Antoni Lendzion (1888-1940) imponuje swoją aktywnością społeczną. Był członkiem wielu organizacji zrzeszających Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku. Najbardziej znany jest jako poseł do Volkstagu, czyli gdańskiego senatu. Wtedy bronił praw swoich rodaków w zdominowanym przez Niemców społeczeństwie.

Tuż przed wybuchem II wojny Światowej proponowano Antoniemu Lendzionowi wyjazd z Gdańska w głąb kraju, by w ten sposób uniknął represji. Nie chciał jednak opuścić swych rodaków i pozostał w Gdańsku. Wraz z synami – Maksymilianem i Leonem został aresztowany 1 września 1939 roku. Następnego dnia trafił do tworzonego właśnie obozu koncentracyjnego Stutthof. Został rozstrzelany wraz z innymi aktywnymi przedstawicielami Polonii Gdańskiej 22 marca 1940 roku. 67 ciał pochowano w masowym grobie. Ekshumowano je w 1947 roku i przeniesiono na cmentarz w Gdańsku-Zaspie.

– To, że Gdańsk będzie w przyszłości polski. było dla Polaków, mieszkających w Wolnym Mieście Gdańsku marzeniem – podkreśla w audycji prof. Marek Andrzejewski.

O Antonim Lendzionie opowiada także prof. Piotr Semków, a o mieszkańcach miasta – państwa pod ochroną Ligi Narodów dr Jan Daniluk. Przedstawiamy też relacje dawnych polskich gdańszczan, Gerarda Bębenka i Bogumiła Sojeckiego, pochodzące z Muzeum II Wojny Światowej.

Marzena Bakowska