Z okazji obchodzonego 11 listopada 2018 r. święta 100. rocznicy odzyskania niepodległości, stanęła najnowsza wystawa IPN pt. „Należy stworzyć niepodległe państwo polskie (…) z wolnym dostępem do morza. Powrót Pomorza i Kujaw do Polski 1918-1920”.
Ekspozycja została przygotowana przez dr Kamilę Churską-Wołoszcza (Delegatura IPN w Bydgoszczy) oraz dr Barbarę Męczykowską (IPN Gdańsk). Wystawę otwarto 8 listopada o godz. 12.00 na Placu Grunwaldzkim w Gdyni.
– Tak jak przez ostatni rok zaprezentowaliśmy w kilkudziesięciu miejscowościach ogólnopolskie „spojrzenie” na 100. rocznicę odzyskania niepodległości, czyli wystawę „Ojcowie Niepodległości”, tak teraz zaprezentujemy ujęcie bardzo bliskie, regionalne, w którym podjęta została zwięzła próba wspomnienia o losach miast naszego regionu, od Kujaw po samo Wybrzeże w okresie 1918-1920 – mówił prof. Mirosław Golon, dyrektor IPN Gdańsk.
Fot. Radio Gdańsk / Jacek Klejment
– Po bardzo długiej niewoli, zapoczątkowanej w 1772 roku I rozbiorem, wreszcie spełniło się marzenie Polaków o wolnej ojczyźnie. Po blisko 150-letnim okresie wielkich krzywd narodowych, ucisku politycznego, ekonomicznego i kulturalnego ze strony bezwzględnych zaborców, rosyjskiego na Kujawach Wschodnich i pruskiego na Kujawach Zachodnich i Pomorzu, Polacy mieli znowu swoje państwo. Na wystawie głównym punktem wyjścia jest rok 1918 – dodaje.
OJCOWIE NIEPODLEGŁOŚCI
Na ekspozycji poruszone zostały następujące kwestie: geneza odrodzenia Rzeczypospolitej, walka o granice, działalność niemieckiej ochotniczej organizacji paramilitarnej Grenzschutz Ost (Straż Graniczna Wschód), powstanie wielkopolskie, powrót Pomorza i Kujaw Zachodnich do Polski, Zaślubiny Polski z morzem, spory na zachodnim pograniczu, plebiscyt na Powiślu, wojna polsko-bolszewicka. Ciekawą częścią wystawy są sylwetki Ojców Niepodległości Pomorza i Kujaw m.in. Stefan Łaszewski, Otton Steinborn, Jan Biziel, Jan Maciaszek, kpt. Paweł Cyms, dr Józef Wybicki, Antoni Abraham, Stefan Hazuka, Tomasz Rogala, ks. Józef Wrycza, płk Wojciech Józef Gromaczyński.
jK