Czy można uprawiać chemię bez chemii? Czy chemikowi zamiast kolekcji probówek, menzurek, kolb i wszelkiego rodzaju laboratoryjnej aparatury pomiarowej wystarczy komputer? Okazuje się, że doktor Alicji Mikołajczyk z Pracowni Chemometrii Środowiska na Wydziale Chemii Uniwersytetu Gdańskiego wystarczy. Jej poligon doświadczalny to złożona matematyka, algorytmy i przeliczający dane komputer. – To tańsza odmiana chemii – mówi nasza rozmówczyni. Co 30 sekund na świecie jest syntetyzowany nowy związek chemiczny. Wiele z tych związków może mieć właściwości przydatne człowiekowi. Niestety za tym też mogą iść dalekosiężne, na pierwszy rzut oka niewidoczne szkodliwe reakcje dla naszego zdrowia i środowiska. Doktor Alicja Mikołajczyk sprawdza przy pomocy komputera czy nowe, potencjalnie przydatne związki, nie będą czasami toksyczne. Robi to przy pomocy chemii komputerowej. Tłumaczy, że jeśli mamy przebadanych, klasycznymi metodami, na przykład 100 substancji do siebie podobnych, to na tej podstawie można przewidywać właściwości 1000 związków z tej samej grupy. Nie trzeba każdego z nich badać oddzielnie, przy pomocy obliczeń można już na wstępie wykluczyć związki potencjalnie szkodliwe.

Posłuchaj rozmowy z dr Alicją Mikołajczyk. Wywiady z naukowcami ukazują się na naszej w środy po godzinie 14.00 w cyklu prowadzonym przez Włodzimierza Raszkiewicza „Pomysłowy Włodzimierz”.

Alicja Mikołajczyk. Fot.UG

Dr Alicja Mikołajczyk jest kierownikiem projektu NanoInformaTIX. Projekt ma na celu rozwój platformy komputerowej, wspierającej proces projektowania nanomateriałów bezpiecznych dla zdrowia człowieka i środowiska przyrodniczego. To w myśl idei projektowania bezpiecznego produktu (ang. safe-by-design). Wdrożenie opracowanych narzędzi komputerowych, umożliwi przewidywanie toksyczności nowych nanomateriałów już na etapie projektowania produktu. Tym samym opracowane podejście, przyczyni się do redukcji czasu, kosztów prowadzonych eksperymentów oraz pozwoli na ograniczenie do niezbędnego minimum badań, wykonywanych między innymi na zwierzętach laboratoryjnych.