Rozwój technologii cyfrowych w ostatnich dekadach zmienił świat nie do poznania. Wpływ tych zmian na wychowanie dzieci jest tematem, który wymaga głębokiej refleksji. Wraz z dostępem do smartfonów, internetu i mediów społecznościowych młode pokolenia dorastają w rzeczywistości diametralnie różniącej się od tej, w której wychowywali się ich rodzice. Jak nowa era wpływa na rozwój dzieci i jak możemy minimalizować potencjalne zagrożenia?

Jak zauważyła dr Joanna Mytnik z Politechniki Gdańskiej, kluczową różnicą jest fakt, że dla najmłodszych pokoleń świat bez internetu nie istnieje. Ta powszechna dostępność wiąże się z utratą dzieciństwa opartego na nieskrępowanej zabawie i lokalnych społecznościach. Dzieci coraz rzadziej mają okazję do spontanicznych interakcji z rówieśnikami na podwórku, a dorosłych ogarnia obawa przed wypuszczaniem dzieci bez nadzoru.

IZOLACJA SPOŁECZNA I NADOPIEKUŃCZOŚĆ RODZICÓW

Efektem jest izolacja społeczna i brak poczucia przynależności, co negatywnie wpływa na rozwój emocjonalny i psychiczny. Dodatkowo, nadopiekuńczość rodziców, wyrażająca się m.in. poprzez nieustanny nadzór online, utrudnia dzieciom naukę samodzielności i ponoszenie konsekwencji swoich działań w bezpiecznym środowisku. Kolejnym problemem jest wpływ smartfonów na edukację. Szkoły coraz częściej zauważają, że nieustanna cisza na przerwach, spowodowana wpatrywaniem się w ekrany telefonów, zaburza relacje międzyludzkie. Zakazy używania telefonów w szkołach to jedno z rozwiązań, ale zdaniem ekspertów kluczem jest zmiana świadomości całej społeczności.

„PHUBBING” i MODELOWANIE ZACHOWAŃ

Dr Mytnik zwróciła uwagę na zjawisko „phubbingu”, czyli ignorowania rozmówcy na rzecz telefonu. Takie zachowanie rodziców negatywnie wpływa na poczucie bezpieczeństwa i rozwój emocjonalny dzieci. Ważne jest, aby rodzice dawali dobry przykład i modelowali zdrowe relacje z technologią. Niepokojące są również dane dotyczące dostępu dzieci do treści pornograficznych i hejtu w internecie. Ponad 79 proc. dzieci i nastolatków poniżej 18. roku życia miało kontakt z brutalną pornografią. Z kolei hejt w sieci, w przeciwieństwie do tego w świecie realnym, jest trudny do wymazania i może mieć długotrwałe konsekwencje dla psychiki młodych ludzi.

Era cyfrowa to nie tylko wyzwania, ale również szanse. Kluczem jest jednak zachowanie umiaru i dbanie o to, aby technologia nie zastąpiła prawdziwych relacji międzyludzkich i naturalnego rozwoju dziecka. Potrzebna jest zmiana świadomości zarówno w szkołach, jak i w domach, aby wspólnie tworzyć zdrowe i bezpieczne środowisko dla dorastających pokoleń.

Posłuchaj audycji:

Kolejne odcinki będą emitowane w co drugi poniedziałek do 23 czerwca, o godzinie 10:40.

Audycja powstała przy współpracy z Ministerstwem Cyfryzacji, w ramach kampanii społecznej promującej rozwój kompetencji cyfrowych oraz korzyści z cyfryzacji.

Audycja realizowana w ramach Krajowego Planu Odbudowy, finansowana przez Unię Europejską, Next Generation EU.

Wojciech Luściński/mk