Około dwa tysiące zabytków, w tym ponad 600 przedmiotów o znacznej wartości zabytkowej i historycznej, znaleziono podczas zakończonego kilka dni temu VIII etapu badań archeologicznych na Westerplatte. Odkryto m.in. polskie łuski i guziki mundurowe oraz monety.

– Zakończony 21 grudnia VIII etap prac archeologicznych miał w dużej mierze charakter badań wyprzedzających budowę cmentarza wojskowego Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte – powiedział p.o. dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr hab. Grzegorz Berendt.

Przypomniał, że na oferty w przetargu na roboty budowlane związane ze cmentarzem wojskowym MIIWŚ czeka do 14 stycznia.

– Na zwolnionym archeologicznie terenie rozpocznie się budowa cmentarza, gdzie zostaną pochowane szczątki odnalezionych po 80 latach obrońców Westerplatte. Realizacja cmentarza jest jednym z podstawowych działań I etapu inwestycji: budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, stanowiącego Oddział Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – podkreślił Berendt.

W grudniu ubiegłego roku MIIWŚ ogłosiło wyniki konkursu na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej cmentarza wojskowego Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte. Zdobywcą nagrody głównej zostało studio NM architekci z Warszawy. W lutym 2021 r. muzeum podpisało umowę ze zwycięską pracownią na wykonanie dokumentacji projektowej cmentarza wraz z uzyskaniem niezbędnych pozwoleń i uzgodnień.

NIEMI ŚWIADKOWIE HISTORII

VIII sezon prac archeologicznych na Westerplatte prowadzony był od 6 października przede wszystkim w okolicy miejsca, gdzie badacze z MIIWŚ odnaleźli w 2019 r. szczątki dziewięciu polskich obrońców Westerplatte.

– Łącznie przebadaliśmy obszar o powierzchni 380 metrów kwadratowych, pozyskując ponad 600 zabytków wydzielonych, czyli przedmiotów o znacznej wartości zabytkowej i historycznej, oraz około 1400 zabytków masowych. Wszystkie odnalezione zabytki oraz obiekty są niemymi świadkami przeszłości, bezpośrednio związanymi z historią tego szczególnego miejsca-symbolu – powiedział kierownik Działu Archeologicznego MIIWŚ Filip Kuczma.

Do znalezionych cennych artefaktów należą zarówno monety z XVII, XVIII i XIX w wieku, zabytki z okresu funkcjonowania na Westerplatte kurortu (początki kąpieliska na Westerplatte sięgają połowy XIX w. – przyp. red), jak i związane z II wojną światową elementy amunicji, uzbrojenia i umundurowania. – Zwłaszcza te najcenniejsze i najbardziej przejmujące, pamiętające wrzesień 1939 r. tj. polskie łuski, guziki mundurowe, ołowiane plomby kolejowe i inne – dodał Kuczma.

SYSTEM KANALZACJI DESZCZOWEJ

W trakcie wykopalisk archeologicznych na terenie polskiej składnicy odkryto też dobrze zachowany system kanalizacji deszczowej, na który składają się ceramiczne i metalowe rury odprowadzające wodę do studni chłonnych i osadników.

– Takie odkrycia mają istotne znaczenie dla poszerzania naszej wiedzy na temat codziennego funkcjonowania Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Z kurortem natomiast związany jest relikt murowanego budynku oraz liczne obiekty, w których zakopywano ówczesne śmieci, dzisiaj będące dla nas cennym świadkiem historii życia bywalców kurortu m.in. fragmenty naczyń, butelek, sztućce, zabawki – wyjaśnił Kuczma.

Zaznaczył, że pobocznym efektem jesiennych prac archeologicznych było także odsłonięcie murowanych reliktów pruskiej baterii plażowej rozebranej w 1881 r., późniejszych umocnień ziemnych oraz rozpoznanie konstrukcji zabytkowego falochronu, który można oglądać do dziś na Westerplatte, a wzniesionego ponad 100 lat temu. – Zarejestrowaliśmy również fragmenty niemieckiego okopu z 1945 r. – poinformował szef Działu Archeologicznego MIIWŚ.

BADANIA GEOFIZYCZNE

Ponadto, oprócz badań archeologicznych, prowadzone były także badania geofizyczne na obszarze o powierzchni ponad 9,9 ha. – Ich wyniki będą cenną wskazówką podczas typowania kolejnych obszarów badawczych w następnych sezonach – nadmienił Kuczma.

Do tej pory badania archeologiczne objęły łącznie obszar 3,9 tys. m kw. terenu dawnej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte.

I etap prac archeologicznych na Westerplatte prowadzonych przez pracowników Muzeum II Wojny Światowej miał miejsce w 2016 r.

PAP/mk