Legenda o założeniu Wejherowa oraz Kalwarii Wejherowskiej jest powszechnie znana, jednak wielu wciąż uważa ją za bajkę. Opowiada o losach przyszłego założyciela miasta, który brał udział w bitwie. W czasie oblężenia białoruskiego miasteczka Biała został przysypany gruzami i przyrzekł, że jeśli ocaleje, wybuduje kościół i założy klasztor. Rekonstruktorzy historyczni w Parku Miejskim w Wejherowie odtworzyli właśnie tę bitwę z XVII wieku, która miała przyczynić się do powstania miasta.

Rekonstruktorzy z Pułku Czarnieckiego przyzwyczaili nas do widowiskowych pokazów, będących zwykle rekonstrukcją obrony Wejherowa przed Szwedami. Tym razem odtworzyli bitwę, w której Jakub Wejher przysiągł przed Bogiem, że jeśli wyjdzie z niej cało, do końca życia wszelkimi siłami będzie szerzył chwałę bożą.

„To jest to, czego szukałem. Tak pod Białą ślub złożyłem, Tak nad Białą go wypełnię” – według kronikarza o. Grzegorza Gdańskiego to zdanie, wypowiedziane przez Jakuba Wejhera, było właśnie początkiem dziejów Wejherowa. Źródła historyczne podają, że osada Wejherowska Wola (Weiherfrai) dająca początki miastu Wejherowo, została utworzona jego decyzją 28 maja 1643 roku.

PRZYSYPANY GRUZAMI

Powstanie miasta związane było pośrednio z wyprawą króla Władysława IV pod Smoleńsk, w której przyszły założyciel Wejherowa brał udział. W czasie oblężenia białoruskiego miasteczka Biała w 1634 roku Jakub Wejher został przysypany gruzami na skutek wybuchu. Uczynił wtedy śluby, że jeśli wyjdzie z tej opresji cało, wybuduje w swych dobrach kościół ku czci Trójcy Przenajświętszej i założy klasztor. Dziewięć lat później fundacja ta stała się początkiem założenia osady, która 13 stycznia 1650 r. zyskała lokacyjny przywilej miejski, nadany przez króla polskiego Władysława IV. Miasto Wejherowo było jedynym na Kaszubach miastem prywatnym. Otrzymało prawo chełmińskie, które było ostatnią lokacją tego typu na Pomorzu.

W założonej w swych dobrach osadzie Jakub Wejher wzniósł w 1643 r. kościół Trójcy Przenajświętszej i w latach 1648-1651 kościół klasztorny pw. św. Anny – ojców franciszkanów, który przetrwał wraz z bogato wyposażonym wnętrzem z XVIII wieku. Zainicjował też budowę słynnej Kalwarii Wejherowskiej z 19 kaplicami, zbudowanymi w latach 1649-1664. Kilka z nich wybudował na własny koszt, pozostałe ufundowali członkowie jego rodu i dworzanie.

W niedzielę 23 czerwca od 10:00 do 14:00 na terenie Parku Miejskiego odbędą się turnieje szabli oraz łucznictwa. Rekonstrukcje historyczne w Wejherowie organizowane są od 2014 roku. Wydarzenia obejmują epizody z czasów potopu szwedzkiego, rozgrywające się w mieście oraz okolicach.

Jacek Klejment