Audycja „Pomorze, Polska, Europa” była poświęcona mentalności Rosjan. Czy rzeczywiście są tak otumanieni propagandą, że nie widzą, co się dzieje? A może po prostu tacy już są? W rozmowie z Robertem Silskim zastanawiała się nad tym dr Tatiana Kananowicz z Uniwersytetu Gdańskiego.

Dr Tatiana Kananowicz zwracała uwagę na to, że podczas próby scharakteryzowania Rosji jesteśmy skazani na fragmentaryczność. – Nie ma pełnego obrazu i, niestety, chyba nie do końca rozumiemy, z kim mamy do czynienia i jaki tak naprawdę jest nasz sąsiad. Może warto byłoby odwołać się do teorii poznania międzykulturowego. Jest koncepcja kultury jako zaprogramowania umysłu. Wyobrażamy sobie siebie jako komputer, który kieruje naszym działaniem i nawet nie zdajemy sobie sprawy z tego, że mamy w środku takie oprogramowanie. Jesteśmy w stanie dostrzec to dopiero, kiedy zaatakuje nas wirus, czyli kiedy spotkamy się z inną, obcą kulturą. Wtedy nagle włącza się bezpiecznik, który nazywa się etnocentryzm. To naprawdę bardzo mądre narzędzie, które pozwala nam czuć się bezpiecznie, ale z drugiej strony sprawia, że zaczynamy postrzegać inną kulturę z perspektywy swojej własnej. A to prowadzi do błędów i totalnego niezrozumienia. Czasami warto ten bezpiecznik wyłączyć i poznać, bo bez poznania niemożliwe jest zrozumienie. A niezrozumienie oznacza niebezpieczeństwo – podkreślała.

Ekspertka przypominała, że Rosja jest krajem bardzo zróżnicowanym etnicznie. – Jeżeli chodzi o skład narodowościowy, to Federację Rosyjską tworzy ponad 80 podmiotów, z których 21 jest republikami, a u podstaw republiki jest naród. Czyli już mamy od czynienia z 21 narodami – wskazywała.

Mimo to możemy mówić o Rosjanach jako obywatelach Rosji. – Chciałabym odwołać się tu do badań z zakresu komunikacji międzykulturowej, które mogą pokazać nam dominanty wartości kulturowych. Według tych badań wszyscy Rosjanie dają się „ułożyć” w pewien schemat zachowania, stosunku do wartości. Mówię na przykład o stosunku do władzy, miejsca jednostki w społeczeństwie, religii, pieniędzy. Pod tym względem możemy mówić o Rosji jako jedności, jak o każdym innym narodzie, który badamy z tej perspektywy – mówiła dr Tatiana Kananowicz.

Posłuchaj całej audycji:

MarWer