Dodatek węglowy, czyli jednorazowe świadczenie w wysokości 3 tys. zł, przysługuje każdemu gospodarstwu domowemu, w którym główne źródło ogrzewania zasilane jest paliwem stałym. To jedno z działań rządu, mających na celu zniwelowanie skutków dużego wzrostu cen nośników energii. Komu dokładnie przysługuje dodatek węglowy i jak należy się o niego postarać? Podpowiadamy.
Ustawa, regulująca kwestie, związane z wypłatą dodatku węglowego, weszła w życie w sierpniu br., a następnie 20 września rząd wprowadził do niej pewne zmiany. Znowelizowane przepisy zapewniają m.in. uszczelnienie systemu, zwiększają możliwości samorządów w zakresie weryfikacji wniosków oraz wydłużają termin na wypłatę dodatków węglowych.
KOMU PRZYSŁUGUJE DODATEK WĘGLOWY?
Dodatek węglowy przysługuje gospodarstwom domowym, które spełniają jednocześnie kilka warunków. Przede wszystkim głównym źródłem ogrzewania w gospodarstwie domowym wnioskodawcy musi być: kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe. Paliwem tego źródła musi być węgiel kamienny, brykiet lub pelet, ale z zastrzeżeniem, że zawiera co najmniej 85 proc. węgla kamiennego.
Wskazane przez wnioskodawcę źródło ogrzewania musi być wpisane lub zgłoszone do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB), a wpis musiał być dokonany nie później niż do 11 sierpnia br. (termin nie dotyczy nowych źródeł ogrzewania).
GOSPODARSTWO – CZYLI CO?
Przez gospodarstwo domowe, według zapisów w ustawie, rozumie się osobę fizyczną samotnie zamieszkującą i gospodarującą (gospodarstwo domowe jednoosobowe) lub osobę fizyczną oraz osoby z nią spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie z nią zamieszkujące i gospodarujące (gospodarstwo domowe wieloosobowe).
W przypadku gospodarstw domowych jednoosobowych należy zwrócić uwagę na warunek samotnego zamieszkiwania i gospodarowania. Wobec tego nie można uznać, że w jednym lokalu mieszkalnym (bądź budynku jednorodzinnym) prowadzonych jest kilka jednoosobowych gospodarstw domowych, ponieważ nie jest spełniona przesłanka samotnego zamieszkiwania.
Prowadzenie wieloosobowego gospodarstwa domowego wiąże się ze wspólnym zamieszkiwaniem, gospodarowaniem (w tym wspólnym ponoszeniem kosztów paliwa czy wykonywaniem wspólnie obowiązków domowych) oraz pozostawaniem w faktycznym związku (współdziałanie w celu zaspokojenia wspólnych potrzeb życiowych).
Na potrzeby przyznawania dodatku węglowego przyjmuje się jako zasadę, że pod jednym adresem zamieszkania znajduje się jedno gospodarstwo domowe. W przypadku, gdy pod jednym adresem zamieszkuje kilka gospodarstw domowych, przyznany może być tylko jeden dodatek węglowy. W przypadku gdy wniosek o wypłatę dodatku węglowego złożono dla więcej niż jednego gospodarstwa domowego mających ten sam adres miejsca zamieszkania, to dodatek ten jest wypłacany wnioskodawcy, który złożył wniosek jako pierwszy (pozostałe wnioski pozostawia się bez rozpoznania).
ROZDZIELNOŚĆ MAJĄTKOWA, NIEOBECNOŚĆ I NAJEM
Kwestia rozdzielności majątkowej męża i żony nie ma znaczenia w procesie przyznawania dodatku węglowego. Decydujące jest to, czy małżonkowie wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe.
Jeśli zaś chodzi o członków gospodarstwa domowego wieloosobowego, przebywających z jakichś przyczyn poza tym gospodarstwem (np. za granicą, w szpitalu, w domu opieki społecznej, w więzieniu), ale nadal wchodzących w jego skład, wnioskodawca musi wskazać ich we wniosku. Dodatek węglowy nie może zostać przyznany osobom deklarującym prowadzenie jednoosobowego gospodarstwa domowego, które przebywają poza granicami kraju bądź przebywają w miejscach lub ośrodkach zaspokajających ich potrzeby bytowe (nawet w przypadku pobierania odpłatności za świadczone usługi), do których zaliczyć można np. domy opieki społecznej, więzienia, klasztory, szpitale.
Gospodarstwo domowe, które wynajmuje lokal mieszkalny lub któremu jest on użyczany, może wnioskować o przyznanie dodatku węglowego – nie jest istotne kto jest właścicielem lokalu. Dla jednego lokalu nie może być złożony więcej niż jeden wniosek o wypłatę dodatku węglowego (niedozwolone jest np. złożenie dodatku przez najemcę oraz przez właściciela). Uprawnioną osobą do otrzymania dodatku węglowego jest ta, która faktycznie dysponuje lokalem i prowadzi w nim swoje gospodarstwo domowe (co w przypadku wątpliwości może być zweryfikowane np. poprzez żądanie przedstawienia umowy najmu).
ZAMELDOWANIE NIE JEST KONIECZNE
Nie jest konieczne zameldowanie w miejscu zamieszania w miejscu prowadzenia gospodarstwa domowego. Dla przyznania dodatku węglowego kluczową informacją jest faktyczne zamieszkiwanie i prowadzenie gospodarstwa domowego w danym miejscu, na obszarze gminy, do której składa się wniosek.
Jednocześnie prowadzenie gospodarstwa domowego możliwe jest tylko w jednej lokalizacji. Wobec tego niedopuszczalne jest występowanie przez wnioskodawcę o wypłacenie dodatku węglowego w więcej niż jednym miejscu nawet w przypadku, kiedy wnioskodawca ma kilka nieruchomości zlokalizowanych w różnych miejscach w Polsce.
Dodatek węglowy nie może być przyznany wnioskodawcy deklarującemu prowadzenie gospodarstwa w budynku niemieszkalnym (np. altanka działkowa, garaż),
BUDYNKI WIELORODZINNE, KAMIENICE, BLOKI
Dodatek węglowy przysługuje mieszkańcom budynków wielorodzinnych wyłącznie w przypadku, gdy dom ten ogrzewany jest paliwami stałymi – zarówno poprzez indywidualne źródła ogrzewania zainstalowane w lokalach (źródło to musi być głównym źródłem ogrzewania lokalu) jak i poprzez ogrzewanie z kotłowni węglowej znajdującej się w budynku, bądź z lokalnej sieci ciepłowniczej obsługiwanej przez kocioł węglowy. Każde gospodarstwo domowe w budynku wielorodzinnym powinno indywidualnie wystąpić o dodatek węglowy.
Lokalna sieć ciepłownicza jest to sieć ciepłownicza dostarczająca ciepło do budynków z lokalnych źródeł ciepła. Zaś lokalne źródło ciepła oznacza:
– kotłownię lub węzeł cieplny, z których nośnik ciepła jest dostarczany bezpośrednio do instalacji ogrzewania i ciepłej wody w budynku
– ciepłownię osiedlową lub grupowy wymiennik ciepła wraz z siecią ciepłowniczą o mocy nominalnej do 11,6 MW, dostarczającą ciepło do budynków.
Jeśli jednak ciepło do danego budynku dostarczane jest z ciepłowni bądź elektrociepłowni poprzez system ciepłowniczy (co nie stanowi lokalnej sieci ciepłowniczej w rozumieniu przytoczonej wyżej definicji), to w takim przypadku gospodarstwu zamieszkującemu ten budynek nie należy się dodatek węglowy.
Podsumowując, mieszkańcy budynku kwalifikują się do otrzymania dodatku węglowego, jeśli nie zakupują ciepła od podmiotu zajmującego się zawodowo wytwarzaniem ciepła lub prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania ciepła, ale nabywają to ciepło od właściciela lub zarządcy budynku, którzy rozliczają i pobierają opłaty od tych mieszkańców ustalane w taki sposób, aby zapewniały wyłącznie pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów ciepła.
Co ważne, w przypadku gdy ogrzewanie budynku realizowane jest przez lokalną sieć ciepłowniczą, do wniosku należy załączyć oświadczenie właściciela lub zarządcy budynku o takim sposobie ogrzewania budynku.
TERMINY I ZASADY SKŁADANIA WNIOSKÓW
Wniosek o wypłatę dodatku węglowego należy złożyć w urzędzie gminy lub miasta w miejscu zamieszkania. Termin składania wniosków mija 30 listopada 2022 r., wnioski złożone później nie będą rozpatrywane.
Wniosek składa się na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej (poprzez wysyłkę pisma ogólnego na skrzynkę ePuap właściwego urzędu, gdzie załącznikiem będzie podpisany elektronicznie plik zawierający wypełniony wniosek o wypłatę dodatku węglowego). W tym drugim przypadku wniosek opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.
Wzór wniosku jest jednolity dla wszystkich gmin – jest on dostępny w urzędach gmin. Wzór wniosku w wersji elektronicznej można pobrać ze strony internetowej >>> Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
CO JEST KONIECZNE, BY WYPEŁNIĆ WNIOSEK?
1. Formularz jest prosty. Na początku wpisujemy informację, do kogo kierujemy wniosek. Wnioski o dodatek węglowy będą rozpatrywały gminy, więc trzeba podać, czy będzie to wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w którym mieszkamy.
2. Następnie osoba składająca wniosek powinna wpisać swoje dane, w tym imię i nazwisko, PESEL oraz adres zamieszkania.
3. Jeżeli w skład gospodarstwa domowego wchodzą też inne osoby, w kolejnej rubryce wpisujemy ich dane osobowe z numerem PESEL i adresem zamieszkania.
4. Następnie w formularzu zaznaczamy jedno, główne źródło ogrzewania węglowego, np. kocioł na paliwo stałe, koza czy piec kaflowy. Pamiętajmy – wskazane przez nas źródło ogrzewania powinno być wcześniej wpisane do lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków. Będzie to weryfikowane przez gminę na etapie rozpatrywania wniosku.
5. Na koniec podpisujemy oświadczenie o tym, że podane w formularzu dane są prawdziwe.
6. Od dnia złożenia prawidłowo wypełnionego wniosku gmina będzie miała 30 dni na wypłatę dodatku węglowego w wysokości 3 tys. zł
WERYFIKACJA I ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA
Wypełniając oświadczenie i wniosek o dodatek węglowy trzeba pamiętać, że wnioskodawca składa te dokumenty pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń, a organ rozpatrujący ma prawo sprawdzić informacje podane we wniosku i w przypadku uzasadnionych wątpliwości, wezwać wnioskodawcę do złożenia dodatkowych wyjaśnień.
Weryfikacji wniosku o wypłatę dodatku węglowego dokonuje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. W przypadku uzasadnionych wątpliwości, co do informacji zawartych we wniosku organ zawsze może wezwać wnioskodawcę do złożenia dodatkowych wyjaśnień i zażądać przedstawienia dodatkowych informacji (np. deklaracji podatkowych, umowy najmu mieszkania/lokalu, umowy użyczenia mieszkania/lokalu, orzeczenia o rozwodzie/separacji, itp.).
raf
