13 kwietnia przypadają Obchody Dnia Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Przy tej okazji w gdańskim IPN odbyło się spotkanie z Emilią Maćkowiak, byłą prezes Gdańskiej Rodziny Katyńskiej. Nie brakowało emocji. Goście mogli poznać też najnowszą publikacją prezes pt. „Prawda, pamięć, pojednanie”, która jest próbą podsumowania działalności wspomnianego stowarzyszenia.

 Do zbrodni w Katyniu doszło wiosną 1940 r. Wykonano wtedy egzekucję na ponad 21 tys. osób, uznanych za „wrogów władzy sowieckiej”, NKWD dokonywało jej przez strzał w tył głowy z broni krótkiej. Wśród pomordowanych było ok. 10 tys. polskich oficerów.

Po tych wydarzeniach na terenach okupowanej Polski w tęsknocie pozostawały najbliższe rodziny ofiar.

Pani Emilia po stracie ojca, jako mała dziewczynka, w obawie o życie wraz z mamą migrowała. – To była jedyna szansa na uratowanie nam, czyli mamie, braciszkowi i mi, życia – ukrywanie się po wsiach na Polesiu. Ojciec wcześniej został już aresztowany. Tęskniliśmy za tatusiem i poniewieraliśmy się po wsiach. Odetchnęliśmy dopiero, gdy Niemcy ruszyli na Rosję. Wtedy zrobiło się spokojnie – mówi Maćkowiak.

Na spotkaniu w IPN pojawiło się kilkadziesiąt osób. Fot. Radio Gdańsk/Jacek Klejment

TĘSKNOTA PRZEZ PONAD 20 LAT

Z każdym dniem rodziła się tęsknota za ojcem. – Już w 1941 r. głównie od kolejarzy, którzy docierali do nas z lasu katyńskiego, dowiadywaliśmy się, że doszło tam do wielkiej tragedii. Wszystkie żony zaginionych mężczyzn z wytrwałością czekały na swoich mężów z Katynia. Dopiero w 1962 r. otrzymałam dokumenty potwierdzające śmierć ojca – mówi pani Emilia.

Prezes wspomina także miejsce zbrodni. – Wprowadzono nas do tej piwnicy NKWD, gdzie wcześniej ginęli Polacy – nasi ojcowie i mężowie. Wszystko dokładnie widziałam. Potem udaliśmy się Miednoje, gdzie pogrzebano zamordowanych przez radziecką policję polityczną NKWD oficerów Wojska Polskiego – dodaje.

Emilia Maćkowiak prezentuje najnowszą książkę. Fot. Radio Gdańsk/Jacek Klejment

NOWA KSIĄŻKA EMILII MAĆKOWIAK

Emilia Maćkowiak urodziła się w Brześciu nad Bugiem i jest córką aspiranta Policji Państwowej, Wojciecha Malinowskiego, zamordowanego wiosną 1940 roku w piwnicach budynku NKWD w Kalininie.

Najnowsza publikacja Emilii Maćkowiak pt. „Prawda, pamięć, pojednanie” (Gdańsk 2018) jest próbą podsumowania działalności Stowarzyszenia Gdańska Rodzina Katyńska, które przez ponad dwie dekady koncentrowało się na dokumentowaniu i upowszechnianiu wiedzy o Katyniu, podejmowało wysiłki o ujawnienie prawdy o Zbrodni Katyńskiej oraz upamiętnienie pomordowanych.

Maciej Naskręt