Do 5 października na naszej antenie prezentujemy „Pamiętniki Basi”. Audycję emitujemy od poniedziałku do piątku o godzinie 17:37.

Niedawno opublikowany przez archiwum Instytutu Pamięci Narodowej pamiętnik Wandy Barbary Kociuby to osobiste zapiski kilkunastoletniej dziewczynki, która po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku wraz z rodzicami i dwiema siostrami została zesłana na Syberię, do trudnej, katorżniczej pracy. Jednak praca ponad siły była tylko jednym z wielu problemów uwięzionych tam Polaków. Musieli też pogodzić się z dramatycznymi warunkami mieszkalnymi i wszechogarniającym głodem. Mimo wszystkich przeszkód niektórym udało się przetrwać do sierpnia 1941 roku, kiedy dla Polaków została ogłoszona amnestia. Wśród osób, których nadzieje ponownie zostały rozbudzone, była również rodzina Kociubów.

ODCINEK 1

 

 

ODCIENK 2

 

ODCINEK 3

 

 

ODCINEK 4

 

 

ODCINEK 5

 

 

ODCINEK 6

 

 

ODCINEK 7

 

 

ODCINEK 8

 

 

ODCINEK 9

 

 

ODCINEK 10

 

 

ODCINEK 11

 

 

ODCINEK 12

 

 

Pamiętnik Wandy Barbary Kociuby jest niezwykłym źródłem historycznym, umożliwiającym przede wszystkim odtworzenie i zrozumienie losów młodego pokolenia Polaków idących wraz z armią generała Andersa. Znajdziemy w nim informacje o życiu codziennym, pożywieniu, ubraniach, warunkach mieszkaniowych, nauce, pracy harcerskiej oraz życiu religijnym i kulturalnym na tułaczych szlakach. Jednak w tym opracowaniu znajdziemy również osobistą i wrażliwą, nieuchwytną w oficjalnych dokumentach i sprawozdaniach sferę odczuć i przeżywania otaczającej rzeczywistości.

ZESŁANIE BYŁO DOPIERO POCZĄTKIEM TUŁACZKI

Niezwykłe, bardzo osobiste źródło historyczne, jakim są zapiski autorki, przedstawia trudy życia, ukazując ból i rozterki tysięcy Polaków – cywilów z Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej, dla których zesłanie było jedynie częścią wieloletnich tułaczych zmartwień. Notki pamiętnika pokazują przede wszystkim życie zesłańców po amnestii, ich dalsze losy w Iranie i Libanie, a także późniejsze rozterki i wybór nowej ojczyzny. Ci, którzy przeżyli, wracali do Polski lub szukali azylu w Kanadzie, Australii, USA czy Wielkiej Brytanii.

28 lipca 2018 r. Christopher Bik złożył na ręce Marzeny Kruk, dyrektor Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej unikalne wspomnienia swojej matki, Wandy Barbary Blik z domu Kociuby, które przywiózł na życzenie swojego ojca Victora Bika. Liczący 210 stron pamiętnik zawierał liczne ilustracje i szczegółowe relacje, spisane wyjątkowo pięknym, dojrzałym językiem. Obejmował okres od deportacji z terenów Wołynia poprzez pobyt na Syberii, ewakuację do Persji, lata nauki w Isfahanie i Zouku w Libanie aż do wyjazdu do Wielkiej Brytanii w 1947 roku.

JEST JUŻ PUBLIKACJA DRUKOWANA, BĘDZIE TEŻ AUDIOBOOK

Decyzja rodziny i starania Instytutu Pamięci Narodowej sprawiły, że pamiętnik Wandy Barbary Kociuby został wydany pod tytułem „Zamiast Twojego uśmiechu, Polsko, mamy łzy i uśmiech niedoli. Pamiętnik z Syberii, Iranu i Libanu”, a dzięki współpracy archiwum IPN z Radiem Gdańsk ukaże się także w formie audiobooka, poszerzając grono odbiorców tej niezwykłej opowieści.

Justyna Skowronek/RG