Działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych mają od niedawna prawo do korzystania z opieki medycznej poza kolejnością. Co to oznacza w praktyce? O tym Joanna Matuszewska rozmawia z Mariuszem Szymańskim z oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Gdańsku. Joanna Matuszewska, Radio Gdańsk: Jakie przepisy mamy na myśli, mówiąc o możliwości korzystania bez kolejki z wizyt lekarskich przez osoby działające w opozycji antykomunistycznej?

Mariusz Szymański: Chodzi o przepisy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Do tej ustawy wprowadzano konkretne zmiany, które obowiązują od 31 sierpnia a dotyczą właśnie działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych z powodów politycznych. Te osoby uzyskały możliwość korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach. Poza tym mogą korzystać z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych, więc wizyt u lekarzy specjalistów bez skierowania od lekarza pierwszego kontaktu.

Na zdjęciu Mariusz Szymański. Fot. Joanna Matuszewska

J.M: Co to oznacza w praktyce dla tych osób?

M.Sz: Poza kolejnością, czyli poza kolejką, a skoro w ustawie jest mowa o korzystaniu ze świadczeń opieki zdrowotnej, to należy rozumieć ten termin jak najszerzej. Więc nie chodzi tu tylko o kolejki do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, czy lekarza specjalisty, ale również o kolejki związane z wykonywaniem zabiegów, czy operacji w szpitalach.

J.M: Zatrzymajmy się przy usługach farmaceutycznych. Co to jest usługa farmaceutyczna i w jakim zakresie może być udzielana bez kolejki?

M.Sz: Czasami trzeba sporządzić lekarstwo, stanąć w kolejce w aptece, więc tutaj też taka osoba ma prawo do ubiegania się o tego typu świadczenia poza kolejką.

J.M: Na jakich zasadach będą udzielane świadczenia medyczne, które przysługują takim osobom bez kolejki? Jak taka osoba ma się zachować w przychodni, czy w szpitalu?

M.Sz: Powinna się zgłosić do rejestracji, przedstawić odpowiedni dokument, który uprawnia ją do korzystania ze świadczeń poza kolejką.

J.M: Taka osoba powinna mieć jakąś legitymację?

M.Sz: Działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych powinny wylegitymować się dokumentem, którym jest legitymacja zgodna z rozporządzeniami. Na wniosek osoby zainteresowanej legitymację wydaje Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

J.M: Zmiany mówią też o prawie do korzystania przez takie osoby z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania. Czyli krótko mówiąc do lekarza specjalisty można iść bez skierowania od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej? Tak to powinno wyglądać w praktyce?

M.Sz: Taka osoba powinna zgłosić się do rejestracji w przychodni specjalistycznej. Świadczenia ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, jak i świadczenia szpitalne teoretycznie powinny być udzielane tym osobom w dniu zgłoszenia, ale to nie zawsze jest możliwe. Przyjmuje się, że jeśli udzielenie takiego świadczenia w dniu zgłoszenia nie będzie możliwe, to powinno ono być zrealizowane w pierwszym wolnym terminie. Wizyta powinna się odbyć w terminie siedmiu dni roboczych od dnia zgłoszenia się w takiej poradni.

J.M: Zwykle pacjent jest skierowany przez lekarza pierwszego kontaktu do specjalisty, bo występuje podejrzenie jakiejś choroby. Tutaj taka osoba sama może zdecydować, że chce konsultacji danego specjalisty?

M.Sz: Tak, może sama udać się do specjalisty i powinna w terminie siedmiu dni roboczych zostać przez tego specjalistę przyjęta. I jeszcze jedna istotna informacja, ona z resztą jest istotna dla wszystkich, którzy korzystają ze specjalnych ulg. W przypadku korzystania z badań diagnostycznych, tych drogich, a więc rezonansu magnetycznego czy tomografu, czy też rehabilitacji leczniczej trzeba pamiętać, że niezależnie od tych szczególnych uprawnień, każdorazowo jednak powinno się posiadać skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

M.Sz: Zdecydowanie tak. Te uprawnienia dotyczą świadczeń opieki zdrowotnej, a więc m.in. tych operacji, o których Pani mówiła i dlatego zgłoszenie się z odpowiednim dokumentem powinno skutkować tym, że taka osoba zostanie przyjęta na zabieg i zarejestrowana w szpitalu w pierwszym wolnym terminie.

J.M: Co w sytuacji, kiedy w danej poradni uprawnionych do skorzystania bez kolejki jest więcej osób? Czy one też będą tworzyć jakąś kolejkę?

M.Sz: Mam nadzieję, że takie sytuacje nie będą częste. Specjalne uprawnienia dotyczą na ogół osób starszych, poza kobietami w ciąży, o których wiadomo, że mają prawo do korzystania ze świadczeń poza kolejką. Inne grupy tych uprawnionych to inwalidzi wojenni, inwalidzi wojskowi, kombatanci i uprawnieni żołnierze lub pracownicy wojska w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań zagranicą i honorowi dawcy krwi. To jest ta szczególnie uprzywilejowana grupa. Przykładowo, dawcy przeszczepu mają prawo do korzystania z bezpłatnych świadczeń poza kolejką, ale tylko w zakresie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, czyli szpitalnej już nie.

J.M: Czyli to przywileje o których mówimy nie są dla każdego, kto ma uprawnienia do świadczeń poza kolejnością?

M.Sz: Tak, nie dla każdego. Wszystko jest bardzo dokładnie wyłuszczone w ustawie. Jeżeli ktokolwiek ze słuchaczy Radia Gdańsk byłby tym zainteresowany i chciał zapoznać się z bardzo dokładnymi informacjami, to zapraszam do zajrzenia na stronę www.nfz.gov.pl. Wszystkie uprzywilejowane grupy są tam dokładnie opisane, włącznie z wyliczeniem dokumentów, którymi należy się legitymować, żeby dane świadczenie uzyskać.

J.M: A co, kiedy ktoś będzie chciał skorzystać z uprawnień związanych z nowymi przepisami, a przychodnia albo szpital odmówi i odeśle taką osobę. Gdzieś można złożyć skargę?

M.Sz: Zawsze radzimy pacjentom, by skontaktowali się z kierownictwem placówki i wyłuszczyli problem. Można też złożyć zażalenie w Wydziale Spraw Świadczeniobiorców NFZ. Jest specjalna komórka, która tego typu sprawy rozpatruje i występuje w imieniu pacjenta, jeśli zajdzie taka konieczność.

J.M: Przypomnijmy zatem kogo dotyczą zmiany, które weszły w życie we wrześniu?

M.Sz: Zmiany dotyczą działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osób represjonowanych z powodów politycznych, a dokumentem potwierdzającym uprawnienia jest legitymacja zgodna z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie odznaki honorowej i legitymacji dla działaczy opozycji antykomunistycznej lub osób represjonowanych. Legitymacja wydawana jest na wniosek osoby zainteresowanej przez Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Nie należy tych osób mylić z osobami represjonowanymi, które mają prawo do węższego kręgu uprawnień, tamtym osobom legitymacje wydaje ZUS.

pd/puch