Gdynia w elitarnym gronie 60 polskich pomników historii. Tytuł historycznemu śródmieściu specjalnym rozporządzeniem nadał prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Wiceprezydent miasta Marek Stępa mówi, że jest to efekt 10 lat pracy i zbierania dokumentacji. – Ten tytuł jest tytułem prestiżowym. Świadczy o uznaniu dla wartości historycznych, naukowych i artystycznych, które można prześledzić w obiektach wpisanych na listę pomników.

Najmłodszy w Polsce pomnik historii ma powierzchnie około 90 hektarów i obejmuje około 450 budynków, w większości pięcio i sześciokondygnacyjnych. – Znaleźliśmy się w towarzystwie takich pomników jak Biskupin, centrum Krakowa i warszawska starówka. Jesteśmy dumni, mówią gdynianie. Liczą, że wyróżnienie przyczyni się do promocji miasta na świecie.

Od 2007 roku teren modernistycznego Śródmieścia jest wpisany do rejestru zabytków. Pojedyncze budynki przypominają o tradycji wiejskiej i letniskowej, a zabudowa z czasów powstawania miasta ukazuje przemiany stylowe w architekturze. Budynki wznoszone do około 1930 r. miały formy nawiązujące do historii z bogato dekorowanymi elewacjami i wnętrzami.

Od początku lat 30. XX w. zaczęła się rozpowszechniać architektura modernistyczna, którą charakteryzuje prostota brył i jasne elewacje bez wyrazistych ozdób, wnętrza były urządzane prosto, funkcjonalnie i nowocześnie.

Po zakończeniu wojny ukończono wiele budynków, których wznoszenie rozpoczęło się w latach 30. XX w., a nowa zabudowa powstawała w zasadniczych zarysach, jako kontynuacja planów urbanistycznych opracowanych przed wojną. Architektura okresu powojennego silnie nawiązywała i nadal nawiązuje do modernizmu z lat 30. XX w.