Biegus zmienny to przykład niezwykłej wytrwałości. Te niewielkie (mniej więcej wielkości szpaka) ptaki to niestrudzeni wędrowcy. Potrafią bez odpoczynku przelecieć odległość nawet pięciu tys. km – bez jedzenia, picia i odpoczynku. Żaden człowiek nie jest w stanie dokonać tego, co regularnie robią biegusy. Biegusy zmienne gnieżdżą się przed w wszystkim w tundrze. W naszym kraju wędrujące osobniki są dosyć krótko. Przysiadają na chwilę, aby odpocząć i uzupełnić zapasy energii przed dalszą drogą. Najlepsze, co możemy dla nich w tym okresie zrobić, to zostawić je w spokoju. Zachować miejsca, których odetchną i najedzą się do syta, nie przeganiane przez ludzi i psy. Ich ostoje to ujście Wisły, Rezerwat Ptasi Raj, i ujście Redy.

Do niedawna ważnym miejscem dla biegusów był tzw. Szpyrk w Rewie (początek Ryfu Mew – okresowo wynurzający się piaszczysty wał przebiegający przez Zatokę Pucką). Dziś to raj dla kite surferów, ale nie dla ptaków. Tak kawałek po kawałku zabieramy przyrodzie jej ostatnie enklawy. Biegusy zmienne to także smutna historia utraty. Jeszcze w latach 80. ubiegłego wieku regularnie wypasane podmokłe łąki w ujściu Redy (Rezerwat Beka) były prawdziwą ostoją biegusa zmiennego. Wiosną do lęgów przystępowało tam około 50 par, połowa krajowej populacji gatunku w tamtych czasach. Dziś lęgnących się biegusów zmiennych nie ma już ani w Bece, ani nad Biebrzą. Od 2011 roku nie widuje się już biegusów w sezonie lęgowym na podmokłych łąkach. Wysiłki Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków zaangażowanego w czynną ochronę łąk w Bece (Piotr Kamont tam był i krowy pasał) nie przyniosły na razie rezultatów.

A jakie biegusy zmienne są? W szacie godowej rdzawo-brązowe z wierzchu, z wyraźną czarną plamą na białym brzuchu. Takie osobniki możemy obserwować na początku migracji. Połowa lipca, dla nas ludzi środek upalnego lata, to dla biegusów początek jesieni. Wtedy właśnie możemy obserwować pierwsze osobniki.

Tereny lęgowe pierwsze opuszczają samice, pozostawiając samce z przychówkiem. Po jakimś czasie migrację zaczynają samce (sierpień), a pod koniec okresu migracji lecą ptaki młode (wrzesień/październik). Młodzież wybarwiona jest mniej kontrastowo. Dominują szarości. Znakiem rozpoznawczym o każdej porze roku jest długi lekko zakrzywiony ku dołowi dziób.

Posłuchaj audycji o biegusach zmiennych

Biegusy zmienne to wdzięczny obiekt obserwacji. Mało płochliwe, gdy są zajęte żerowaniem, dadzą się podejść na kilka metrów. Warto zaplanować weekendowy wypad nad morze, aby cieszyć się słońcem i stadkami biegających po plaży biegusów. Na ptasie gdańskie wycieczki zaprasza Stowarzyszenie Ptaki Polskie. Najbliższa eskapada 10 października 2015 odbędzie się do Ptasiego Raju. Na pewno będzie można tam zobaczyć biegusy. Szczegóły TUTAJ.

Autorką zdjęć biegusów w tym artykule, oprócz fotografii otwierającej post, jest Małgorzata Spierzak. Jak widać powyżej biegusy zmienne to niezbyt płochliwe zwierzęta. Pani Małgorzacie udało się nawet zrobić zdjęcie ptaka w dość intymnej sytuacji. Za wszystkie fotografie bardzo dziękujemy. Za tydzień w Ptasim Radio Gdańsk sójki. Autor czeka na Państwa zdjęcia tych ptaków.

Kto rano wstaje temu ptak nadaje 🙂 To podobnie jak Radio Gdańsk. Jesteśmy na pTAK i pod takim hasłem emitujemy na naszej antenie ptasie audycje. Można ich słuchać w każdy piątek po godzinie 12.30. O ptakach opowiadają Ewelina Sobańska i Piotr Kamont, rozmawia Włodek Raszkiewicz.
Jeśli mają Państwo jakieś sugestie, chcecie się podzielić spostrzeżeniami lub zdjęciami to zapraszamy do mailowego kontaktu z prowadzącym audycję w.raszkiewicz@radiogdansk.pl
Programy powstają we współpracy ze Stowarzyszeniem Ptaki Polskie i są współfinansowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.