Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku z okazji Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką zorganizuje we wtorek, bez udziału publiczności, promocję ulotki z reprintem „Protestu!” Zofii Kossak-Szczuckiej z 1942 r. Przewidziano także wystąpienie dyrektora Mirosława Golona oraz otwarcie wystawy plenerowej pod gdańską siedzibą IPN.

Rzecznik prasowy oddziału IPN w Gdańsku Jan Hlebowicz poinformował, że ulotka z reprintem opublikowana została także w wersji angielskiej.

Przypomniał, że odezwa „Protest!” została wydana nakładem konspiracyjnej drukarni w liczbie pięciu tysięcy egzemplarzy. Jej autorką była liderka tajnej organizacji katolickiej Front Odrodzenia Polski, powieściopisarka Zofia Kossak-Szczucka, pośmiertnie odznaczona medalem „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”.

NIELEGALNA ODEZWA NA ULICACH STOLICY

Odezwa miała formę jednostronicowej ulotki-plakatu. Była nielegalnie kolportowana na ulicach stolicy latem 1942 roku w czasie wielkiej akcji likwidacyjnej w warszawskim getcie, w ramach której Niemcy wywieźli niemal 300 tysięcy Żydów do obozu zagłady w Treblince.

– Treść odezwy była wyrazem zdecydowanego sprzeciwu polskich katolików wobec dokonującej się od wiosny 1942 roku zagłady Żydów. Niemieccy oprawcy, którzy ludobójczej akcji nadali kryptonim Einsatz Reinhardt (na cześć jednego z pomysłodawców Zagłady, SS-Obergruppenführera Reinharda Heydricha), na miejsce zbrodni wybrali Polskę, będącą największym skupiskiem ludności żydowskiej w Europie – wyjaśnia Hlebowicz.

OBCHODY PRZEZ INTERNET

Ponadto, w ramach wtorkowych obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów dyrektor IPN Gdańsk Mirosław Golon w formie krótkiego filmu opublikowanego na stronie internetowej placówki oraz w mediach społecznościowych przypomni o zasługach Polaków w niesieniu pomocy Żydom w trakcie II wojny światowej.

Promocji ulotki z reprintem „Protestu!” towarzyszyć będzie prezentacja wystawy plenerowej „Żegota – Rada Pomocy Żydom” przed siedzibą oddziału IPN w Gdańsku. Ekspozycja będzie czynna do 3 kwietnia.

ODWOŁANA UROCZYSTOŚĆ

Z powodu zagrożenia koronawirusem IPN Gdańsk odwołał zaplanowane na 24 marca odsłonięcie tablicy poświęconej Józefowi Kolasińskiemu ratującemu Żydów w czasie II wojny światowej. Uroczystość miała się odbyć w Zespole Szkół Miejskich w Rypinie w województwie kujawsko-pomorskim. Nowa data odsłonięcia tablicy nie została jeszcze ustalona.

Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów przypada 24 marca. Święto, które z inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy, zostało w 2018 r. ustanowione przez parlament, jest wyrazem czci dla wszystkich obywateli polskich – niezależnie od narodowości – którzy pomagali Żydom poddanym ludobójczej eksterminacji przez niemieckich okupantów.

PAP/pb