Koncerty carillonowe z okazji Dnia Dziecka oraz akcji #CzasNaGdańsk odbędą się w piątek oraz weekend w Gdańsku z wieży Ratusza Głównego Miasta. Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce mającym czynne carillony, a tradycja grania na tym instrumencie sięga XVI wieku.

W piątek o godz. 17:00 i w sobotę o 12:05 z okazji Dnia Dziecka wykonane zostaną m.in. utwory Roberta Schumanna oraz utwory Piotra Czajkowskiego. W niedzielę o godz. 13:00 carillon zabrzmi w ramach akcji #CzasNaGdańsk. W repertuarze 30-minutowego koncertu znajdzie się m.in. finał „Kantaty na uroczysty dzień urodzin Najjaśniejszego i Wielmożnego Księcia i Pana Augusta III” autorstwa Johanna Baltazara Freisslicha, XVIII-wiecznego kapelmistrza kościoła NMP w Gdańsku, „Breve regnum” anonimowego autora z XV wieku oraz „Aria Sunamithica” gdańskiego kantora kościoła św. Katarzyny Crato Buethera w XVII wieku.

O koncertach poinformował w czwartek rzecznik prasowy Muzeum Gdańska Andrzej Gierszewski. Na instrumencie zagra miejska carillonistka Monika Kaźmierczak. W niedzielnym koncercie towarzyszyć jej będzie kierownik Teatru Gdańskiego Archipelagu Kultury Laura Haras (flet i śpiew).

Trzy koncerty będzie można usłyszeć na żywo w okolicy wieży Ratusza Głównego Miasta oraz online na facebookowym profilu Carillony Gdańskie-Muzeum Gdańska.

WIELOWIEKOWA TRADYCJA GDAŃSKICH CARILLONÓW

Tradycja carillonu w mieście nad Motławą sięga XVI wieku. Dźwięki dzwonów o wadze od kilku kilogramów do kilku ton towarzyszyły najważniejszym wydarzeniom miejskim. Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce mającym czynne carillony.

Carillon to zespół co najmniej 23 dzwonów zestrojonych ze sobą w sposób umożliwiający wygrywanie na nich melodii. Umieszczany jest przeważnie na wieżach. Tradycja carillonów sięga XII wieku, a ich sztuka rozwinęła się między XIV a XVIII wieku, szczególnie we Francji i w Niderlandach.

Każdy dzwon połączony jest (najczęściej systemem linek) z pokaźną klawiaturą, na której muzyk gra, uderzając pięściami w drewniane klawisze w kształcie trzonków. Instrumenty, które mają mniej niż 23 dzwony lub nie mają klawiatury, to kuranty. Jedną oktawę dźwięków wykonuje się na pedałach uruchamianych nogą.

Pierwszy koncert carillonowy w Gdańsku został zagrany z wieży Ratusza Głównego Miasta 23 września 1561 roku z okazji zamontowania na iglicy pozłacanej figury króla Zygmunta II Augusta. Czternaście lat później podobny instrument zawisł także na wieży kościoła św. Katarzyny. Oba zestawy nie miały jednak klawiatury, wygrywały wyłącznie mechaniczne melodie zapisane wcześniej na tzw. bębnie. W XVIII woku na wieży kościoła św. Katarzyny pojawił się pierwszy w mieście carillon z klawiaturą.

NOWE CARILLONY KONTYNUUJĄ TRADYCJĘ

Oba gdańskie carillony zostały zniszczone w czasie II wojny światowej. W ostatnich latach, dzięki zaangażowaniu pracowników gdańskiego Muzeum Zegarów Wieżowych (obecnie Muzeum Nauki Gdańskiej), udało się odtworzyć oba instrumenty. Carillon na ratuszu składa się z 37, a ten na kościele św. Katarzyny – z 50 dzwonów. Gdańsk kupił także mobilny instrument składający się z 48 dzwonów umieszczonych w przeszklonej gablocie zamontowanej na podwoziu zabytkowej ciężarówki.

Wszystkimi instrumentami zarządza Muzeum Gdańska, które zatrudnia też carillonistkę miejską Monikę Kaźmierczak.

PAP/am