Mija 102. rocznica uwięzienia Józefa Piłsudskiego przez Niemców w gdańskim areszcie. Cela przy dawnej ulicy Schiesstange, obecnie znajdująca się na terenie Aresztu Śledczego przy ul. Kurkowej, była pierwszym przystankiem w drodze do Magdeburga. O mały włos, a byłaby i ostatnim.

– Józef Piłsudski został aresztowany w związku z tzw. kryzysem przysięgowym w lipcu 1917 roku – wyjaśnia Krzysztof Drażba, naczelnik Biura Edukacji Narodowej gdańskiego IPNu. – Piłsudski widział, że państwa centralne, na które postawił, przegrywają wojnę, przez co zalecił żołnierzom Legionów Polskich, głównie I i III Brygadzie, aby nie składali przysięgi wierności cesarzowi Niemiec – dodaje Krzysztof Drażba.

Ostatecznie żołnierze zostali internowani w obozie w Szczypiornie, oficerowie trafili do Beniaminowa.

NOCNY ARESZT

– W nocy z 21 na 22 lipca 1917 roku Niemcy aresztowali Kazimierza Sosnkowskiego oraz Józefa Piłsudskiego. Z Warszawy przyszłego marszałka Polski chciał pozbyć się ówczesny generał-gubernator warszawski Hans Hartwig von Beseler. Wysłał go do miasta przyfrontowego – Gdańska – gdzie trafili w nocy z 22 na 23 lipca. To tu sądy działały surowiej. Gubernator w korespondencji do prezesa gdańskiego sądu zalecił karę śmieci. Piłsudskiego uratował… zbieg okoliczności i przyszły ksiądz Alojzy Rapior, będący wtedy sekretarzem gdańskiego sądu i jego tłumaczem przysięgłym. Przypadkiem zajrzał do kopert z zaleceniami przysłanymi z Warszawy, uruchomił kontakty i Józef Piłsudski uniknął śmierci. Ostatecznie został skierowany do więzienia w głębi Niemiec – podsumowuje naczelnik Biura Edukacji Narodowej gdańskiego IPNu

CHCĄ UPAMIĘTNIĆ MARSZAŁKA

Na pamiątkę lipcowych wydarzeń sprzed ponad wieku, Związek Piłsudczyków Rzeczypospolitej Polskiej Okręg Gdański organizuje wydarzenia upamiętniające. Te rozpoczną się w najbliższą niedzielę o 11:00 na Dworcu Głównym w Gdańsku.

Harmonogram obchodów możecie zobaczyć poniżej. 

Daniel Wojciechowski/mkul