Pierwszą na świecie operację przezskórnej stabilizacji kręgosłupa z użyciem sztucznej inteligencji i systemu trójwymiarowego widzenia, przeprowadził gdański ortopeda dr hab. Rafał Pankowski z Klinicznego Oddziału Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu GUMed. Operacja odbyła się w szpitalu Copernicus w Gdańsku. W jej trakcie lekarz po raz pierwszy na świecie użył specjalnego systemu nawigacji, który w czasie rzeczywistym analizuje anatomię pacjenta.

LEKARZ WIDZI KRĘGOSŁUP W 3D

Systemy nawigacyjne wykorzystywane w chirurgii kręgosłupa są na świecie powszechnie używane. Zabiegi z ich użyciem są bezpieczniejsze i najbardziej precyzyjne. Pacjenta na stole operacyjnym skanuje się w 3D tomografem i wysyła obraz do nawigacji. Ortopeda umieszczając np. implant w kręgosłupie chorego patrzy na monitor, w którym widzi pole operacyjne, daje to prawie 100 procentową gwarancję, że implant znajdzie się we właściwym miejscu.

– Teraz powstają nowe produkty, tzw. nawigacje inteligentne. Jedna z nich to nawigacja ARAI ™, nowy system który jest nawigacją inteligentną, trójwymiarową, który się „uczy” anatomii człowieka podczas operacji. Różnica polega na tym, że lekarz nie musi już patrzeć na monitory, ale widzi pacjenta przez specjalną szybkę. Widzimy np. kręgosłup tak jakby nie posiadał skóry, mięśni, tkanek. Widzimy go w 3D pod różnymi kątami, co powoduje większe możliwości analizy danych anatomicznych i docelowo zwiększenie bezpieczeństwa oraz zminimalizowanie samej procedury chirurgicznej – tłumaczy dr hab. Rafał Pankowski.

PIERWSZY PACJENT NIE MÓGŁ CHODZIĆ

Pacjent to 61-letni mężczyzna, który z powodu zwyrodnień kręgosłupa miał kręgozmyk i krytyczne zwężenie kanału kręgowego. Mężczyzna odczuwał silne dolegliwości bólowe, miał też problemy z chodzeniem. Zabieg polegał na wprowadzeniu do kręgosłupa specjalnych implantów. W czasie operacji system nawigacyjny automatycznie zidentyfikował struktury anatomiczne, które zakodował kolorami. Następnie przedstawił plan leczenia i pomógł chirurgowi prawidłowo umieścić implanty za pomocą inteligentnej wizualizacji 3D. – Pacjent dobrze zniósł zabieg i po kilku dniach pobytu w szpitalu został wypisany do domu – dodaje lekarz.
 
Dr hab. Rafał Pankowski poinformował jednocześnie, że podobna operację przeprowadził już u drugiej osoby a docelowo w Gdańsku przejdzie zabiegi 10 pacjentów. – Dotąd nowa nawigacja była testowana w warunkach poza salą operacyjną. Te pierwsze na świecie zabiegi w Gdańsku mają ocenić dokładność wprowadzania implantów do kręgosłupa w leczeniu pacjentów z przewlekłym bólem spowodowanym chorobą zwyrodnieniową krążków międzykręgowych i kręgozmykiem – tłumaczy lekarz.

WYNALAZEK Z USA TESTOWANY W GDAŃSKU

System nawigacji ARAI ™ jest testowany w Gdańsku, bo szpital Copernicus oraz Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu GUMed to placówki z międzynarodowym certyfikatem AO Spine Center, którym wyróżniane są najlepsze na świecie oddziały zajmujące się leczeniem chorób kręgosłupa. Gdańska klinika ma go od marca 2018 roku.
 
Wynalazcą systemu jest zespół specjalistów z USA, którym przewodzi ortopeda i chirurg kręgosłupa polskiego pochodzenia prof. Kris Siemionow z Uniwersytetu Illinois w Chicago, dyrektor HoloSurgical, który jest też członkiem Polskiego Towarzystwa Chirurgii Kręgosłupa.

System nawigacyjny testowany w Gdańsku zapewnia chirurgom „trójwymiarowe widzenie rentgenowskie”, pozwalając im wyraźnie widzieć struktury anatomiczne pacjenta. Wykorzystuje sztuczną inteligencję do planowania zabiegu chirurgicznego, w tym ustalenia rozmiaru i położenia implantów. Dzięki niemu do minimum wyeliminowane jest ryzyko nieumyślnego uszkodzenia rdzenia kręgowego, nerwów i naczyń. Lekarz podczas operacji otrzymuje od nawigacji wskazówki sugestie i ostrzeżenia. Jednocześnie zabieg trwa krócej niż przeprowadzane innymi metodami. Wynalazek będzie w tym roku testowany w Gdańsku a po zakończeniu badań, ma trafić na rynek.