– Armia Krajowa stała się emanacją państwa, świętym przybytkiem wolnej Polski, domem, który przygarnął wszystkich – mówił w sobotę podczas gdańskich uroczystości upamiętniających 80. rocznicę powstania Armii Krajowej były żołnierz AK, kmdr Roman Rakowski.
Wydarzenie zostało zorganizowane na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku. Uczestniczyli w nim kombatanci, przedstawiciele władz miasta i mieszkańcy.
– Dla nielicznych dzisiaj żyjących i dla dużej liczby tych moich, naszych koleżanek i kolegów, spoczywających na tej akowskiej kwaterze, to dzień na tyle bliski i osobisty, że pamiętamy własnymi przeżyciami i tamtymi dniami 1942 roku – mówił kmdr Roman Rakowski, były żołnierz Armii Krajowej, obecnie prezes Koła Gdańsk-Wrzeszcz Światowego Związku Żołnierzy AK.
– Dla nas, ostatnich żyjących, to także dzień refleksji o tych, którzy odeszli w walce z okupantami, o tych, którzy zginęli w katowniach NKWD i UB i także o tych, którzy przeżyli wojnę, ale odeszli na wieczną wartę w ciągu powojennych lat – przypomniał.
Podczas wystąpienia Rakowski podkreślił, że wielu ludziom, którzy byli wówczas młodzi, wojna zburzyła marzenia i plany, a „Armia Krajowa stała się emanacją państwa, świętym przybytkiem wolnej Polski, domem, który przygarnął wszystkich”.
Zdaniem byłego żołnierza Armii Krajowej, „ci, którzy tworzyli podstawową warstwę, tę będącą na pierwszej linii, nie kalkulowali, bez ekonomicznego wyrachowania, bez pytania „za ile” szli, bo tak trzeba było, bez względu na brud wojny, pełni moralnych i wewnętrznych sprzeczności. Szli, bo gdzieś ponad tym wszystkim była Polska pisana wielkimi literami”.
Prezes Stowarzyszenia Kwatery Akowskiej na Cmentarzu Łostowickim Janusz Marszalec zauważył, że co roku ze ściśniętym sercem rozgląda się wokół i obserwuje, że coraz mniej akowców i kombatantów przychodzi na uroczystości. – Takie jest niestety prawo natury – mówił. – Z kilkutysięcznej rzeszy akowców, którzy przyjechali do Gdańska po 1945 roku, szacujemy, że mieszka jeszcze ok. 30-40, a więc ostatni z ostatnich – tłumaczył.
Przypomniał również, że po przemianach ustrojowych 1989 roku, w latach 90. XX wieku, z inicjatywy kombatantów na cmentarzu Łostowickim powstała Kwatera AK. Spoczywa na niej 220 polskich bohaterek i bohaterów.
Po przemówieniach odprawiona została modlitwa. Przed Ścianą Pamięci złożono wieniec, a na grobach byłych żołnierzy AK zapalono znicze pamięci.
To nie jedyne uroczystości zaplanowane w Gdańsku w związku z upamiętnieniem 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową. W niedzielę, 13 lutego o godz. 12:00 w Bazylice Mariackiej ks. biskup Zbigniew Zieliński odprawi mszę świętą w intencji poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy AK. Po mszy zostaną złożone kwiaty przed grobem prezydenta Pawła Adamowicza oraz w krypcie Kapłanów Gdańskich przy grobie ks. Józefa Zatora-Przytockiego i ks. infułata Stanisława Bogdanowicza. Na zakończenie mszy św. nastąpi odsłonięcie tablicy ku czci poległych i zmarłych żołnierzy wszystkich formacji Armii Krajowej.
Z kolei w poniedziałek, 14 lutego o godz. 13:00. przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i AK, który znajduje się na Targu Rakowym, zaplanowano złożenie wieńca od żołnierzy AK i mieszkańców Gdańska.
PAP/oprac. tm
