Sokolstwo Polskie w Ameryce to działająca do dnia dzisiejszego organizacja społeczna, której początki sięgają końca XIX w. W swych założeniach łączy krzewienie kultury fizycznej z ideą służby Ojczyźnie.
W latach 1917–1919 około 5–6 tys. członków Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce wstąpiło do tworzonej we Francji Armii Polskiej (armii gen. Hallera) i wzięło udział w walkach o kształt polskich granic. Podczas II wojny światowej organizacja zaangażowała się w niesienie pomocy okupowanemu krajowi oraz lobbing w sprawie odzyskania przez Polskę niepodległości.

W Sokolstwie swoją karierę rozpoczynało wielu sportowców o światowej sławie, m.in. jeden z najbardziej znanych i utalentowanych baseballistów wszech czasów Stan Musial czy lekkoatletka i czternastokrotna rekordzistka świata Stanisława Walasiewicz (Stella Walsh).

W 2019 r. prezes Sokolstwa Polskiego w Ameryce Timothy L. Kuzma przekazał do zasobu Instytutu Pamięci Narodowej dokumenty i artefakty zgromadzone w archiwum organizacji. Do IPN trafiły zza oceanu dwie tony dokumentacji stanowiącej świadectwo przeszło stuletniej działalności sokolstwa i jego wkładu w walkę o niepodległą Polskę.

Na bazie tej ogromnej i bardzo różnorodnej kolekcji Archiwum IPN przygotowało wystawę pt. „Ramię krzep – Ojczyźnie służ”. 135. rocznica powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce. Partnerem wydarzenia było Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie i Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce, w którym 16 września 2022 r. dokonano uroczystego otwarcia wystawy. Na ekspozycji – zaprojektowanej w formie symbolicznych sokolich gniazd – zaprezentowano niemal czterysta unikatowych eksponatów. Wśród nich znalazły się list przewodniczącej Polskiego Białego Krzyża Heleny Paderewskiej do wybitnej działaczki polonijnej Agnieszki Wisły czy „Memoriał do cywilizowanych narodów świata w sprawie Polski” przekazany przez Związek Sokołów Polskich w Ameryce na początku 1915 r. prezydentowi Stanów Zjednoczonych Woodrowowi Wilsonowi oraz wszystkim ambasadorom rezydującym w Waszyngtonie. W muzeum w Warce można było także zobaczyć odznaki związane z Sokolstwem, liczne fotografie, w tym unikatowe zdjęcia panoramiczne, z których najdłuższe mierzy 150 cm, mundury, odznaczenia, sztandary, a nawet matryce drukarskie i elementy strojów sportowych z przełomu XIX i XX w. Uzupełnieniem bogatej ekspozycji były interaktywne pulpity i projekcje multimedialne, np. fabularyzowany dokument zrealizowany z okazji piętnastolecia rekrutacji do Armii Polskiej we Francji, przeprowadzonej na terenie USA i Kanady w trakcie I wojny światowej.

Archiwum IPN w tym czasie przygotowało również wystawę plenerową pod tym samym tytułem. Po raz pierwszy zaprezentowano ją na placu Zamkowym w Warszawie 10 września 2022 r., następnie można ją było zobaczyć w Warce, Zakopanem, Krakowie, Rzeszowie, Sanoku i Kozłówce. Obecnie z ekspozycją zewnętrzną można się zapoznać przed siedzibą Muzeum Okręgowego w Tarnowie.

Wystawie „Ramię krzep – Ojczyźnie służ”. 135. rocznica powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce towarzyszył projekt edukacyjny skierowany do nauczycieli i uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, w ramach którego Archiwum IPN organizowało warsztaty metodyczne dla nauczycieli, lekcje archiwalne dla uczniów oraz konkurs na komiks lub etiudę filmową związaną z działalnością Sokolstwa Polskiego lub losami wybitnych przedstawicieli tej organizacji.

Jesienią 2022 r. ukazał się także album poświęcony Sokolstwu w dwóch wersjach językowych: polskiej („Ramię krzep – Ojczyźnie służ”. 135. rocznica powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce) oraz angielskiej („Strengthen Your Arm – Serve Your Homeland”. The 135th Anniversary of the Polish Falcons in America).

Wystawa „Ramię krzep – Ojczyźnie służ”. Historia Sokolstwa Polskiego w Ameryce, której wernisaż odbędzie się w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku 29 września 2023 r., jest rozszerzoną wersją ekspozycji prezentowanej w Warce. Rozbudowano i uzupełniono moduły przybliżające historię i prace Sokoła Polskiego w Ameryce: początki i organizację związku, jego militaryzację i czyn zbrojny podczas I wojny światowej, promowanie rozwoju fizycznego, działalność podczas II wojny światowej oraz podtrzymywanie łączności z Polską. Odwiedzający będą mogli zobaczyć niepokazywane wcześniej mundury oraz artefakty sportowe.

Uzupełnieniem wystawy w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – podobnie jak miało to miejsce w Warce – jest oferta edukacyjna w formie przygotowanych przez Archiwum IPN lekcji archiwalnych połączonych z omówieniem poszczególnych elementów ekspozycji.

Wystawa będzie dostępna dla odwiedzających od 29 września do 7 stycznia 2024 r.