„Olimpia z Gdańska” to opera zamówiona przez władze Gdańska. Prapremiera spektaklu odbędzie się 20 listopada w Operze Bałtyckiej. Przypomniana zostanie Stanisława Przybyszewska, która zmarła w zapomnieniu i nędzy w wieku 33 lat w Gdańsku. Przy okazji prapremiery powstaje komiks operowy, a już od 8 listopada będzie można zwiedzać miasto śladami pisarki. STANISŁAWA STAJE SIĘ OLIMPIĄ

Autorzy libretta Krystyna i Blaise de Obaldia wykorzystali fakt, że Stanisława Przybyszewska bardzo interesowała się Rewolucją Francuską i Maksymilianem Robespierrem. Napisała między innymi słynną sztukę teatralną „Sprawa Dantona”, według której Andrzej Wajda zrealizował film pod tym samym tytułem. W spektaklu zobaczymy więc Przybyszewską piszącą w swym skromnym, gdańskim mieszkaniu powieść o Rewolucji Francuskiej, w tym o feministce Olimpii de Gouges. Świat rzeczywisty, w którym żyje i tworzy Stanisława, miesza się ze światem literackim jej powieści.

– Pojawiają się postaci z jej powieści: Olimpia, Robespierre, Saint Just i Markiz oraz prawdziwe postaci – na przykład jej ojciec Stanisław Przybyszewski – powiedział Radiu Gdańsk reżyser Jerzy Lach. – To opera o szeroko pojętej wolności opowiedziana losami Olimpii i Stanisławy.

Operę skomponował Zygmunt Krauze na specjalne zamówienie Opery Bałtyckiej i władz Gdańska. Partię Stanisławy będzie wykonywał sopran. – Jest niesamowicie mocna w różnych stanach emocjonalnych – od histerycznych fraz do fraz nadnaturalnie spokojnych. Chciałem pokazać ją jako osobę przeżywającą ekstremalne wzruszenia, tym się kierowałem zarówno w jej partii wokalnej, jak i instrumentalnej.

PIERWSZY W POLSCE KOMIKS OPEROWY

Prapremierze towarzyszyć będzie premiera komiksu przygotowywanego przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną w Gdańsku. Będzie to pierwsza polska próba interpretacji sztuki operowej na język słowa i obrazu.

– Są na polskim rynku komiksy rysowane na podstawie dzieł kompozytorów z innych krajów, ale to będzie pierwsze takie wydawnictwo stworzone na podstawie rodzimego dzieła – przyznaje rzeczniczka biblioteki Natalia Gromow. – Opieramy się na historii przedstawionej w libretcie. Autorem scenariusza jest Piotr Szulc, rysunki do albumu wykonał Jakub Babczyński.

Komiks nie będzie przeznaczony dla dzieci. Jego premiera odbędzie się w dniu prapremiery spektaklu – 20 listopada.

STANISŁAWA Z GDAŃSKA

Pisarka i dramatopisarka Stanisława Przybyszewska (1901-1935) była nieślubną córką pisarza Stanisława Przybyszewskiego. Ojciec nie miał jednak wielkiego wpływu na jej wychowanie, matka Aniela Pająkówna zmarła kiedy Stanisława miała 11 lat. Opiekunowie zadbali o jej staranne wykształcenie, znała kilka języków, grała na skrzypcach.

Do Gdańska przyjechała z mężem w 1923 roku, zamieszkali w skromnym pokoju w pobliżu Gimnazjum Polskiego, gdzie Jan Panieński był nauczycielem rysunków. Niestety, mąż zmarł po dwóch latach, a Stanisława Przybyszewska nie otrzymała pracy w gimnazjum. Utrzymywała się z prywatnych lekcji języków obcych i zajęła się pisaniem. Zmarła w zapomnieniu, nędzy, wykończona zażywaniem narkotyków. Została pochowana na cmentarzu dla bezwyznaniowców na Chełmie. Jej grób nie zachował się do naszych czasów.

SPACERY ŚLADAMI PRZYBYSZEWSKIEJ

8 i 15 listopada będzie można zwiedzić Gdańsk śladami autorki „Sprawy Dantona”. Jak informuje Marta Bednarska z Instytutu Kultury Miejskiej, spacery poprowadzi Anna Sadowska, licencjonowana przewodniczka, która bada dzieje gdańszczanek, w tym Stanisławy Przybyszewskiej.

– Te spacery herstoryczne będą miały specjalną trasę. Nigdy wcześniej grupa Metropolitanka nie oprowadzała tylko śladami Przybyszewskiej. Zobaczymy miejsca jej bliskie, między innymi okolice dawnego Gimnazjum Polskiego – zapowiada Marta Bednarska. Zwiedzanie rozpoczynać się będzie w południe przy Instytucie Kultury Miejskiej.

16 listopada o godz. 18:00 IKM organizuje debatę poświęconą pisarce, w której wezmą udział autorzy prac o Przybyszewskiej, m.in. prof. Ewa Graczyk i Radosław Paczocha. Wstęp jest wolny.

DRUGA GDAŃSKA OPERA

„Olimpia z Gdańska” to druga z cykl „Opera Gedanensis”, czyli zamówionych przez władze Gdańska i Operę Bałtycką. Dzieło „Madame Curie” o Marii Skłodowskiej – Curie skomponowała Elżbieta Sikora. Prapremiera odbyła się 15 listopada 2011 roku w Paryżu, w sali UNESCO. Przy współpracy Radia Gdańsk powstała płyta DVD z zapisem tego spektaklu. Tytułową partię wykonała Anna Mikołajczyk, która w „Olimpii z Gdańska” będzie kreować Stanisławę.

Prapremiera „Olimpii z Gdańska” odbędzie się 20 listopada 2015 roku w Operze Bałtyckiej w Gdańsku. Natomiast w kolejnym sezonie artystycznym najprawdopodobniej zobaczymy kolejne dzieło z cyklu „Opera Gedanensis”. Tym razem będzie poświęcone najsłynniejszemu gdańskiemu tryptykowi – „Sądowi Ostatecznemu” Hansa Memlinga.