Towarzystwo Dom Uphagena zaprasza serdecznie w środę 31 stycznia 2024 r., o 17. 00, na wykład z 20. cyklu „Kultura Dawnego Gdańska”. Tym razem będziemy gościć Pana Prof. UG dr hab. Sławomira Kościelaka, który wygłosi prelekcję na temat Urocze przedmieścia czy wrogie enklawy? Kościelne posiadłości u wrót protestanckiego Gdańska. Wykład odbędzie się w siedzibie Towarzystwa: Dom Uphagena, Oddział Muzeum Gdańska, ul. Długa 12, Wstęp wolny. Wśród słuchaczy jak zwykle rozlosowanych zostanie kilka ciekawych upominków.

O wykładzie:

Urocze przedmieścia czy wrogie enklawy? Kościelne posiadłości u wrót protestanckiego Gdańska”

Na południe i zachód od bastionowych fortyfikacji Gdańska od średniowiecza po pierwszy rozbiór Polski rozciągały się posiadłości kościelne. Stare Szkoty, Biskupia Górka, Chełm zwany wówczas Stolzenbergiem, Chmielniki. Niemal od zawsze osady te stanowiły istotny problem dla największego miasta Rzeczypospolitej. W bezpośrednim otoczeniu Gdańska tworzyły konkurencyjne ośrodki kupieckie i rzemieślnicze. Specjalna polityka kościelnych właścicieli tych dóbr sprzyjała osiedlaniu się tu osobom, którym nie wolno było mieszkać w obrębie miejskich murów (np. Żydom, kwakrom), lub też obecność ich była w mieście reglamentowana (menonici). Dla biskupów i ogólnie – Kościoła – znajdujące się ich gestii przedmieścia umożliwiały lokowanie instytucji i przedsięwzięć wspomagających katolicką mniejszość w Gdańsku – klasztorów, domów zakonnych, szpitali, bractw i stowarzyszeń. Stała presja na protestanckie miasto płynąca z tych ośrodków nierzadko prowadziła do konfliktów, ale i pewnych sukcesów dla katolickiej propagandy.

Niniejszy wykład ma za zadanie ukazać całą złożoność wzajemnych relacji pomiędzy protestanckim miastem a przedmieściami, które przynajmniej nominalnie – miały być ostoja katolicyzmu.

O prelegencie

Sławomir Kościelak, absolwent Uniwersytetu Gdańskiego, doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Gdańskiego. Zajmuje się konfliktami wyznaniowymi w Gdańsku i Prusach Królewskich w XVI-XIX w., reformacją i kontrreformacją, mniejszości religijnymi, historią społeczna Pomorza, Wielkopolski i Kujaw. Autor i współautor 5 książek, redaktor 4 prac zbiorowych, autor ponad 100 artykułów w czasopismach naukowych oraz pracach zbiorowych. ponadto około 40 biogramów w słownikach i leksykonach , ponad 160 haseł w Gedanopedia.pl i szeregu publikacji popularno-naukowych.