W sektorze IT tempo rozwoju technologii jest wysokie, lecz równie szybko rośnie skala zagadnień prawnych, które wymagają uważnego zbadania.. Firmy muszą dziś nie tylko tworzyć innowacyjne rozwiązania, ale też pilnować zgodności z obowiązującym prawem – w przeciwnym razie ryzykują sporami, karami finansowymi lub utratą zaufania ze strony partnerów i klientów. Stała współpraca z kancelarią prawną pozwala uporządkować procesy i ograniczyć zagrożenia wynikające z nieprawidłowości w dokumentach, błędów licencyjnych czy niejasnych zapisów w umowach.

Nieprawidłowości w umowach z kontrahentami

Jednym z najczęstszych źródeł sporów w projektach IT są nieprecyzyjne umowy. Wiele firm korzysta z gotowych wzorców lub niedostosowanych szablonów, które nie uwzględniają specyfiki konkretnego zlecenia. Często brakuje w nich szczegółowych ustaleń dotyczących zakresu obowiązków, terminów realizacji czy odpowiedzialności za opóźnienia. Problematyczne bywają również zapisy dotyczące przeniesienia praw do kodu źródłowego czy warunków rozliczeń w przypadku modyfikacji zakresu prac.

Z pomocą prawnika można przygotować dokumenty odpowiadające rzeczywistym potrzebom projektu – z jasno określonymi zasadami współpracy w sposób zabezpieczający interesy obu stron, m.in. w zakresie obowiązków wykonawcy i klienta, , mechanizmów egzekwowania płatności, czy też odpowiedniego przejścia praw do rezultatów pracy nad projektem. Taka umowa nie tylko chroni firmę w razie konfliktu, ale także porządkuje komunikację i ułatwia współpracę zespołów projektowych, zarówno po stronie dostawcy, jak i odbiorcy usługi.

Naruszenia przepisów dotyczących danych osobowych

W dobie rosnącej roli danych cyfrowych, odpowiednia realizacja obowiązków związanych z ich przetwarzaniem staje się kluczowa. Firmy IT, niezależnie od skali działania, muszą zadbać o to, by ich systemy były zgodne z przepisami RODO. W praktyce oznacza to konieczność wdrażania odpowiednich polityk bezpieczeństwa, prowadzenia rejestrów czynności przetwarzania i zapewnienia prawidłowego mechanizmu pozyskiwania zgód od użytkowników.

Zaniedbania w tym zakresie skutkują wysokimi karami finansowymi, a także utratą reputacji. Prawnik wspiera organizację w stworzeniu procedur zgodnych z wymogami regulatorów oraz nadzoruje ich egzekwowanie w praktyce – od etapu projektowania systemów IT, aż po codzienne operacje. Uwzględnia przy tym nie tylko wymagania formalne, ale też rozwiązania dopasowane do konkretnego modelu biznesowego.

Brak zgodności z prawem pracy w modelach zdalnych

Branża IT charakteryzuje się dużą elastycznością zatrudnienia – firmy korzystają z usług freelancerów, kontraktorów B2B lub zatrudniają pracowników na warunkach pracy zdalnej, często międzynarodowo. Choć modele angażowania współpracowników na podstawie elastycznych umów cywilnoprawnych przynoszą wiele korzyści obu stronom, wymagają odpowiedniego i ostrożnego uregulowania. W przeciwnym razie istnieje ryzyko, że taka współpraca zostanie zakwalifikowana przez sąd lub instytucje kontrolne jako stosunek pracy, a na obie strony zostaną nałożone kary administracyjne.

Z kolei w przypadku umożliwienia pracownikom zatrudnionym na stałe pracy zdalnej, brak odpowiednich regulaminów, nieprecyzyjne zapisy w umowach lub nieuwzględnienie różnic w lokalnych przepisach może skutkować kontrolą z Inspekcji Pracy i nałożeniem kar finansowych. Obsługa prawna pomaga opracować dokumenty, które formalnie zabezpieczają firmę i są zgodne z obowiązującym prawem. Uwzględnia przy tym specyfikę projektów informatycznych, w których zespół może być międzynarodowy a praca asynchroniczna.

Nielegalne korzystanie z oprogramowania zewnętrznego

W procesie tworzenia aplikacji czy systemów IT firmy chętnie sięgają po gotowe komponenty – biblioteki open source, frameworki lub zewnętrzne narzędzia. Często jednak pomijają analizę licencji, z jakimi te rozwiązania są rozpowszechniane. W efekcie może dojść do naruszenia warunków korzystania, a co za tym idzie – konieczności zapłaty odszkodowania, usunięcia części funkcjonalności z gotowego produktu lub wręcz uniemożliwienia korzystania z całego systemu.

Obsługa prawna firm IT umożliwia wcześniejszą weryfikację, czy dane narzędzie może być wykorzystane komercyjnie i na jakich zasadach. Obejmuje to analizę ograniczeń wynikających z licencji takich jak np. GPL, MIT czy Apache, a także przygotowanie wewnętrznych procedur dotyczących weryfikacji kodu używanego w projektach. Dzięki temu firma unika ryzyka prawnego oraz konieczności wprowadzania pracochłonnych i kosztownych zmian w finalnym produkcie.

Niewystarczające zabezpieczenie interesów w przypadku inwestycji

Wiele firm IT na etapie rozwoju szuka finansowania zewnętrznego – od aniołów biznesu, przez fundusze venture capital, po granty publiczne. Brak przygotowania do negocjacji może prowadzić do podpisania umów, które ograniczają decyzyjność założycieli lub wprowadzają niekorzystne mechanizmy kontrolne. Szczególnie niebezpieczne są zapisy dotyczące opcji na udziały, lock-upów czy niemożliwych do spełnienia warunków dalszych rund finansowania.

Rolą prawnika jest nie tylko analiza i negocjowanie przedstawionych propozycji, ale również przygotowanie własnych dokumentów, które lepiej zabezpieczą interesy twórców projektu. Profesjonalna obsługa pozwala również zidentyfikować i ocenić ryzyka związane z zapisami dotyczącymi własności intelektualnej czy wyjścia inwestora z projektu. To przekłada się na większą kontrolę nad procesem transakcji, przebiegiem projektu jak i może umożliwić ustalenie korzystniejszych warunków pozwalających np. na dalszy rozwój firmy na własnych zasadach w przyszłości.

Błędy przy tworzeniu regulaminów i polityk serwisów

Każdy biznes działający również online, niezależnie od skali, wymaga posiadania dokumentów takich jak regulamin świadczenia usług, polityka prywatności czy zasady przetwarzania danych użytkowników. Często jednak są one przygotowywane pobieżnie, bez uwzględnienia specyfiki działania serwisu lub zmian w przepisach. W razie skarg użytkowników lub kontroli ze strony organów takie braki mogą prowadzić do odpowiedzialności cywilnej lub administracyjnej.

Stała obsługa prawna pozwala nie tylko na prawidłowe przygotowanie dokumentacji, ale też jej bieżącą aktualizację. Prawnik analizuje sposób działania platformy, sprawdza zgodność zapisów z wymaganiami prawa krajowego i unijnego oraz wskazuje obszary wymagające dopracowania. To nie tylko wymóg formalny, ale także istotny element budowania przejrzystości i wiarygodności w relacjach z użytkownikami jak i kontrahentami.

artykuł sponsorowany