Podczas gali XIV Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Niepokorni Niezłomni Wyklęci rozdano kilkanaście nagród. W konkursie polskich filmów dokumentalnych Złoty Opornik przypadł „Oblężeniu Warszawy” w reżyserii Eugeniusza Starky’ego. Gala finałowa odbyła się w sobotę wieczorem w Teatrze Muzycznym w Gdyni.
Na początku uroczystości dyrektor Festiwalu Filmowego NNW Arkadiusz Gołębiewski otrzymał z rąk członka Związku Kombatantów i Osób Represjonowanych RP im. Danuty Siedzikówny „Inki”, Grzegorza Wołoszczaka, medal Janka Wiśniewskiego m.in. za upowszechnianie tematów wolnościowych, w tym za przenoszenie historii do świata słowa, dźwięku i obrazu.
Gołębiewski podkreślił, że festiwal stał się wydarzeniem międzynarodowym. – Chcemy, żeby opowiadał nie tylko o tym, co się wydarzyło, ale także prowokował do dyskusji – stwierdził. Dodał, że zadaniem festiwalu jest to, aby nie tylko pokazywał filmy, ale także rozwijał.
Następnie wręczono nagrodę za całokształt twórczości, czyli Platynowy Opornik Festiwalu NNW, wydawcy i producentowi filmowemu Mirosławowi Chojeckiemu.
KONKURSY FILMOWE
W międzynarodowym konkursie filmów fabularnych zwyciężył film „Mauretańczyk” w reżyserii Kevina Macdonald’a. Jury, wybierając ten obraz, wskazało, że jest to film o wyjątkowej wrażliwości, ze świetną grą aktorską. Ma dużo ważnych rzeczy do powiedzenia o świecie, w którym żyjemy i polityce, z którą wszyscy musimy się mierzyć, ale także o naszym człowieczeństwie, o tym, jak je czasem tracimy i odnajdujemy na nowo.
Wyróżnienie w tej kategorii otrzymał ukraiński film „Złe Drogi”, który wyreżyserowała Natalya Vorozhbyt. W konkursie filmów fabularnych rywalizowało 15 obrazów.
W międzynarodowym konkursie filmów dokumentalnych zwyciężył film „Plai. Droga przez góry” w reżyserii Ewy Dzhyshyashvili za znakomite walory kinematograficzne i poruszającą historię ukraińskiej rodziny, opowiedzianą z wyjątkową wrażliwością. W międzynarodowym konkursie filmów dokumentalnych uczestniczyło z kolei 26 filmów.
W konkursie polskich filmów dokumentalnych nagroda Złoty Opornik przypadła filmowi Eugeniusza Starky’ego, zatytułowanemu „Oblężenie Warszawy”. Wyróżnienia otrzymali: reżyser Jacep Papis za film „Ina Benita. Dwa życia”, reżyser Rafał Mierzejewski za „Na zawsze melomani” oraz reżyser Rafał Geremek za obraz „Rodzina Wołosińskich”. W konkursie polskich filmów dokumentalnych brało udział 36 filmów.
POZOSTAŁE NAGRODY
W konkursie dokumentów radiowych laur zdobyło słuchowisko „Obraza obrazu” Mariusza Kamińskiego z Polskiego Radia Lublin. Autor przygotował audycję o reakcji mieszkańców Wojciechowa na aresztowanie przez komunistyczne władze wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej w 1966 r. Jury doceniło sposób przedstawienia głębokiej religijności i przywiązania do tradycji tamtejszej wspólnoty oraz jej odważnego stanięcia w obronie wyznawanych wartości. W konkursie dokumentów radiowych brało udział 17 audycji.
W konkursie wideoklipów, który został zorganizowany na festiwalu NNW po raz drugi, najlepszy okazał się wideoklip „Dużo małych cudów” w reżyserii Pawła Milewskiego i Kamila Ruszkowskiego.
W trakcie gali wręczono również narody specjalne. Nagrodę Europejskiej Platformy Pamięci i Sumienia dla filmu dokumentalnego, który w najlepszy, najciekawszy lub najbardziej nowatorski sposób przedstawi dwudziestowieczne doświadczenie totalitaryzmu w Europie, otrzymał obraz „Zapomniana granica Europy” w reżyserii Olivera Halmburgera. Nagrodę Prezesa TVP otrzymali reżyserzy Ewa Żmigorodzka i Krzysztof Zwoliński za film „Bunt i Afirmacja”. Nagrodę dyrektora Festiwalu Filmowego Niepokorni Niezłomni Wyklęci otrzymał film „Jutro czeka nas długi dzień” w reżyserii Pawła Wysoczyńskiego. Nagroda im. Janusza Krupskiego powędrowała do reżyser Marii Dłużewskiej za film „Dzielnieśmy stali, celnie rzucali”.
„DRZWI DO WOLNOŚCI”
W trakcie gali wręczono również statuetki „Drzwi do wolności”. Są one przyznawane osobom, które często w sposób nieoczywisty walczą o wolność.
„Drzwi do wolności” otrzymał m.in. Klub Sportowy Gedania Gdańsk. Wręczający nagrodę prezes IPN dr Karol Nawrocki powiedział, że międzywojenny Gdańsk był laboratorium niemieckiego nazizmu i choć ten twór para-państwowy nazywał się Wolnym Miastem Gdańsk, to z wolnością dla Polaków nie miał zupełnie nic wspólnego. – Obok kościoła katolickiego, obok polskiej kolei i obok polskiej poczty, to klub sportowy był jednym z sanktuariów polskości – wskazał prezes IPN.
Dodał, że przynależność do klubu Gedania była deklaracją polskości i za to gedaniści płacili największą cenę po pierwszym września 1939 roku. – Sto lat po powstaniu klubu, młodzież, ponad 600 trenujących, cała kadra z panem prezesem nadal osiąga wyniki sportowe. Ale nie zapomina o tym, co najważniejsze. O historii, tradycji i tożsamości – stwierdził Nawrocki.
Statuetkę „Drzwi do wolności” otrzymał również rzeźbiarz i grafik Wit Kaczanowski. Nagrodę publiczności, przyznaną w tym roku po raz pierwszy, otrzymał film „Lokatorka” w reżyserii Michała Otłowskiego.
SYGNETY NIEPODLEGŁOŚCI
Podczas gali wręczono także Sygnety Niepodległości XIV Festiwalu Filmowego Niepokorni Niezłomni Wyklęci. Otrzymali je: Piotr Majchrzak (pośmiertnie na ręce ojca, Jerzego Majchrzaka) – najmłodsza ofiara stanu wojennego w Poznaniu, kpt. Krzysztof Flizak – najmłodszy żołnierz Armii Andersa, kpt. Władysław Dąbrowski – uczestnik bitwy pod Monte Cassino, mjr Zenon Wechmann ps. Czarny Wilk i pośmiertnie gen. Stanisław Maczek.
Podczas uroczystej gali, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin wręczył Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” dyrektor literackiej Radia Dla Ciebie Aleksandrze Głogowskiej.
– Widzimy, jak wspaniale rozwija się reportaż radiowy czy słuchowisko. Pani Aleksandra Głogowska jest mistrzynią w tej dziedzinie – wskazał Jarosław Sellin. Przypomniał, że w ubiegłym roku Głogowska odkryła rękopis Kamila Baczyńskiego i przygotowała na jego podstawie słuchowisko. – Jesteśmy wdzięczni za to, że mamy takich radiowców, jak pani Aleksandra – stwierdził wiceminister.
MIĘDZYNARODOWY I MIĘDZYPOKOLENIOWY
Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Kasprzyk w trakcie gali wręczył medale „Pro Bono Poloniae”. Otrzymali je Arkadiusz Gołębiewski, Paweł Nowacki oraz Jan Ruman. Z kolei medal „Pro Patria” otrzymał Marcin Wikło.
Kasprzyk podkreślił, że festiwal NNW ma charakter międzynarodowy, ale jest on również międzypokoleniowy i to jest jego ogromna wartość. – Ten festiwal buduje ludzi wolnych, dumnych, zakochanych w niepodległości ojczyzny – wskazał.
W czasie czterech dni Festiwalu Filmowego NNW odbyło się ok. 200 wydarzeń i 100 pokazów filmów, opowiadających o różnych drogach do wolności.
Patronat narodowy w stulecie odzyskania niepodległości nad XIV Festiwalem Filmowym NNW objął prezydent Andrzej Duda.
PAP/mk