Wojna polsko-rosyjska z 1792 roku trwała w cieniu politycznych pozorów. Dla Rosji była jedynie operacją wojskową, a dla Rzeczypospolitej walką o przetrwanie reform i suwerenności. Osłabiona wcześniej polska armia wchodziła w konflikt w stanie głębokiego kryzysu, jednak właśnie w ogniu wojny zaczęła się stopniowo odradzać.
Konstytucja 3 Maja zamiast stabilizacji przyniosła Polsce otwarty konflikt. Wraz z rosyjską armią do kraju wkroczyła targowica, a osłabione polskie wojsko nie było w stanie stawić skutecznego oporu. Mieszczanie i szlachta, czyli zwolennicy reform, znaleźli się w sytuacji zagrożenia i politycznego chaosu.
Przystąpienie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej miało być desperacką próbą ocalenia korony, lecz w rzeczywistości okazało się początkiem końca I Rzeczypospolitej. Decyzja monarchy otworzyła drogę nie tylko obcym wojskom, ale przede wszystkim rodzimej „podłej czeredzie”: ludziom, którzy pod osłoną rosyjskich bagnetów postanowili krwawo zemścić się na zwolennikach Konstytucji 3 maja.
Wydarzenia z 1792 roku były głównym tematem audycji „Silva rerum, czyli w staropolskim ogrodzie rzeczy”. Jak wyjaśnili prowadzący Władysław Zawistowski i Konrad Mielnik, uchwalenie Konstytucji 3 Maja wywoływało niekiedy gwałtowne reakcje.
Przenosimy się do roku 1792. Na ziemiach Polski pojawia się konfederacja targowicka, która – gdyby nie Konstytucja 3 Maja – mieściłaby się w ramach ówczesnego prawa. Rosyjska interwencja również nie była nazywana wojną, lecz przedstawiano ją jako pomoc i zaledwie operację wojskową.
Kolejny odcinek audycji „Silva rerum, czyli w staropolskim ogrodzie rzeczy” został ponownie poświęcony okolicom lat 1791-1792 w polskiej historii. W centrum naszej opowieści znalazła się polska armia, czyli formacja, która swoje ostatnie wielkie zwycięstwo odniosła jeszcze pod Wiedniem.
W kolejnym odcinku audycji „Silva rerum, czyli w staropolskim ogrodzie rzeczy” powracamy do okresu, który można nazwać karnawałem obywatelskim, czyli czasem entuzjazmu i wiary w odrodzenie państwa. To lata 1791-1792, gdy minął rok od uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
Nawigacja
© 2024 - Radio Gdańsk
