– Zmiany klimatyczne, ulewne, mocne deszcze to coś, do czego musimy się nie tylko przyzwyczaić, ale i przygotować – mówi prezydent Gdańska Paweł Adamowicz. – Przeżyliśmy w 2001 roku powódź. Od tego czasu wybudowaliśmy i mamy do dyspozycji aż 51 miejskich zbiorników retencyjnych. Na Osowej budujemy 52. zbiornik. W sumie od 2001 roku przeznaczyliśmy na tę dziedzinę ponad 404 mln złotych. Te koszty trzeba traktować jako koszty priorytetowe. Jeżeli w przyszłości będziemy mieli do wyboru wybudowanie drogi i wybudowanie zbiornika, wybierzemy zbiornik retencyjny. To sprawa naszego bezpieczeństwa – dodaje Adamowicz.

AŻ 15 TYS. METRÓW SZEŚCIENNYCH

Osowski zbiornik będzie mógł pomieścić 15 tys. metrów sześciennych wody. To niemal tyle samo, co w zbiorniku Subisława, znajdującym się na granicy Przymorza i Żabianki (w zlewni potoku Oliwskiego). Wyglądem będzie przypominać miejski staw. Wokół powstaną tereny rekreacyjne dla mieszkańców, m.in. nowy chodnik, ścieżka rowerowa i mała architektura. – Dodajmy, że zbiorniki w Gdańsku pełnią funkcję nie tylko zbierania wód opadowych i ochrony przeciwpowodziowych, ale też są miejscem rekreacji. Można wokół nich spacerować, uprawiać jogging, przechadzać się z dziećmi – mówi Adamowicz.

W ramach inwestycji budowana jest również ulica Nowy Świat, na odcinku od ul. Wodnika do ul. Zeusa. Na nią Gdańsk przeznaczył blisko 20 mln złotych. W latach 2019–2020 planujemy kontynuację budowy kanalizacji deszczowej w Osowej. Będą realizowane kolejne kanalizy w ul. Zeusa i ul. Koziorożca. Oprócz tego przebudujemy nawierzchnię ul. Zeusa, na odcinku od Nowego Świata do Junony, oraz ul. Koziorożca, na odcinku od Nowego Świata do ul. Jednorożca.

CO PRZED NAMI?

– Budowa zbiornika Osowa potrwa do końca tego roku – mówi Aleksandra Dulkiewicz, zastępca prezydenta ds. polityki gospodarczej. – Jesteśmy na różnych etapach inwestycji w pozostałych zlewniach. Powiększyliśmy zbiornik Srebrniki wiosną tego roku. Wyłoniliśmy wykonawcę dokumentacji Kanału Ulgi, kontynuacji potoku Strzyża, czyli miejsca, na które zwracamy szczególną uwagę podczas ulewnych deszczy. Dokumentacja będzie gotowa do końca tego roku. Potem będziemy szukać wykonawcy. Dzisiaj także jesteśmy w trakcie robót na tzw. Dolnym Tarasie. Na ulicy Bażyńskiego trwają prace, których może nie widać na pierwszy rzut oka, ale pod ziemią prowadzone są roboty związane z wodami opadowymi. Jest to element większego projektu przeciwpowodziowego w Gdańsku. Kolejne zbiorniki, które projektujemy, to zbiorniki w górnej części potoku Strzyża – Jaśkowa Dolina, czyli zbiornik Jaśkowy Młyn i Dolny Młyn. Tu jesteśmy na etapie przygotowania projektu – wyjaśnia Dulkiewicz.

– Dodajmy też, że przygotowujemy bardzo precyzyjny algorytm obciążenia finansowego. Dzisiaj inwestorzy budownictwa sektora finansowego partycypują częściowo w kosztach budowy infrastruktury przeciwpowodziowej, natomiast wydaje nam się, że te obciążenia powinny być większe. Zwłaszcza tam, gdzie brakuje naturalnego systemu przejmującego wody opadowe – zapowiada Adamowicz.

KOMPLEKSOWE ZABEZPIECZENIE

Prezydent Adamowicz przypomniał, że w wypracowaniu polityki przeciwpowodziowej wzięli udział mieszkańcy: – Dwa lata temu przeprowadziliśmy pierwszy w Polsce panel obywatelski, podczas którego losowo wybrani przedstawiciele Gdańska rozpatrywali różne rekomendacje – wyjaśnia prezydent. – Wśród nich ponad 80 proc. zadecydowało, żeby wybrane zbiorniki w Gdańsku były zbiornikami suchymi, po to aby mogły więcej gromadzić wody opadowej – dodaje.

– Czekamy na decyzję co do obniżenia poziomu wody na zbiorniku Srebrniki – mówi Ryszard Gajewski, prezes Gdańskich Wód – dokumentację złożyliśmy ponad pół roku temu, czekamy na pozwolenie PGW Wody Polskie. Przy okazji władze miasta zaapelowały o przyspieszenie wydania decyzji Wód Polskich.

Ryszard Gajewski przypomina, że mamy do dyspozycji Gdański System Monitoringu Hydrologicznego (GSMH). – Uruchomiliśmy go w tym roku. To największy tego typu system w Polsce – wyjaśnia Gajewski. GSMH składa się z ponad 20 automatycznych stacji opadowych i około 70 stacji pomiarów stanów wody na praktycznie wszystkich zbiornikach retencyjnych oraz ciekach i wodach przybrzeżnych. Dane są w czasie rzeczywistym przekazywane na serwer spółki Gdańskie Wody, która odpowiada za eksploatację systemu odwodnieniowego. – Deszcz w Gdańsku pada w różnych miejscach z różną intensywnością. Te opady nie rozkładają się równomiernie, dlatego poprzez monitoring łatwiej jest nam reagować w miejscach, które tego potrzebują. Ale też pozwala nam analizować te zdarzenia po fakcie – mówi prezes Gdańskich Wód.

Ponadto na stronie Gdańskich Wód można sprawdzić, jakie były pomiary deszczu i poziomy zbiorników retencyjnych z ostatnich trzech dni.

Gdańsk jest również członkiem ministerialnego projektu „Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców”. Głównym celem projektu jest ocena wrażliwości na zmiany klimatu 44 największych polskich miast i zaplanowanie działań adaptacyjnych, adekwatnych do zidentyfikowanych zagrożeń. Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców to nowatorski projekt Ministerstwa Środowiska. Miejskie Plany Adaptacji mają uwzględniać lokalne uwarunkowania i problemy miast, z których każde ma inną specyfikę i strukturę, różnią się także pod względem zagrożeń i trudności, z którymi się mierzą.

PRAWIE 437 MLN ZŁOTYCH

Od 1995 roku Gdańsk na ochronę przeciwpowodziową przeznaczył 436 699 860 zł. W latach 2011–2017 uzyskaliśmy środki zewnętrzne w wysokości 209 673 754 mln złotych. Obecnie inwestycje związane z ochroną przeciwpowodziową są realizowane w ramach projektu unijnego „Systemu gospodarowania wodami opadowymi na terenach miejskich – miasto Gdańsk” (SGWO) oraz z Gdańskiego Programu Przeciwpowodziowego. Szczególnie istotny jest SGWO, ponieważ spośród całkowitego kosztu projektu ponad 131 mln złotych.

– Uzyskaliśmy na to dofinansowanie unijne w wysokości ponad 80 mln zł. Bo nasze projekty są postrzegane jako dobrze przygotowane, realizowane i, co ważne, rozliczane – zaznacza Aleksandra Dulkiewicz. Projekt ten będziemy realizować do 2021 roku. Zakłada on działania przeciwpowodziowe w obszarach zlewni rzeki Strzelinki (czyli kanalizacji deszczowej Osowy, w tym wspomniany zbiornik Osowa II, czy odwodnienie Kokoszek), zlewni potoku Strzyża (zbiornik Jaśkowa Dolina i kanaliza deszczowa osiedla Strzyża), zlewni kolektora Kołobrzeska (kanaliza deszczowa w rejonie ul. Grottgera) i zlewni potoku Siedlickiego (zagospodarowanie wód z terenu cmentarza św. Franciszka). Łącznie powstaną trzy nowe zbiorniki retencyjne mogące pomieścić 64 234 m3 opadów, wybudowana zostanie kanalizacja deszczowa o długości 9,4 km, a także przebudowanych zostanie 1,5 km rowów.

CELE PROJEKTU „SYSTEM GOSPODAROWANIA WODAMI OPADOWYMI NA TERENACH MIEJSKICH – MIASTO GDAŃSK” :