Kolejni bohaterowie „Solidarności” podzielili się w studiu Radia Gdańsk wspomnieniami z podziemnej działalności w czasach PRL. Rejestracja nagrań dobiega końca, a na naszej antenie można już usłyszeć pierwsze efekty wielogodzinnych prac. W lipcu i w sierpniu w każdą środę po godz. 21:00 zapraszamy na audycję historyczną z cyklu „Wielka Solidarność”.
W czwartym tygodniu realizacji projektu, powstającego przy współpracy Radia Gdańsk oraz Instytutu Pamięci Narodowej, w studiu gościli: Wiesław Cichoń z toruńskiej „Solidarności” oraz Władysław Trzciński, Roman Kuzimski, Maciej Orłowski i Ryszard Mańkowski, którzy działali w gdyńskich strukturach związku. O strajkach w Gdańsku opowiedzieli Krzysztof Żmuda i Janusz Satora, a aktywność młodzieży uczestniczącej w podziemiu opozycyjnym przybliżył Robert Kwiatek. Nie zabrakło również bohaterek „Solidarności”: mieliśmy przyjemność porozmawiać z Reginą Godlewską i Dorotą Gryszkiewicz.
Wiesław Cichoń
Zaangażowany w działalność opozycyjną najpierw w Poznaniu, a potem w Toruniu. W latach 1978-1980 kolportował prasę i wydawnictwa niezależne, organizował akcje ulotkowe i plakatowe, a także założył bibliotekę społeczną. W tym czasie był wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany. Od września 1980 roku organizował „Solidarność” w swoim miejscu pracy, był przewodniczącym Komitetu Założycielskiego i członkiem Prezydium MKZ w Toruniu. Pełnił także funkcję redaktora naczelnego niezależnego pisma „Wolne Słowo”.
12 grudnia 1981 roku został zatrzymany, a dzień później internowany w Ośrodku Odosobnienia w Potulicach (gdzie pobiła go Służba Więzienna, spędził 2 tygodnie w karcerze i wydał pięć ręcznie pisanych numerów „Wolnego Słowa”). Następnie był internowany w Strzebielinku, gdzie zredagował raport dla Międzynarodowej Organizacji Pracy o represjach wobec członków „Solidarności”. Tekst opublikowano w paryskiej „Kulturze”. Po zwolnieniu wpadł na pomysł organizowania grup ulotkowych, które przeprowadzały akcje w różnych częściach miasta, nawołując do bojkotu reżimowych aktów wyborczych.
Władysław Trzciński
Członek Komitetu Założycielskiego „Solidarności” w PSS „Społem”. Przewodniczący Komisji Zakładowej oraz przewodniczący Krajowej Komisji Porozumiewawczej pracowników PSS „Społem”. Po wybuchu stanu wojennego zatrzymany i aresztowany wraz z działaczami NZS Uniwersytetu Gdańskiego. Zarzucono mu produkowanie, rozpowszechnianie i gromadzenie nielegalnych wydawnictw. W lutym 1982 roku został skazany na 9 lat więzienia, ale w lipcu 1983 roku karę umorzono na mocy amnestii.
Krzysztof Żmuda
Był monterem ślusarskiego wyposażenia okrętowego w Stoczni Północnej. Uczestniczył w strajku sierpniowym 1980 roku, a następnie przystąpił do „Solidarności”. Został przewodniczącym związku w swoim miejscu pracy. Brał udział w strajkach w Stoczni Północnej po wprowadzeniu stanu wojennego i zamordowaniu księdza Jerzego Popiełuszki. Zbierał składki na pomoc rodzinom internowanych i aresztowanych kolegów, kolportował prasę podziemną. Wchodził w skład Diecezjalnej Służby Mężczyzn, którzy zapewniali obsługę i ochronę pielgrzymki papieża Jana Pawła II w czerwcu 1987 roku. Uczestniczył w strajku sierpniowym w 1988 roku, przez co został zwolniony z pracy.
Roman Kuzimski
Związany z NSZZ „Solidarność” od sierpnia 1980 roku. Członek Komitetu Strajkowego Stoczni Remontowej Nauta. Od 1986 roku pracownik Stoczni im. Komuny Paryskiej (później Stocznia Gdynia), następnie od 1989 roku członek Komisji Zakładowej Stoczni Gdynia, gdzie obecnie pełni funkcję przewodniczącego Komisji Międzyzakładowej. Wieloletni członek Zarządu Regionu. Członek Prezydium Rady Sekcji Krajowej Przemysłu Okrętowego. W obecnej kadencji członek Komisji Rewizyjnej Sekretariatu Metalowców. Od roku 2006 pełni funkcję zastępcy przewodniczącego Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”. Zaangażowany w pielęgnowanie pamięci Grudnia ’70.
Regina Godlewska
Członkini Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” przy Sądzie Rejonowym w Gdańsku.
Robert Kwiatek
Współtwórca Federacji Młodzieży Walczącej na Pomorzu, podziemnej młodzieżowej organizacji, która działała w konspiracji w okresie PRL. Już w szkole podstawowej dołączał do manifestacji ulicznych i zrywał na ulicach czerwone flagi, a także rozwieszał plakaty. Wtedy też po raz pierwszy został poddany rewizji w mieszkaniu i był przesłuchany w komisariacie. Później zaczęła się już bardziej zorganizowana aktywność: redagowanie pisma, malowanie haseł, happeningi i manifestacje, wieszanie transparentów. Jako nieletni wielokrotnie zatrzymywany i inwigilowany przez służby, został nawet pobity przez milicjantów.
Janusz Satora
Działacz Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. W kwietniu 1980 roku wspólnie z Andrzejem Gwiazdą i Bogdanem Lisem zbierał podpisy pod petycją w obronie Aliny Pienkowskiej. Współorganizator strajków w gdańskim „Elmorze” w sierpniu 1980 i grudniu 1981 roku. W stanie wojennym ukrywał się, ponieważ był poszukiwany listem gończym. Jest jednym z założycieli II Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w 1982 roku.
Maciej Orłowski
W końcu lat 60. pracownik Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, uczeń przyzakładowego Technikum Budowy Okrętów. Świadek Grudnia ’70 w Gdyni, wówczas zatrudniony na wydziale K2 (kadłubowym), gdzie rozpoczął się strajk. W tzw. „wydarzeniach grudniowych” uczestniczył jako szesnastolatek, mieszkający na stancji na Kamiennej Górze. Te doświadczenia oraz fakty związane z życiem rodzinnym, a także kontakty z drugim obiegiem wydawniczym zaowocowały świadomym włączeniem się w Sierpień ’80 oraz w budowanie struktur „Solidarności”. Po ukończeniu studiów podyplomowych na Politechnice Gdańskiej został zatrudniony na wydziale projektowym, pracował jako projektant statków, ceniony specjalista urządzeń hydraulicznych. W drugiej połowie lat 80. redagował wspólnie z Januszem Śniadkiem i Romanem Stegartem biuletyn „Kadłubek”, stanowiący ważne źródło „pozareżimowych” informacji dla pracowników SKP w Gdyni. Jeden z działaczy „Solidarności” w Stoczni im. Komuny Paryskiej, kolporter wydawnictw II obiegu, współpracował z pismem „Kadłub” wydawanym przez podziemną Komisję Zakładową.
Ryszard Mańkowski
Pracownik wydziału maszynowego w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, uczeń szkoły przyzakładowej. Uważny obserwator masakry grudniowej, uczestnik strajku 1980 roku. Podkreśla znaczenie spotkań i rozmów pracowników stoczni z Adamem Gotnerem, postrzelonym sześcioma kulami w Grudniu ’70, a także rolę prasy niezależnej w kształtowaniu świadomości młodych ludzi wychowanych w PRL-u, takich jak on sam… Relacjonując przebieg strajku oraz budowanie stoczniowej Solidarności, zwraca uwagę na zaangażowanie i postawę dwóch Andrzejów – Kołodzieja i Kozickiego, organizatorów i liderów Sierpnia ’80 w SKP w Gdyni.
Dorota Gryszkiewicz
Specjalistka ds. pracowniczych w Zarządzie Regionu NSZZ „Solidarność” i członek Komisji Kwalifikacyjnej, była celem zainteresowania służb SB, które bezskutecznie próbowały pozyskać ją do współpracy.
am
