Traktowanie z pogardą, nakazywanie wykonywania czynności upadlających, zmuszanie do zawierania małżeństw czy zabójstwa polityczne. Tak wyglądały relacje przemocowe w XVIII-wiecznej Polsce. Co jeszcze można do tego dodać?
W wielkich domach magnackich były całe kręgi klienteli. Zdaniem historyków klientem idealnym był autor pamiętników Jan Duklan Ochocki. Opowiedział on historię z roku około 1790, kiedy to w Lublinie miała się rozstrzygać istotna sprawa.
W XVIII wieku panowała powszechna nierówność. Długo jednak utrzymywano stan pozornej równości. Teoretycznie każdy szlachcic, nawet ten biedny i głodujący, miał prawo zjawić się na sejmiku i głosować. Tak naprawdę były to szare masy, które przychodziły na sejmiki głównie po to, żeby się najeść.
Promowanie własnej rodziny do stanowisk państwowych nie było niczym dziwnym. Nepotyzm był zjawiskiem akceptowanym. To jednak nie jedyne przewinienia ludzi bratających się z władzą i do niej dążących w wieku XVII. Już wtedy istniało coś, co dziś nazwalibyśmy zamówieniami publicznymi, jednak nie było przetargów, co dawało duże pole do nadużyć.
Jakie sumy pieniężne krążyły w nielegalnym obiegu w XVIII-wiecznej Polsce? Jak duże fortuny zgromadzili przywódcy wielkich domów? Skąd brały się duże pieniądze, skoro gospodarka opierała się wyłącznie na działalności rolniczej, z której były niewielkie zyski?
Podpłaceni posłowe na Sejm i sejmiki będące areną korupcji. Jak wyglądała polityczna rzeczywistość XVIII wieku? – Nie zawsze było to wręczanie sakiewek pełnych złota. W przypadku sejmików było to goszczenie hołoty szlacheckiej, która za bigos, pieczeń i alkohol była gotowa głosować tak, jak patron sobie życzył – mówił Władysław Zawistowski w audycji „Silva rerum, czyli w staropolskim ogrodzie rzeczy”.
Powracamy do tematu głodnej szlachty na sejmikach, który został poruszony w ostatnim odcinku audycji „Silva rerum, czyli w staropolskim ogrodzie rzeczy”. Był to rodzaj korupcji politycznej. Korupcja była istotnym problemem nie tylko w XVIII wieku, ale też znacznie wcześniej. Pisały o tym liczne pisma polityczne. Z biegiem stuleci to zjawisko się nasilało.
Nawigacja
© 2024 - Radio Gdańsk
