Katarzyna Julia Pastuszak – tancerka, choreograf, współzałożycielka teatru Amareya i zarazem doktor teatrologii – opowiedziała o fascynującej postaci twórcy butoh, Hijikacie Tatsumi. Autorka książki o nim była gościem audycji Wspólne czytanie z Radiem Gdańsk w piątek 29 maja. Wychowany na ubogiej japońskiej prowincji, gdzie dzieci na całe dnie zostawiano na skraju pola ryżowego w koszykach izume, w których nogi drętwiały im tak, że wieczorem nie mogły na nich stanąć. Stąd chłopcy – jak jego dwaj bracia – wyruszali na wojnę i wracali z niej w urnach, spopieleni, a dziewczęta (jak jego siostra) były sprzedawane jako prostytutki. Jego ojciec regularnie bił matkę przy zupełnej obojętności całej wsi. Człowiek wychowany w takim miejscu stworzył taniec, w którym ciało jest „ciałem upadającym”, z trudem utrzymującym równowagę. Ankoku butoh – to szkoła tańca w ciemności, a dosłownie: w zupełnej ciemności.

Katarzyna Julia Pastuszak przez wieloletnie studia, a także praktykę – udział w warsztatach bezpośrednich uczniów Hijikaty – zgłębiała tajniki artystycznej i egzystencjalnej drogi Hijikaty Tatsumi. Jego pierwsza premiera – spektakl „Kinjiki” (Zakazane miłości) z 24 maja 1959 roku – była skandalem artystycznym i obyczajowym. Jednocześnie przedstawienie uznano za historyczny początek butoh jako gatunku.

Hijikata Tatsumi inspirował się twórczością George’a Batailla, Jeana Geneta, Lautreamonta, markiza de Sade. Był artystą awangardowym i jednocześnie prowadził nocne kluby, w których występowali jego tancerze. Podobno czasem przebierał się za kelnera i krążył między gośćmi. Swoją metodę choreograficzną zapisał w instrukcjach -„słowach butoh” – i prywatnych notatnikach, które do jego śmierci w 1986 roku znali tylko „wtajemniczeni”.

Katarzyna Julia Pastuszak napisała książkę „Ankoku butoh Hijikaty Tatsumiego. Teatr ciała-w-kryzysie.”. Można ją poznać słuchając audycji, którą poprowadziła Iwona Borawska.

Posłuchaj audycji