W dzisiejszym, dynamicznie zmieniającym się świecie, umiejętność korzystania z nowych technologii staje się nie tylko udogodnieniem, ale często koniecznością. Internet, smartfony, a coraz częściej także rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji, mogą znacząco podnieść jakość życia – zwłaszcza osobom starszym. O tym, jak oswoić cyfrowy świat i czerpać z niego korzyści mówił Jan Cudzik, ekspert ds. AI z firmy Outline AI w audycji z cyklu „W Cyfrowym Świecie”, realizowanej w ramach Krajowego Planu Odbudowy i finansowanej przez Unię Europejską – Next Generation EU.

Cyfrowa rzeczywistość – nie taka straszna, jak ją malują

Jan Cudzik, określający siebie jako przedstawiciela „pierwszego pokolenia digital native” (czyli osób, dla których technologie cyfrowe są naturalnym środowiskiem od młodości), podkreślił, że technologia od zawsze była częścią jego podejścia do działania. Zauważył jednak ważną rzecz: nie każdy musi być cyfrowym ekspertem, by czerpać korzyści z technologii. – Niekoniecznie dzisiaj muszę myśleć cyfrowo, żeby móc korzystać z tego, co jest cyfrowe – stwierdził ekspert. To kluczowa myśl, zwłaszcza dla osób, które dopiero oswajają się z nowinkami.

Korzyści na wyciągnięcie ręki

Kompetencje cyfrowe, czyli umiejętność korzystania z komputera, internetu czy smartfona, otwierają drzwi do wielu ułatwień:

• Łatwy dostęp do wiedzy: Szybkie wyszukiwanie informacji na każdy temat – od przepisów kulinarnych po rozkłady jazdy.
• Możliwości dokształcania się: Kursy online, nauka języków, rozwijanie pasji.
• Zarządzanie finansami: Bezpieczna bankowość elektroniczna, opłacanie rachunków bez wychodzenia z domu.
• Dostęp do kultury i rozrywki: Wirtualne spacery po muzeach, filmy, muzyka, e-booki.
• Łatwe zakupy i usługi: Zakupy online z dostawą, zamawianie transportu czy jedzenia.
• Zdrowie pod kontrolą: Wyszukiwanie informacji o zdrowiu, e-rejestracja do lekarza, telemedycyna.
• Aktywność społeczno-polityczna: Możliwość wyrażania opinii, udział w konsultacjach czy e-głosowaniach.
• Utrzymywanie relacji: Kontakt z rodziną i przyjaciółmi, niezależnie od odległości, poprzez e-maile, komunikatory czy wideorozmowy.

Sztuczna Inteligencja – twój nowy pomocnik

Sztuczna inteligencja brzmi dla wielu tajemniczo, ale jak tłumaczył Jan Cudzik, jej celem jest często upraszczanie i ułatwianie. – To jest narzędzie. Naszą bramką dzisiaj do świata cyfrowego przestał być komputer – mówił, wskazując na smartfony, tablety, a w przyszłości być może inteligentne okulary, jako główne punkty dostępu.

AI może pomóc np. w obsłudze urządzeń za pomocą głosu, przypominać o wzięciu leków czy ułatwiać tłumaczenia. Wizja osobistego robota, który pomaga w domowych obowiązkach, dzięki AI staje się coraz bardziej realna. – Myślę, że coś w tym jest takiego, że ta adaptacja, jeżeli te roboty będą dostępne cenowo i będą działać, będzie absolutnie fenomenalnie szybka – przewidywał Cudzik.

Kluczem dostępność i dobry projekt

Ekspert zwrócił uwagę na to, jak ważny jest sposób projektowania usług cyfrowych. Porównał przyjazny dla użytkownika system mObywatel -„bardzo przyjemny system… na komórce działa, spełnia swoją funkcję, nie muszę się go uczyć” – z bardziej skomplikowanym i czasem frustrującym systemem ZUS PUE. – To jest system, który był i jest strasznie wykluczający, uważam, bo nie wyobrażam sobie pokolenia moich rodziców, które przechodzi przez to piekło w tym systemie – stwierdził. To pokazuje, że technologia powinna być tworzona z myślą o użytkowniku, by była intuicyjna i nie stwarzała barier.

Przyszłość jest cyfrowa, ale czy jesteśmy na nią gotowi?

Świat cyfrowy zmienia się w zawrotnym tempie. – My chyba nie wiemy tak naprawdę, co się wydarzy za miesiąc w tym świecie. On jest bardzo dynamiczny, wszystko się bardzo szybko rozwija – zaznaczył prowadzący. Jan Cudzik zgodził się, że trudno przewidzieć wszystkie zmiany, ale podkreślił, że kluczowe stają się interfejsy – sposób, w jaki komunikujemy się z technologią. Coraz większą rolę będą odgrywać interfejsy głosowe, które mogą być szczególnie pomocne dla osób mających trudności z tradycyjną obsługą urządzeń.

Polska na tle cyfrowych wyzwań

Warto pamiętać, że według danych Eurostatu z 2023 roku, tylko 44 procent mieszkańców Polski posiadało co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe. W rankingu DESI 2023 Polska znalazła się na 24. pozycji wśród 27 państw UE pod względem kapitału ludzkiego i integracji technologii cyfrowych. Szczególnie duże braki kompetencji cyfrowych obserwuje się w starszych grupach wiekowych – 55-64 lata i 65-74 lata – co podkreśla potrzebę działań edukacyjnych.

Krok po kroku w cyfrowy świat

Kluczem jest świadome i krytyczne podejście oraz chęć nauki, która jest możliwa w każdym wieku – tzw. lifelong learning. Inicjatywy takie jak Kluby Rozwoju Cyfrowego, działające często przy bibliotekach czy domach kultury, oferują wsparcie osobom dorosłym w zdobywaniu nowych umiejętności.

Pamiętajmy, że korzystanie z internetu i nowych technologii to nie tylko wyzwanie, ale przede wszystkim szansa na pełniejsze i łatwiejsze życie. Jak podsumował Jan Cudzik, ważne jest, byśmy byli otwarci na te zmiany i potrafili je dostosować do swoich potrzeb, korzystając z nich odpowiedzialnie.

Posłuchaj:

Kolejne odcinki będą emitowane w co drugi poniedziałek do 23 czerwca, o godzinie 10:40.

Audycja powstała przy współpracy z Ministerstwem Cyfryzacji, w ramach kampanii społecznej promującej rozwój kompetencji cyfrowych oraz korzyści z cyfryzacji.

Audycja realizowana w ramach Krajowego Planu Odbudowy, finansowana przez Unię Europejską, Next Generation EU.

Wojciech Luściński