Dariusz Wieczorek, minister nauki i szkolnictwa wyższego, stwierdził, że nie wyobraża sobie sytuacji, w której statek badawczy Oceania, należący do Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk, nie otrzymałby pieniędzy na kontynuację badań. Dodał, że obecnie trwa procedura weryfikacyjna i nieprawdą jest, iż resort wstrzymał środki.

O tym, że Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wstrzymało finansowanie statku badawczego s/y Oceania, który jest jedynym polskim statkiem badawczym zdolnym do prowadzenia działań poza Bałtykiem, poinformował w mediach społecznościowych w sobotę, 19 października Instytut Oceanologii PAN.

RESORT USPOKAJA

W poniedziałek, 21 października, do informacji odniósł się Dariusz Wieczorek, szef resortu nauki i szkolnictwa wyższego.

– Od pewnego czasu obserwuję niepokój, natomiast chcę uspokoić wszystkich. Skończyły się czasy PiS, więc wróciła normalność, także do ministerstwa, i minister nie wnika w pracę zespołów oceniających poszczególne projekty. To zespoły złożone z polskich, niezależnych naukowców projekty oceniają. Procedura trwa. Poprosiłem, by procedurę zweryfikować i szybko ją zakończyć. Nie wyobrażam sobie, by ten statek i instytut nie otrzymał środków na kontynuowanie badań. To jest poza dyskusją. Jest jakiś na ten moment problem proceduralny, który za chwilę będzie wyjaśniony. Nic złego się nie stało. Z przykrością obserwowałem informację, że „ministerstwo coś wstrzymało”. Niczego nie wstrzymało, a coś o tym wiem, bo jestem ministrem nauki – zaznaczył, spytany przez dziennikarzy w Olsztynie o finansowanie Oceanii.

PIENIĄDZE NIE TYLKO Z MINISTERSTWA NAUKI

Pytany o zwiększenie nakładów na naukę do poziomu 2 proc. PKB, minister odpowiedział, że „to jest (…) kierunek, na którym absolutnie nam zależy”. Dodał, że nakłady na naukę powinny wpływać również ze strony przemysłu i przedsiębiorców oraz ze środków zagranicznych. Podkreślił, że obecnie trwa także dyskusja z Ministerstwem Obrony Narodowej, które – w kontekście zwiększania nakładów na obronność – powinno przekazać pieniądze na badania i rozwój.

Dariusz Wieczorek stwierdził też, że z powodu wstrzymania wypłaty pieniędzy z Krajowego Programu Odbudowy polska nauka straciła finansowanie ze wspomnianej puli. Podkreślił, że budżet resortu nauki na 2025 rok jest szacowany na 35 miliardów złotych. Przypomniał, że w przeciwieństwie do krajów europejskich, które dostały środki z KPO na naukę, Polska, wobec której wstrzymywano wypłatę ze wspomnianego funduszu, nieodwracalnie straciła około 25 miliardów.

Zdjęcie archiwalne. Żaglowiec „Oceania” wpływa do portu w Gdańsku. 31.01.2007 r. (Wojciech Stróżyk / KFP)

„OGROMNA ILOŚĆ WIEDZY”

Przedstawiciele Instytutu Oceanologii PAN w poście zamieszczonym w sobotę poinformowali o wstrzymaniu przez resort nauki finansowania statku badawczego s/y Oceania. Zaznaczyli, że ich „działalność naukowa, opierająca się w dużej mierze na badaniach prowadzonych z pokładu Oceanii, to także szeroko zakrojona współpraca z ośrodkami naukowymi z całego świata”.

– To istotna pozycja w światowej oceanografii, ale przede wszystkim ogromna ilość wiedzy na temat zmian zachodzących w dwóch najbardziej wrażliwych i istotnych obszarach, jakimi są Bałtyk i Arktyka. Trudno nam pojąć decyzję polskiego Rządu, który po 35 latach dobrej roboty odcina kluczowe źródło finansowania tej jednostki. Dzięki Oceanii do Polski trafiają pieniądze na badania oceanograficzne z UE, Norweskiego Mechanizmu Finansowego i bilateralnych umów (średnio to kilka milionów złotych rocznie), ale to pieniądze na badania, a nie na utrzymanie statku – napisali.

KLUCZOWE ZNACZENIE STATKU

Naukowcy podkreślili, że brak możliwości korzystania ze statku badawczego oznacza zerwanie bieżących projektów naukowych, a także wieloletniej owocnej współpracy z instytutami naukowymi w Polsce i na całym świecie.

W sobotę po południu Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zadeklarowało w serwisie X „pilne rozpatrzenie sprawy”. – Konkurs na utrzymanie aparatury naukowo-badawczej został rozstrzygnięty na podstawie wniosków, które oceniali naukowcy eksperci. Instytut zwrócił się do Ministra z prośbą o zmianę decyzji odmawiającej przyznania środków finansowych. MNiSW deklaruje pilne rozpatrzenie sprawy – brzmi wpis resortu.

„Oceania” jest żaglowcem należącym do Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk, zbudowanym w 1985 roku w Stoczni Gdańskiej. Stanowi największy obecnie polski instytut badający problemy fizyki, chemii, biologii i ekologii morza. Jego zasięg jest nieograniczony, a autonomia wynosi 30 dni. Rocznie spędza do około 250 dni na morzu – podjął między innymi ekspedycję badawczą w Arktyce i liczne rejsy bałtyckie.

Czytaj też:

Ministerstwo wstrzymało finansowanie dla statku „Oceania”. „Apelujemy do rządu”

PAP/MarWer