Jak zmienią się urzędy pracy? Czy zaczną kojarzyć się bardziej z aktywizacją zawodową niż z bezrobociem? Odpowiedzi na te kwestie szukaliśmy w programie „Ludzie i Pieniądze”.

Oddzielenie statusu bezrobotnego od ubezpieczenia zdrowotnego, zmiany w przyznawaniu zasiłku dla bezrobotnych, uproszczenie procedur w urzędach pracy – między innymi takie rozwiązania zawiera projekt ustawy o aktywności zawodowej. Przewiduje także wprowadzenie instrumentów dla rodzin oraz dla kobiet powracających na rynek pracy, uproszczenie i ujednolicenie procedur w urzędach pracy i zniesienie właściwości urzędu pracy ze względu na miejsce zameldowania stałego lub czasowego. Te zmiany prawdopodobnie wejdą w życie, na razie przeszły przez konsultacje społeczne. Na ile może to być rewolucja? Iwona Wysocka o zdanie na ten temat zapytała Marka Lewandowskiego, rzecznika „Solidarności”, oraz Marka Theusa, prezesa MerCo.

– Przede wszystkim to nie urzędy tworzą miejsca pracy, tylko robią to pracodawcy. Nigdy pośrednik nie poprawi sytuacji na rynku w sposób, który byłby widoczny, jeśli te miejsca pracy nie będą tworzone. W państwowych urzędach pracy było już kilka rewolucji. Przypomnę chociażby tę dużą i ważną, jaką było podejście indywidualne, czyli doradca zawodowy, który prowadzi bezrobotnego. I to jakiegoś znaczącego przełomu nie spowodowało. Natomiast duże zmiany spowodowała sytuacja na rynku pracy, czyli braki pracowników, ten tak zwany rynek pracownika oraz ogólna sytuacja gospodarcza. Dlatego nie możemy oczekiwać, że poprzez te rozwiązania pośrednik rozwiąże sytuację na rynku pracy. Urzędy państwowe są niezwykle ważne, kluczowe wręcz, z dwóch powodów. Pierwszy to rejestracja, czyli zarządzanie bezrobociem. A drugi to wyciąganie z głębokiego bezrobocia osób trwale bezrobotnych. I tu w przeciwieństwie do prywatnych pośredników są kadry, pieniądze i możliwości, które my, podatnicy, stwarzamy urzędom pracy, aby taki proces wydobywania z głębokiego bezrobocia prowadzić. I ja nie oczekuję jakichś specjalnych rewolucji od urzędów pracy – mówił Lewandowski.

– Urzędy pracy stały się dla nas nieefektywne, jeśli chodzi o swoją rolę, wiele lat temu. To, co dziś nam bardziej przeszkadza, a to co jest zapisane w ustawach i rozporządzeniach, gdy chcemy zatrudnić osobę spoza granic naszego kraju, musimy się pytać i najpierw mieć zaświadczenie z urzędu pracy, że takie osoby nie poszukują pracy i dopiero wówczas możemy przystąpić do zatrudnienia takiej osoby. Biorąc pod uwagę, że 5-6 proc. to tzw. bezrobocie społeczne czyli takie, gdy ludzie nie chcą już podejmować pracy, to przy tym stanie bezrobocia i tak dużej liczbie obcokrajowców zatrudnionych w naszym kraju, należy zadać sobie pytanie, czy te urzędy pracy nie powinny pełnić roli bardziej wspierającej szczególnie tych, którzy z różnych powodów nie mogą tej pracy znaleźć – wyjaśniał z kolei Theus.

– Obserwowałem parę ładnych lat temu rynek pracy w Niemczech, i tam faktycznie urzędy pracy postępują w sposób terapeutyczny. Część osób nie jest bowiem w stanie pokonać bariery psychicznej, związanej z zatrudnieniem i ze wszystkimi procedurami występującymi w firmach w momencie przyjmowania nowego pracownika. Natomiast ten kształt i ta rola już dawno zakończyła się dla urzędów pracy w momencie, gdy rynek stał się rynkiem pracownika. I to widać nawet przy tych początkach recesji, która już widzimy. Nawet przy wolnych niedzielach, gdy rozmawialiśmy że będzie duży problem ze znalezieniem pracy, że ludzie stracą pracę widzimy, że nic takiego się nie wydarzyło. A nawet przy tak dużym napływie Ukraińców do naszego kraju nasz rynek pracy jest tak chłonny, że był w stanie znaleźć dla nich zatrudnienie i nie było żadnych negatywnych konsekwencji dla polskich obywateli poszukujących pracy – argumentował Marek Theus.

– Trzeba pamiętać, że pośrednicy, a szczególnie państwowi, muszą pełnić rolę usługową dla pracodawców. A zatem wszystkie programy i zmiany powinny być wprowadzane w dialogu z pracodawcami – podsumował Lewandowski.

raf