Sześć charyzmatycznych osobowości scenicznych, sześć kobiecych opowieści. Jedyny festiwal monodramu w Trójmieście tym razem skupi się na kobietach. Od 24 do 28 września na scenach Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego i Teatru w Oknie zobaczymy wybitne aktorki różnych pokoleń: Jowitę Budnik, Annę Januszewską, Irenę Jun, Agnieszkę Przepiórską, Julię Wyszyńską i Ewę Ziętek.

Festiwal Monoteatr jest organizowany od 2016 roku przez Fundację Theatrum Gedanense i dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

– Wyjątkowość Monoteatru wynika z różnorodnej tematyki, innej w każdej edycji festiwalu, oraz tworzenia programu opartego na przedstawieniach dotąd w Gdańsku niepokazywanych. Tematem jubileuszowej edycji są kobiety jako artystki teatralne i bohaterki przedstawień, stąd jego podtytuł: Herstorie. Chcemy przyjrzeć się temu, jakie rodzaje teatru jednoosobowego proponują oraz o jakie współczesne tematy i sprawy się upominają – mówi Dorota Sentkowska, która przy wsparciu założyciela najstarszego festiwalu monodramów w Polsce Wiesława Gerasa i prof. Jerzego Limona zainicjowała Monoteatr i jest jego koordynatorką od pierwszej edycji.

W tym roku spektakle będzie można oglądać na dużej scenie Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, w Teatrze w Oknie, a także w plenerze – na scenie zewnętrznej Teatru w Oknie na ulicy Długiej, gdzie zostanie pokazany spektakl „Simona K. Wołająca na puszczy”.

W programie festiwalu znajduje się sześć wielokrotnie nagradzanych, wyjątkowych spektakli. Po każdym odbędzie się rozmowa z artystką.

W środę 24 września o 19.00 na dużej scenie Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego festiwal zainauguruje Ewa Ziętek z monodramem „Nieostrość widzenia”. Z pasją tworzy na scenie aktorski portret podwójny składający się z historii Zofii Książek-Bregułowej, aktorki, poetki i łączniczki AK oraz swoich osobistych doświadczeń. Harmonijnie łącząc humor i powagę, pyta o to, czym jest aktorstwo, jak je uprawiać w czasach niespokojnych i czy da się je łączyć z wyzwaniami codziennego życia. Ewa Ziętek to aktorka teatralna i filmowa związana z Teatrem Narodowym i Teatrem Kwadrat w Warszawie, znana z ról w wielu znakomitych filmach (m.in. „Dzień świra”, „Człowiek z marmuru”) i serialach („Alternatywy 4”, „Złotopolscy”).

W czwartek 25 września o 19.00, również w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim, wystąpi Jowita Budnik, która w spektaklu „Rachela Auerbach, pisma z Getta Warszawskiego” opowie historię kobiety prowadzącej przez trzy lata kuchnię w getcie warszawskim. Rachela Auerbach – historyczka, pisarka, dziennikarka polska i izraelska, absolwentka przedwojennego lwowskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza – należała do osób, które przeżyły Holocaust i opowiedziały o nim światu. Jowita Budnik wystąpiła w wielu nagradzanych filmach, m.in. „Placu Zbawiciela”, „Cichej nocy” czy „Ptaki śpiewają w Kigali”, w zbiorowej polskiej świadomości zaistniała dzięki serialowi „W labiryncie”, gdzie zagrała zbuntowaną nastolatkę Martę Białek.

W piątek 26 września o 19.00 w Teatrze w Oknie zobaczymy mistrzowski monodram „Sonata księżycowa” Ireny Jun, który aktorka związana z warszawskim Teatrem Studio gra nieprzerwanie od 58 lat. Spektakl wyreżyserował i zaprojektował do niego scenografię Józef Szajna, a znakomitą muzykę skomponował Bogusław Schaeffer. Twórczość dwóch greckich poetów Yannisa Ritsosa i Jorgosa Seferisa posłużyła Jun do stworzenia teatralnego traktatu o życiu i przemijaniu. Irena Jun grała w legendarnych przedstawieniach Józefa Szajny, Jerzego Grzegorzewskiego i Antoniego Libery. Za stworzone role otrzymała wiele nagród i odznaczeń. W 2024 roku została uhonorowana Nagrodą Specjalną Miesięcznika „Teatr” za spektakl „Stara kobieta wysiaduje” z Teatru Studio.

W sobotę 27 września o 13.00 na plenerowej scenie przed Teatrem w Oknie na ul. Długiej Agnieszka Przepiórska wystąpi jako Simona Kossak, kobieta nietuzinkowa, profesorka nauk leśnych wbrew tradycjom swojej znanej artystycznej krakowskiej rodziny, obrończyni przyrody Puszczy Białowieskiej. Gra Przepiórskiej oddaje szeroką skalę przeżyć Simony, służy rozprawieniu się z wzorcami kulturowymi oraz normami społecznymi narzucanymi kobietom i niesie gorące przesłanie ekologiczne. Agnieszka Przepiórska otrzymała wiele nagród za kreacje kobiece tworzone w jej biograficznych monodramach. Od 2021 roku jest zawodowo związana z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, gdzie można ją zobaczyć m.in. w „Dziadach” i „Weselu” w reżyserii Mai Kleczewskiej oraz „Proszę Państwa, Wyspiański umiera” Agaty Dudy-Gracz.

Agnieszka Przepiórska poprowadzi również warsztaty teatralne w sobotę w godz. 18.00–19.30 dla niezależnych grup teatralnych oraz osób zajmujących się aktorstwem amatorsko, poświęcone pracy z wyobraźnią i pamięcią emocjonalną. Uczestnicy poznają jedną z technik uruchamiania wyobraźni w procesie twórczym oraz będą mieli możliwość przygotowania i zaprezentowania krótkich etiud. Udział w warsztatach jest bezpłatny, trzeba wysłać zgłoszenie na adres monoteatr@ftg.pl.

W sobotę o 17.00 na scenie Teatru Szekspirowskiego zagości Julia Wyszyńska z monodramem na pograniczu stand-upu „Fizyka kwantowa. Czyli rozmowy nigdy nieprzeprowadzone”. Jeden wątek spektaklu to autoironiczne rozprawianie się z faktami i mitami o aktorstwie i teatrze. Drugi to kadry z dzieciństwa Julka. Opowieść kobiety aktorki i chłopca łączy wspólny temat – doświadczenie przemocy transmitowanej z pokolenia na pokolenie, na mocy utrwalonych kulturowo reguł władzy i hierarchii. Wyszyńska znakomicie żongluje rolami, jednocześnie umożliwiając widzom przyjrzenie się mitom dzieciństwa, relacjom i usłyszenie tego, co często bywa przemilczane. Julia Wyszyńska pracowała m.in. z Krystianem Lupą, Oliverem Frijličem, Mają Kleczewską, Januszem Gajosem, Krystyną Jandą. W kinie debiutowała rolą w filmie „Atak Paniki” Pawła Maślony. Grała m.in. u Wojtka Smarzowskiego, Juliusza Machulskiego, Kingi Dębskiej, Michała Grzybowskiego.

Ostatnim spektaklem festiwalu pokazywanym w Teatrze w Oknie w sobotę o godz. 20.00 będzie „Matka Putina” w surowym i precyzyjnym wykonaniu Anny Januszewskiej, dzięki której historia Wiery Nikołajewny Putiny podającej się za biologiczną matkę Władimira Putina (mimo że Kreml temu zaprzecza) brzmi niezwykle prawdopodobnie i przejmująco. Oblężenie gruzińskiej wioski przez rosyjskie wojska jest punktem wyjścia wspomnień kobiety, którą dręczy myśl o tym, że jest matką jednego z najbardziej znienawidzonych zbrodniarzy wojennych. Anna Januszewska jest aktorką Teatru Współczesnego w Szczecinie, gdzie stworzyła wiele wybitnych i nagradzanych kreacji, m.in. w przedstawieniach Anny Augustynowicz.

Festiwal podsumują dwa panele dyskusyjne w niedzielę 28 września w Teatrze w Oknie.

Pierwszy o godz. 14.00 „Herstorie: rozmowa z producentkami teatralnymi” z udziałem Anny Nowickiej (Teatr Ecce Homo, Kielce), Katarzyny Sygitowicz-Sierosławskiej (Teatr Rondo, Słupsk) i Elżbiety Szymańskiej (Mazowiecki Instytut Kultury, Warszawa) poruszy kwestie związane z produkcją monodramów i ich prezentacją.

Drugi o godz. 15.30 „Herstorie: rozmowa z krytyczkami teatralnymi” będzie rozmową o monodramie kobiecym z udziałem dr hab. Katarzyny Flader-Rzeszowskiej, prof. Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, dr hab. Iriny Lappo, prof. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, dr hab. Beaty Popczyk-Szczęsnej, prof. Uniwersytetu Śląskiego i dr hab. Marzenny Wiśniewskiej, prof. Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika.