Koncertem na carillonie kościoła św. Katarzyny w Gdańsku Muzeum Gdańska uczci w czwartek 51. rocznicę protestów na Wybrzeżu. Miejska carillonistka Monika Kaźmierczak zagra m.in. „Balladę o Janku Wiśniewskim” oraz „Mury”.

Jak poinformował w środę rzecznik prasowy Muzeum Gdańska Andrzej Gierszewski koncert będzie transmitowany na Facebooku, na profilu carillonów gdańskich, Muzeum Gdańska oraz za pośrednictwem portalu miejskiego www.gdansk.pl.

Koncert rozpocznie się w czwartek w południe. Wykonanie utworów poprzedzi wstęp historyka, zastępcy dyrektora Muzeum Gdańska dr. Janusza Marszalca.

SETKI RANNYCH I POBITYCH

Protesty robotników na Wybrzeżu rozpoczęły się 14 grudnia 1970 r. w odpowiedzi na podwyżkę cen, wprowadzoną przez władze PRL. W Gdańsku spalono i splądrowano budynek Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

– Tylko w naszym mieście zginęło łącznie dziewięć osób, w tym jeden milicjant, a setki osób zostało rannych bądź pobitych. 51 lat temu, 16 grudnia, przed bramą nr 2 gdańskiej Stoczni im. Lenina, gdzie dziś stoi Pomnik Poległych Stoczniowców, od kul wojska padli robotnicy Jerzy Matelski i Stefan Mosiewicz. To dwie ostatnie ofiary protestów w Gdańsku. Pamiętamy o innych poległych z Gdańska, Gdyni, Elbląga i Szczecina. Łącznie o 45 osobach oraz o tysiącach rannych i pobitych. Bez Grudnia’70 nie byłoby możliwe zwycięstwo nad komunizmem dekadę później w Sierpniu’80 i demokratyzacji Polski – powiedział Marszalec.

W repertuarze koncertu dla upamiętnienia ofiar Grudnia’70 znalazły się „Lacrimosa” z Requiem d-moll KV 626 Wolfganga Amadeusza Mozarta, „Ballada o Janku Wiśniewskim” Andrzeja Korzyńskiego, „Preludium e-moll op. 20 nr 4” Fryderyka Chopina oraz „Mury” Jacka Kaczmarskiego.

GDAŃSKA TRADYCJA

Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce, mającym czynne carillony, a tradycja grania na tym instrumencie sięga XVI w. Carillon to zespół co najmniej 23 dzwonów zestrojonych ze sobą w sposób umożliwiający wygrywanie na nich melodii. Umieszczany jest przeważnie na wieżach. 

Pierwszy koncert carillonowy w Gdańsku został zagrany z wieży Ratusza Głównego Miasta 23 września 1561 r. z okazji zamontowania na iglicy pozłacanej figury króla Zygmunta II Augusta. Czternaście lat później podobny instrument zawisł także na wieży kościoła św. Katarzyny. Dźwięki dzwonów o wadze od kilku kilogramów do kilku ton przez wieki towarzyszyły najważniejszym wydarzeniom w Gdańsku.

Oba gdańskie carillony zostały zniszczone w czasie II wojny światowej. W ostatnich latach, dzięki zaangażowaniu pracowników gdańskiego Muzeum Zegarów Wieżowych (obecnie Muzeum Nauki Gdańskiej), udało się odtworzyć oba instrumenty. Carillon na ratuszu składa się z 37, a ten na kościele św. Katarzyny – z 50 dzwonów. Władze Gdańska kupiły także mobilny instrument składający się z 48 dzwonów umieszczonych w przeszklonej gablocie na podwoziu zabytkowej ciężarówki.

PAP/mk