21 listopada 2018 r. Ojciec Święty Franciszek podniósł kolegiatę pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Gdyni do godności bazyliki mniejszej. Ogłoszenie dekretu Stolicy Apostolskiej, wyrażającego wolę papieża Franciszka, nastąpi w sobotę 4 maja o godz. 12, podczas mszy św. sprawowanej na placu przy bazylice.

Uroczystość uświetni Polski Chór Kameralny pod dyrekcją Jana Łukaszewskiego oraz Orkiestra Reprezentacyjna Marynarki Wojennej RP.

– Oddane też zostaną saluty armatnie z okrętu Błyskawica – dodaje ksiądz prałat Edmund Skalski, proboszcz parafii.

Moment ogłoszenia decyzji papieskiej nastąpi na początku liturgii. Po odczytaniu dekretu, ksiądz arcybiskup Salvatore Pennacchio, nuncjusz Apostolski w Polsce i ksiądz arcybiskup Sławoj Leszek Głódź, metropolita gdański, dokonają uroczystego otwarcia nowej bazyliki i poświęcą pamiątkowe tablice.

O ceremonii opowiada ks. proboszcz Edmund Skalski, z którym rozmawiała Anna Rębas:

Fot. Radio Gdańsk/Jacek Klejment

Bazylika Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski jest piątym kościołem w Archidiecezji Gdańskiej, któremu przysługuje ten tytuł. Jest pierwszą i jedyną bazyliką w Gdyni. Wyniesienie kolegiaty gdyńskiej do godności bazyliki podyktowane jest jej wyjątkowym znaczeniem z punktu widzenia historii i szeroko prowadzonej działalności duszpastersko-liturgicznej.

Prośbę do konferencji Episkopatu Polski wniósł arcybiskup metropolita gdański Sławoj Leszek Głódź. Konieczne było dokładne udokumentowanie zasług kościoła w ostatnich latach.

– Przekazaliśmy historię, także tę z czasów wojny i wydarzeń grudnia 1970 roku – opowiada ks. proboszcz. – Ten kościół był świadkiem tragicznych wydarzeń, tu zawsze modlili się rybacy i ludzie morza. Często jest to miejsce, które odwiedzają ludzie kultury, artyści i aktorzy w tygodniu filmowego festiwalu w Gdyni – dodaje.

PONAD 90 LAT HISTORII

Historia kolegiaty sięga okresu międzywojennego. Kościół był budowany w latach 1922-1924. Parafią został w 1926 roku. Powstał po wybudowaniu w 1922 roku portu morskiego w okolicy Gdyni, bo mieszkańcy i cumujący w porcie marynarze mieli silną potrzebę modlitwy, a do do tej pory jeździli do oddalonego o kilka kilometrów kościoła parafialnego w Oksywiu.

Po wielu staraniach, z inicjatywy sołtysa Gdyni, został zawiązany komitet budowy kościoła. Dzięki temu, wspólnymi siłami, 29 września 1922 roku mieszkańcy Gdyni rozpoczęli budowę nowej świątyni według projektu Romana Wojkiewicza i Mariana Baranowskiego. Proboszcz oksywski, ks. Franciszek Ławicki, wraz z licznie zebranymi gdynianami, poświęcił teren pod nowy kościół.

– Fundamenty zostały położone z kamienia, stanowiącego balast jednego z pierwszych statków zagranicznych, cumujących w gdyńskim porcie – pancernika USS Kentucky – dodaje prałat Skalski.

3 maja 1924 roku ksiądz Ławicki poświęcił kościół. Nowej gdyńskiej świątyni nadano imię Najświętszej Maryi Panny, a rok później wzbogacono wezwaniem Królowej Polski. Budynek został zaprojektowany i wykonany w stylu neobarokowym. Beczkowate sklepienie, wykonane z beczek okrętowych, służących do przewozu towarów, zostało wsparte na ośmiu filarach biegnących wzdłuż bocznych ścian świątyni.

– W prezbiterium umieszczono ołtarz główny, wykonany przez mistrza stolarskiego Juliusza Bradtke z Wejherowa, zaś w samym ołtarzu zlokalizowano obraz Matki Bożej Pocieszenia – mówią historyk Sławomir Kitowski i prof. Maria Jolanta Sołtysik, kierownik Katedry Historii, Teorii Architektury i Konserwacji Zabytków Politechniki Gdańskiej.

Gdy świątynia okazała się już zbyt ciasna dla wiernych, ks. Edmund Wierzbowski, ówczesny proboszcz, zainicjował powstanie nowoczesnego, dużego kościoła parafialnego, usytuowanego w głębi ulicy. To właśnie do niego uczęszczają wierni od 1986 roku. W zabytkowym kościele odbywa się natomiast wieczysta adoracja.

ODPUST ZUPEŁNY I POCIESZENIE DLA RODZIN

– W kruchcie nowo poświęconej bazyliki zostanie zawieszona tablica o możliwości uzyskania odpustu zupełnego – mówi ks. prałat Edmund Skalski. – Cieszymy się, że przed uroczystością udało się zmienić dach. Założyliśmy nowe rynny, oświetlenie, ołtarz. Zakonserwowaliśmy obraz Matki Boskiej Pocieszenia, ofiarowany w dawnych latach przez wojewodę. Musimy mieć świadomość, że wchodzimy do bazyliki.

Prałat Skalski podkreśla, że chce, by ludzie pamiętali o tym, że w bazylice znajdą pocieszenie i mogą zanieść je do swoich rodzin.

– To będzie szczególne wydarzenie dla wiernych – dodaje. – Oni zasługują na tę bazylikę. Jest ona też uhonorowaniem miasta i podziękowaniem za wizytę Ojca Świętego Jana Pawła II 11 czerwca 1987 roku. Odprawił on wtedy mszę dla ludzi morza na Skwerze Kościuszki w Gdyni, podczas której powiedział m.in.: „W imię przyszłości człowieka i ludzkości trzeba wypowiedzieć to słowo – solidarność”. Mówił o ludzkiej solidarności przez małe „s”, ale nie było wątpliwości, że na myśli miał również „Solidarność”, nielegalną, tę pisaną przez wielkie „S” – opowiada ks. Skalski.

Anna Rębas/mrud