Organizację państwa krzyżackiego można poznać na wystawie „Mądrość zbudowała sobie dom… Państwo krzyżackie w Prusach” w Muzeum Zamkowym w Malborku. Wśród prawie 800 eksponatów najcenniejsze są: najstarszy rękopis przedstawiający historię zakonu krzyżackiego, który powstał w Ziemi Świętej oraz zbroja wielkiego mistrza Albrechta Hohenzollerna, który państwo zakonne przekształcił w państwo świeckie.

– Być może w niej składał Hołd Pruski polskiemu królowi Zygmuntowi Staremu w 1525 roku – powiedział Radiu Gdańsk prof. Janusz Trupinda, pomysłodawca ekspozycji, dyrektor malborskiego muzeum.

MĄDROŚĆ ZBUDOWAŁA SOBIE DOM

Eksponaty przyjechały z sześciu krajów: Austrii, Francji, Holandii, Niemiec, Watykanu i Słowacji oraz z polskich bibliotek, muzeów i kościołów. Są monety, dokumenty, księgi liturgiczne, rzeźby sakralne, obrazy i militaria. Zabytki są efektownie oświetlone i wyeksponowane w gotyckich wnętrzach. Można poznać nie tylko podboje militarne krzyżaków, ale także organizację państwa i codzienność mieszkańców.

Zwiedzającego prowadzą cytaty z „Kroniki ziemi Pruskiej”, którą napisał w XIV wieku Piotr z Dusburga. – Jest ona pełna okrucieństwa krzyżaków wobec Prusów, z którymi walczyli. Ale z drugiej strony w tej kronice są piękne cytaty z Pisma Świętego i piękne przykłady pobożności braci – podkreśla prof. Trupinda. – Wybraliśmy taki tytuł, bo chcieliśmy pokazać sprzeczność między ideologią a praktyką życia. Krzyżacy byli przekonani, że wykonują misję Boga szerząc wiarę.

– Mądrość z biblijnego cytatu odnosi się do samego Stwórcy, do Boga. Mądrość Boska spłynęła na rycerzy krzyżackich, którzy w jego imieniu zorganizowali tutaj na terenach pogańskich chrześcijańskie państwo prawa Bożego – dodał Bartłomiej Butryn z działu sztuki i rzemiosła artystycznego Muzeum Zamkowego w Malborku.

„WYSTAWA POD WIELOMA WZGLĘDAMI ZUPEŁNIE NIEPOWSZEDNIA”

Ekspozycja została otwarta 14 września, w dniu najważniejszego dla krzyżaków święta – Święta Podwyższenia Krzyża. W wernisażu uczestniczył Frank Bayard z Wiednia, wielki mistrz zakonu krzyżackiego, 66. w historii zgromadzenia. – Wystawy takie jak ta, w tak wspaniałej atmosferze, pokazują, że fascynacja zakonem krzyżackim trwa nieprzerwanie – mówił wielki mistrz.

Jednym z pierwszych zwiedzających był wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin. – Wystawa jest pod wieloma względami zupełnie niepowszednia. Sam tytuł, będący cytatem z biblijnej Księgi Przysłów, w zestawieniu z historią zakonu krzyżackiego w Prusach może budzić w odbiorcy pewien niepokój. Niepokój ten jednak szybko zostanie rozwiany dzięki niezwykle fachowej narracji wystawy, opowiadającej o narodzinach, rozwoju i upadku państwa zakonnego – powiedział Jarosław Sellin.

Wystawę „Mądrość zbudowała sobie dom… Państwo krzyżackie w Prusach” można oglądać tylko do 17 listopada. Jest pokazywana w dormitoriach i w kościele w Zamku Wysokim.

Marzena Bakowska/pOr