Dziesiątki szkiców obrazujących gdańskie zabytki można oglądać online w wystawie „Georg Theodor Schirrmacher (1833-1864): twórczość artystyczna w gdańskim okresie działalności”. Urodziny w Gdańsku architekt Georg Theodor Schirrmacher pozostawił po sobie m.in. obrazy Dworu Artusa, Wielkiej Zbrojowni czy kościoła Świętej Trójcy.

Architekt urodził się 31 sierpnia 1833 roku w Gdańsku, był synem nauczyciela Carla Fridricha z Królewca i gdańszczanki Wilhelminy Juliany. Za sprawą ojca od najmłodszych lat zainteresował się kulturą artystyczną i zabytkami Gdańska. Choć był ważną postacią dla miasta, jego nazwisko wcale nie jest tak rozpoznawalne dla mieszkańców.

Choć prace jego autorstwa znajdują się obecnie w zbiorach wielu renomowanych europejskich instytucji naukowo-kulturalnych, w tym w Starej Galerii Narodowej w Berlinie czy Muzeum Architektury przy Uniwersytecie Technicznym w Berlinie, w Gdańsku pozostałby zapomniany, gdyby nie prezentowana wystawa. Znalazły się na niej zdigitalizowane prace architekta ze zbiorów Instytutu Sztuki PAN w Warszawie.

„CELEM WYSTAWY JEST PRZYWRÓCENIE PAMIĘCI”

– Celem naszej wystawy jest przywrócenie pamięci o zasłużonym, aczkolwiek nieco zapomnianym architekcie urodzonym w Gdańsku. Schirrmacher wczesną edukację odbył w rodzinnym mieście, był też absolwentem prestiżowej berlińskiej Akademii Budowlanej i członkiem Towarzystwa Architektów w Berlinie. Mimo iż zmarł w młodym wieku, mając zaledwie 31 lat i nie zdołając w pełni wykorzystać swojego talentu, to na trwałe zapisał się w historii architektury, między innymi jako współtwórca gmachu Kunsthalle w Hamburgu. Pozostawił po sobie wartościową spuściznę artystyczną – wytłumaczył Piotr Sypczuk z działu Zbiorów fotografii i rysunków pomiarowych Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk, opiekun merytoryczny projektu.

RYSUNKI SĄ UNIKATOWE

Wystawa stanowi ważny materiał dla naukowców, znajdujące się w zbiorze rysunki są unikatami. Ciekawe z pewnością będą również dla gdańszczan, którzy dzięki jego pracom mogą zobaczyć pełniące jeszcze funkcje obronne dawne fortyfikacje miejskie, w tym Bramę Stągiewną z 1850 roku – to jedna z jego wcześniejszych prac, będąca wyrazem młodzieńczych fascynacji Gdańskiem. Powstała trzy lata później akwarela – jedyna w prezentowanym na wystawie zbiorze – przedstawia natomiast widok wnętrza refektarza dawnego klasztoru brygidek w Gdańsku.

– Obok niewątpliwych walorów artystycznych tego dzieła, na podkreślenie zasługuje jego wartość ikonograficzna, bowiem szczegółowo ukazuje wygląd nieistniejącego już zabytku. Co ciekawe, wspomniana akwarela jest powtórzeniem znanego dzieła Johanna Carla Schultza – wyliczył Sypczuk.

(Fot. Archiwum Instytutu Sztuki PAN)

KAŻDY DETAL PRZEDSTAWIONY Z NIEBYWAŁĄ PRECYZJĄ

Jak zaznacza opiekun projektu, gdańskie rysunki Schirrmachera nie tylko odznaczają się wysokimi walorami artystycznymi, ale i historycznymi – detale architektoniczne i rzeźbiarskie przedstawiono z dokumentacyjną precyzją. Na uwagę zasługuje bogactwo i różnorodność ujęć, prezentujących zarówno widoki ogólne, elewacje i szczegóły dekoracji zabytkowych obiektów, jak i wyposażenie i wystrój wnętrz poszczególnych budowli: kościołów, gmachów użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych. Jednocześnie artysta, który był silnie związany emocjonalnie z Gdańskiem, zdołał uchwycić ówczesny klimat miasta. Niektóre szkice przedstawiają nawet samych mieszkańców – wskazuje portal.

„MAMY NADZIEJĘ, ŻE TWÓRCZOŚĆ ZOSTANIE DOCENIONA”

– Wystawa „Georg Theodor Schirrmacher (1833-1864): twórczość artystyczna w gdańskim okresie działalności” ma wyjątkowe znaczenie, bowiem rysunki nie znajdują swojego odpowiednika w zbiorach żadnego z gdańskich muzeów, archiwów czy bibliotek. Ten bezcenny zbiór dzieł artystycznych pozostawał dotychczas mało znany dla gdańszczan. Mamy nadzieję, że dzięki opracowaniu rysunków i ich udostępnieniu online, twórczość artystyczna Schirrmachera zostanie wreszcie w pełni doceniona, a także że stanie się bezcennym źródłem inspiracji dla lokalnych badaczy, artystów i edukatorów – podsumował przedstawiciel Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk.

oprac. mw