Pierwszy instrument złożony tylko z dzwonów powstał w Gdańsku w 1561 r. Był umieszczony w wieży Ratusza Głównego Miasta. W tym miejscu spotkało się w poniedziałek kilkadziesiąt osób, które chcą wpisania gdańskiej kultury carillonowej na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.

RUSZYŁA PROCEDURA, KTÓRA POTRWA KILKA LAT

– Takie spotkanie jest pierwszym krokiem. Rozpoczyna procedurę – podkreśla dr Andrzej Szoka z Muzeum Krakowa, który doradza gdańszczanom. To dzięki jego staraniom krakowskie szopkarstwo, jako jedyny polski zwyczaj, jest od roku na Reprezentatywnej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO. Znajduje się na niej 429 zwyczajów i lokalnych tradycji z całego świata.

(Fot. Muzeum Gdańska)

Procedura może potrwać kilka lat. Grupa zainteresowanych osób ustaliła, że będzie ich reprezentować dr Monika Kaźmierczak, gdańska carillonistka. Przygotuje wniosek do Narodowego Instytutu Dziedzictwa. – Pierwszym krokiem będzie wpisanie na listę krajową. We wniosku należy opisać historię instrumentów oraz wskazać, jakie znaczenie ma kultura carillonowa dla gdańszczan – podkreślił dr Andrzej Szoka.

GDAŃSK JEST JEDYNYM MIASTEM W POLSCE Z DZIAŁAJĄCYMI CARILLONAMI

Dr Monika Kaźmierczak od lat promuje muzykę carillonową. W związku z tym otrzymała tytuł gdańskiej carillonistki. Organizuje cykliczne koncerty oraz wydarzenia wyjątkowe, np. Gdański Festiwal  Carillonowy, który w tym roku odbył się już po raz 21. – Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce, które ma trzy czynne carillony koncertowe. Jest jeszcze carillon w Częstochowie, ale on nie działa – mówi dr Kaźmierczak.

Carillon to instrument liczący minimum 23 dzwony. W Gdańsku grają od ponad 450 lat. W sumie miasto zatrudniało ponad 38 carillonistów miejskich i ich pomocników. Zachowało się w gdańskich archiwach ok. 900 rękopisów z muzyką skomponowaną na gdańskie instrumenty. – To największy taki zbiór na świecie – podkreśla prof. Danuta Popinigis.

(Fot. Muzeum Gdańska)

Najstarszym carillonem był instrument umieszczony w wieży Ratusza Głównego Miasta. Działał nieprzerwanie od 1561 r. do II wojny światowej. Natomiast w wieży kościoła św. Katarzyny zestaw dzwonów zamontowano w 1738 roku. Pożar w 1905 r. zniszczył instrument, który po kilku latach odnowiono. Jedak II wojna światowa znów przerwała jego działanie. W ciągu trzech ostatnich dekad odbudowano carillony z kościoła św. Katarzyny (który liczy 50 dzwonów) i Ratusza Głównego Miasta (37 dzwonów). Trzeci – carillon „Gdańsk” – to mobilny instrument, który można ustawiać w różnych miejscach. Ma 48 dzwonów. Wszystkimi carillonami zarządza Muzeum Gdańska.

Marzena Bakowska