W nowym cyklu audycji „Dialog społeczny kluczem do rozwoju” Olga Zielińska i Michał Pacześniak spróbują wyjaśnić, na czym polega instytucja dialogu społecznego oraz kiedy i w jakich sytuacjach jest on stosowany. O tym, jak dialog społeczny wygląda w praktyce, w pierwszym odcinku opowiedział Krzysztof Dośla, przewodniczący Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”. Dialog społeczny to najlepsza i najefektywniejsza forma relacji między pracodawcą a związkiem zawodowym. Umożliwia on wypracowanie porozumienia w sytuacji, gdy pojawia się konflikt interesów. W określonych przypadkach prowadzenie dialogu wymaga zaangażowania państwa, w roli partnera, inspiratora lub gwaranta. Podstawowym poziomem dialogu jest informowanie strony pracowniczej o sprawach istotnych dla pracowników i zakładu. Pracodawca może również przeprowadzić konsultacje lub zwrócić się do związków zawodowych o wyrażenie opinii.

POZIOMY DIALOGU SPOŁECZNEGO

Najwyższy poziom dialogu społecznego to negocjacje pomiędzy partnerami społecznymi. Ich celem jest zazwyczaj osiągnięcie kompromisu, a wynikiem umowa wiążąca wszystkie strony negocjacji. Warunkiem rzeczywistego dialogu społecznego jest zasada niezależności i równowagi stron. Pracodawcy i związki zawodowe powinni również kierować się zasadami wzajemnego zaufania, poszanowania oraz prowadzenia dialogu w dobrej wierze. Partnerzy społeczni, biorący udział w negocjacjach, muszą dążyć do zawarcia kompromisu i być gotowi do przestrzegania zawartych porozumień.

– W praktyce są dwa poziomy dialogu. To dialog instytucjonalny, który jest regulowany ustawą o Radzie Dialogu Społecznego oraz dialog regulowany ustawą Kodeks Pracy i innymi przepisami, mówiącymi o zawieraniu porozumień. W tego rodzaju dialogach uczestniczą organizacje związkowe. Dialog instytucjonalny jest reprezentowany przez przedstawicieli centrów związkowych – wyjaśnił Krzysztof Dośla, przewodniczący Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”.

POZYTYWNE RELACJE SPOŁECZNE

– Dialog, do którego dochodzi na poziomie zakładów pracy, najczęściej dotyczy spraw związanych bezpośrednio z problemami pracowniczymi. Ma przede wszystkim służyć budowaniu pozytywnych i dobrych relacji. Naszym marzeniem byłoby, żeby jego uzewnętrznieniem były układy zbiorowe, bo to podstawa kształtowania relacji społecznych w krajach, do których nieśmiało usiłujemy zmierzać. Z efektami dialogu bywa niestety różnie, nie ma tu dobrych wzorców – zaznaczył Krzysztof Dośla.

– Badania prowadzone pod koniec lat 90. pokazywały, że w Polsce najpowszechniej stosowanym systemem zarządzania w przedsiębiorstwach jest system autorytarny, czyli „ja wiem najlepiej, czego wam potrzeba”. Dialog nie jest walką jednego z drugim, ani organizacji z przedstawicielem pracodawców. Ma służyć zawarciu dobrego, korzystnego dla obu stron kompromisu – dodał przewodniczący Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”.

PRAWO PODSTAWOWE

Dialog społeczny jest zapisany w polskiej Konstytucji. Już w preambule pojawia się jako jedno z praw podstawowych, a art. 20 podkreśla, że dialog i współpraca partnerów społecznych stanowi, obok wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.

Projekt „Dialog społeczny kluczem do rozwoju” dofinansowany jest przez Norwegię, poprzez Fundusze Norweskie 2014 – 2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.
 

Czym jest dialog społeczny i jak wygląda w praktyce? Zapraszamy do wysłuchania audycji:

 

Olga Zielińska, Michał Pacześniak/ua