250 lat temu doszło do pierwszego rozbioru Rzeczypospolitej. W audycji „Co za Historia” Wojciech Suleciński rozmawiał z prof. Piotrem Ugniewskim z Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego na temat tego, w jaki sposób doszło do rozbioru i co było jego główną przyczyną.

Prof. Piotr Ugniewski zwrócił uwagę przede wszystkim na nazewnictwo rozbioru, które często nazywane jest rozbiorem Polski. Jak wskazał, to mija się z prawdą.

– Pierwszy rozbiór oznaczał głównie stratę na rzecz Rosji ziem Księstwa Litewskiego. Korona, czyli Polska, straciła znaczące obszary na rzecz Prus i Austrii. Z tego wynika, że obie części dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów zostały dotknięte pierwszym rozbiorem, więc bardziej właściwie jest mówić o rozbiorze Rzeczypospolitej, a nie tylko Polski – powiedział.

Gość audycji przyznał, że przyczyna pierwszego rozbioru Rzeczypospolitej nie jest związana tylko z jedną datą oraz wydarzeniem. Wpłynęło na to wiele czynników, które rozwijały się przez lata.

– Kluczowe jest to, o co konkretnie pytamy. Często przy tego typu rozmowach nakładają się dwie kwestie. Jedna jest szersza, dotycząca kryzysu dawnej Rzeczypospolitej. Druga to geneza pierwszego rozbioru. W XVIII wieku mieliśmy do czynienia ze zjawiskiem ograniczonej suwerenności dawnej Rzeczypospolitej, z silnymi wpływami zewnętrznymi obcych mocarstw. Najważniejszy był wpływ Rosji, która rosła w siłę. Ważnym momentem była przedostatnia wolna elekcja, gdy większość szlachty wybrała Stanisława Leszczyńskiego. Okazało się, że wybór szlachty nie jest rzeczą najważniejszą, ale presja mocarstw. Rosji udało się przegonić legalnie wybranego króla. To symptomy utraty suwerenności – mówił profesor.

Posłuchaj całej audycji:

jk