Wystawę pt. „Ramię krzep – Ojczyźnie służ” otwarto w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Przedstawia ona historię Sokolstwa Polskiego w Ameryce. Podczas II wojny światowej organizacja ta zaangażowała się w niesienie pomocy okupowanemu krajowi oraz lobbing w sprawie odzyskania przez Polskę niepodległości. Zaprezentowanych zostało ponad 400 eksponatów z tamtego okresu, a uroczystym gościem wydarzenia był Timothy L. Kuzma – prezes Polish Falcons of America (Sokoły Polskie Ameryki).
Wśród eksponatów znajdują się m.in.: list przewodniczącej Polskiego Białego Krzyża Heleny Paderewskiej do wybitnej działaczki polonijnej Agnieszki Wisły czy „Memoriał do cywilizowanych narodów świata w sprawie Polski” przekazany przez Związek Sokołów Polskich w Ameryce na początku 1915 r. prezydentowi Stanów Zjednoczonych Woodrowowi Wilsonowi oraz wszystkim ambasadorom rezydującym w Waszyngtonie.
(Fot. Radio Gdańsk/Marta Włodarczyk)
– Nasi rodacy zbudowali organizację, która przez dziesięciolecia budowała postawy patriotyczne, które z jednej strony dawały nadzieję na odzyskanie przez Polskę niepodległości, a później wspierały budowanie już odzyskanej autonomii. To wystawa wyjątkowa, na której znajdują się eksponaty w dużej liczbie. Są to rzeczy o niebagatelnej wartości. Aż około dwóch ton takich materiałów udało się zgromadzić. Są to np. oryginalne odznaczenia, czy przepiękne zdjęcia ludzi, którzy wspierali polską niepodległość na terenie kraju. Wystawa utrwala niemalże każdą z osób – mówi zastępca dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku Marek Szymaniak.
(Fot. Radio Gdańsk/Marta Włodarczyk)
– Ta wystawa pokazuje bardzo ważny fragment polskiej historii, bo pokazuje prawdziwą miłość do Polski. Gdy popatrzymy na te wszystkie artefakty i zdjęcia, to zobaczymy, że ci młodzi ludzie, którzy wyjechali tak daleko od Polski, cały czas mieli ją w sercu. Działalność Sokolstwa to nie tylko deklaracje, czy zbieranie środków np. na broń, ale też ofiara życia. Ta wystawa skłania do zadania pytania, czy my dziś, mając wolną Polskę, kochamy ją tak, jak kochali ją ci, co mieszkali wtedy za granicą – mówi dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.
(Fot. Radio Gdańsk/Marta Włodarczyk)
W ramach otwarcia ekspozycji odbyła się także prezentacja filmu IPN „Dla ojczyzny chwały”.
(Fot. Radio Gdańsk/Marta Włodarczyk)
KOLEBKA SPORTOWCÓW I WIELKICH CZYNÓW
W Sokolstwie swoją karierę rozpoczynało wielu sportowców o światowej sławie, m.in. Stan Musial czy lekkoatletka i czternastokrotna rekordzistka świata Stanisława Walasiewicz (Stella Walsh). W 2019 r. prezes Sokolstwa Polskiego w Ameryce Timothy L. Kuzma przekazał do zasobu Instytutu Pamięci Narodowej dokumenty i artefakty zgromadzone w archiwum organizacji.
Jak mówi kurator wystawy Marzena Kruk z Instytutu Pamięci Narodowej, ówcześni rodacy byli gotowi do szeregu poświęceń. – Polacy wykonali tam najcięższe prace. Zbierali kwoty na pomoc głodującym w Polsce ludziom. Jak zbliżała się wojna i była ogłoszona akcja zbiórki pieniędzy na Fundusz Narodowy, oni zebrali 15 tysięcy tamtych dolarów. To były ogromne kwoty, szczególnie jak będziemy pamiętać, ile oni wtedy zarabiali. Pomimo tego byli ofiarni. Budowali kościoły, wokół których powstawały szkoły – mówi Marzena Kruk.
(Fot. Radio Gdańsk/Marta Włodarczyk)
OPINIE ODWIEDZAJĄCYCH I DODATKOWE INFORMACJE
Wystawa robi też wrażenie na pierwszych odwiedzających, którzy zwracają uwagę, iż często nie jest się świadomym podobnych historii oraz związanych z nimi poświęceń, a tym samym podkreślają edukacyjną rolę ekspozycji.
(Fot. Radio Gdańsk/Marta Włodarczyk)
– Bardzo się cieszę, że taka wystawa jest organizowana. To niesamowite zbiory. Polecę przyjście tutaj wszystkim swoim znajomym – mówi odwiedzająca.
(Fot. Radio Gdańsk/Marta Włodarczyk)
– Do tej pory mało tak naprawdę wiedziałam i wiele osób powinno tutaj przyjść. Nie zdajemy sobie sprawy, ile poświęcono, aby była wolna Polska – dodaje kolejna.
Wystawa jest dostępna dla zwiedzających od 29 września do 7 stycznia 2024 r.
Marta Włodarczyk/ol
