Halina Winiarska-Kiszkis, aktorka i działaczka społeczna, zmarła w sobotę w wieku 89 lat – poinformowało Duszpasterstwo Środowisk Twórczych Archidiecezji Gdańskiej.

Aktorka urodziła się 8 października 1933 roku w Chrzanowie. Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Później rozpoczęła pracę aktorską w amatorskim teatrze Nurt w Nowej Hucie.

ZWIĄZANA Z GDAŃSKIM TEATREM

W latach 1956–1958 występowała w Teatrze Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku, gdzie grając rolę Kamy w Faraonie według Prusa, zdała eksternistyczny egzamin aktorski i otrzymała uprawnienia zawodowego aktora. W 1966 związała się z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, gdzie na początku zagrała Ewę w dramacie Tadeusza Różewicza „Wyszedł z domu” (reż. Jerzy Goliński). Miała na swoim koncie ponad sto ról teatralnych, kilkanaście filmowych.

Zasłynęła jako mistrzyni repertuaru klasycznego, grając m.in. tytułową „Elektrę” w tragedii Sofoklesa (reż. Jerzy Zegalski), królową w „Królu Ryszardzie II” Shakespeare’a, Ifigenię w „Ifigenii w Taurydze” Goethego, Gertrudę w „Hamlecie” Shakespeare’a (reż. Marek Okopiński), a także tytułowe role w „Marii Stuart” Schillera (reż. Jerzy Hoffmann) i w „Helenie” Eurypidesa (reż. Stanisław Hebanowski), czy Raniewską w „Wiśniowym sadzie” (reż. Krzysztof Babicki).

ZASŁYNĘŁA WIELOMA ROLAMI

Do jej najwybitniejszych kreacji w repertuarze współczesnym należały: Molly Bloom w „Ulissesie” według Joyce’a (reż. Zygmunt Hubner), tytułowa rola w „Matce” Witkacego (reż. Tadeusz Minc), role w sztukach Albeego w reżyserii Hebanowskiego: Marta w „Kto się boi Virginii Woolf?” i Alicja w „Maleńkiej Alicji”.

Wystąpiła też w kilkudziesięciu przedstawieniach Teatru TV (m.in. jako Pani Alving w „Upiorach” Ibsena, Hrabina w „Wallensteinie” Schillera i Klytajmestra w „Elektrze” Eurypidesa. Wykreowała kilkanaście postaci filmowych, m.in. w opartym na autentycznych wydarzeniach filmie „Zagrożenie” Wacława Florkowskiego.

DZIAŁAŁA SPOŁECZNIE

Wykładała w Studium Aktorskim przy Teatrze Wybrzeże, w gdańskim Biskupim Seminarium Duchownym i Liceum Jezuitów w Gdyni. Była członkinią SPATiF-ZASP. Występami w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w Sierpniu ’80 wspierała strajkujących robotników. Trzy miesiące później uczestniczyła w strajku okupacyjnym pracowników służby zdrowia, oświaty i kultury w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku. Od września 1980 roku pełniła funkcję przewodniczącej Komisji Zakładowej „Solidarności” w Teatrze Wybrzeże. Po wprowadzeniu stanu wojennego została internowana (13.12.1981 – 19.01. 1982).

Artystycznie angażowała się podczas mszy za Ojczyznę w gdańskich kościołach i w sierpniu 1988 roku w trakcie strajków w Stoczni Porcie Gdańskim. W 1989 roku weszła w skład Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Gdańsku. Otrzymała wiele nagród, m.in. Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis, Pomorską Nagrodą Artystyczną. Była laureatką Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska „Neptun”. W 2020 roku została wyróżniona tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gdańska. Była żoną aktora Jerzego Kiszkisa.

PAP/ua