Zwiększyła się skuteczność osłony przeciwpowodziowej w Delcie Wisły – informuje Najwyższa Izba Kontroli. By to osiągnąć, przebudowano ujście Wisły do Zatoki Gdańskiej i modernizowano wały przeciwpowodziowe m.in. Wisły i jeziora Druzno, przypominają inspektorzy NIK w swoim raporcie.
„Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – do roku 2030” to program prowadzony przez administrację rządową i samorządową. NIK wydał raport podsumowujący działania wykonane w latach 2009-2015. Inspektorzy chwalą to, co udało się zrealizować przez 6 lat.
PRZEBUDOWA KIEROWNIC
Czynnikiem, który w znacznym stopniu płynął na stan bezpieczeństwa jest przebudowa ujścia Wisły do Zatoki Gdańskiej, czyli tzw. kierownic, dzięki którym uzyskano poprawę warunków odpływu wód i spływu lodu, a także stworzono lepsze warunki do odprowadzania rumowiska, czyli materiału stałego i rozpuszczonego transportowanego przez rzekę, i kształtowania jej stożka usypowego w Zatoce.
MODERNIZACJA WAŁÓW PRZECIWPOWODZIOWYCH
Zmodernizowano także wały przeciwpowodziowe, m.in. Wisły i jeziora Druzno. Zwiększono szczelność i stateczność budowli, które zapewnią bezpieczeństwo na dłużej, gdyby przez dłuższy czas utrzymywały się wysokie stany wody lub – w przypadku wałów wiślanych – gdyby nastąpiło przejście fali wezbraniowej.
ZWIĘKSZENIE WYDAJNOŚCI STACJI POMP
Przebudowano i zwiększono wydajność większości pomp odwadniających obszary depresyjne i przydepresyjne. Sterowanie urządzeniami zostało zautomatyzowane, ograniczono także ich awaryjność.
PRZEBUDOWA KANAŁU RADUNI
Przebudowano Kanał Raduni, a przy tym uszczelniono i umocniono jego obwałowania. Przebudowy koryt doczekały się też rzeki: Motława, Wąska i Dzierzgoń. Dzięki temu zwiększyła się ich drożność i przepustowość – oznacza to, że łatwiej będzie nimi spływała woda i lód.
SYSTEM MONITORINGU RYZYKA POWODZIOWEGO
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej stworzył System Monitoringu Ryzyka Powodziowego, tzw. SMoRP. Zapewnia on rozpoznanie i ocenę ryzyka powodziowego na obszarze Żuław, a także jego zmiany w czasie oraz identyfikację miejsc, które nie zapewniają wystarczającej ochrony przed zagrożeniami powodziowymi. Stworzenie systemu SMoRP zapewniło także możliwość bieżącego, zdalnego śledzenia zlodzenia Wisły, co pomaga w sytuacji pojawiania się zatorów.
INSPEKTORZY ZADOWOLENI ZE ZMIAN
Modernizacja 75,5 km wałów przeciwpowodziowych, w tym: 36,6 km wałów Wisły, 18,8 km jeziora Druzno, 10,2 km rzeki Wąska, 7,9 km rzeki Tuga oraz 2,1 km rzeki Elbląg to wynik wykonania przedsięwzięć objętych I etapem Programu Żuławskiego na podstawie umów o dofinansowanie zawartych z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Przebudowano także 23 istniejące i zbudowano dwie nowe stacje pomp. Zdaniem NIK te działania zwiększyły skuteczność osłony przeciwpowodziowej w Delcie Wisły i odwadniania obszarów depresyjnych Żuław.
ILE KOSZTOWAŁY ZMIANY?
Realizacja zadań I etapu Programu Żuławskiego kosztowała 501 353,9 tys. zł, z czego poszczególne jednostki poniosły następujący procent wydatków:
• 28% miasto Gdańsk,
• 28% Zarząd Melioracji w Gdańsku,
• 17% Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej,
• 12% Zarząd Melioracji w Elblągu,
• 8% miasto Elbląg,
• 7% powiat gdański.
NA CO WYDANO NAJWIĘCEJ PIENIĘDZY?
Udział procentowy wydatków poniesionych na realizację poszczególnych rodzajów zadań I etapu Programu Żuławskiego:
• 35% przebudowa Kanału Raduni,
• 25% przebudowa istniejących i budowa nowych stacji pomp,
• 14% odbudowa wałów przeciwpowodziowych rzeka Wisła, Tuga, Wąska i jeziora Druzno,
• 12% przebudowa ujścia i odbudowa ostróg na Wiśle,
• 8% przebudowa systemu przeciwpowodziowego prawego brzegu rzeki Elbląg,
• 4% przebudowa koryt rzek Motława, Dzierzgoń i Wąska,
• 1% System Monitoringu Ryzyka Powodziowego,
• 1% Lokalny System Monitorowania i Wspomagania Reagowania na Zagrożenia Powodziowe w Elblągu.
NAJISTOTNIEJSZE USTALONE PRZEZ NIK NIEPRAWIDŁOWOŚCI
NIK ma zastrzeżenia odnośnie zaopatrzenia magazynu przeciwpowodziowego Zarządu Melioracji w Elblągu. 3/4 agregatów i pomp było tam niesprawnych. Inspektorzy zwrócili także uwagę Regionalnemu Zarządowi Gospodarki Wodnej w Gdańsku, który nie poddał obowiązkowej kontroli technicznej ponad 1200 ostróg na Wiśle. Urzędnicy docenili jednak starania usuwaniu szkód spowodowanych przez bobry, co wymagało ponad sześciomilionowych nakładów.
puch