W niedzielę, 17 września, na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku uczczono Dzień Sybiraka. Przy pomniku Golgoty Wschodu złożono kwiaty. W tym dniu upamiętnia się wszystkich Polaków zesłanych na Syberię oraz inne tereny Rosji i Związku Sowieckiego.

Wywózki na Syberię jako narzędzie represji były stosowane przez Sowietów podczas II wojny światowej. Od pierwszych dni okupacji rozpoczęły się represje. – Wśród ofiar deportacji znalazło się 140 tys. polskich dzieci. Warunki prowadziły do fizycznej i psychicznej likwidacji. Oznaczało to niebezpieczeństwo, bezsilność wobec istniejącego zagrożenia. Sytuacja, w której znalazły się polskie rodziny, niewolnicza praca i głód powodowały wysoką śmiertelność. Liczba zgonów wśród dzieci była wyższa niż u dorosłych. Dla dzieci śmierć w warunkach normalnych jest niezrozumiała. Na zesłaniu była doświadczeniem jeszcze cięższym, bo wokoło umierali najbliżsi. W takiej sytuacji dzieci zdobywały życiową dojrzałość przedwcześnie – zauważa Kordian Borejko, prezes Związku Sybiraków.

– Zginęło wiele dzieci, które nie wytrzymały trudnych warunków wywózki w bydlęcych wagonach jadących wiele tygodni. Był wtedy mróz, bardzo niesprzyjające warunki atmosferyczne. Dzieci umierały z głodu i chorób. Później wiele z nich udało się ocalić dzięki podpisaniu traktatu Sikorski-Majski po agresji Niemieckiej w 1941 roku – mówi Krzysztof Drażba z Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku.

(Fot. Radio Gdańsk/Marta Włodarczyk)

ZNACZENIE DNIA SYBIRAKA

Jak podkreśla wiceprezydent Gdańska Monika Chabior, jest wiele powodów, dla których obchodzimy Dzień Sybiraka. – Dla wielu rodzin w naszym mieście pomnik Golgoty Wschodu jest symbolem losów ich bliskich rzuconych w bezkres Syberii. To jeden z powodów, dla których przywiązujemy taką wagę do dzisiejszych obchodów. Inny wiąże się z wojną Rosji Putina na Ukrainie. Jest ona równie okrutna jak ta, co rozpoczęła się w 1939 roku. Niesie śmierć, pozostawia rozpacz i łzy – tłumaczy Monika Chabior.

(Fot. Radio Gdańsk/Marta Włodarczyk)

Inauguracja Światowego Dnia Sybiraka odbyła się w 2004 roku. Rangę oficjalnego święta państwowego w Polsce, na mocy uchwały Sejmu RP, zyskał ten dzień w 2013 roku.

Marta Włodarczyk/ol