Do jego pracowni można trafić po zapachu smażonych frytek. Naukowiec z Politechniki Gdańskiej, kierując się powonieniem, stara się odczytać, co dzieje się na patelni? Jakie substancje wytwarzają się na każdym etapie podgrzewania oleju spożywczego? Dr inż. Tomasz Majchrzak proces smażenia olejów spożywczych rozkłada w swojej pracy naukowej na czynniki pierwsze.

Dr. Tomasza Majchrzaka robi coś, czego przed nim nikt chyba nie robił, analizuje lotne związki organiczne powstające w wyniku procesu smażenia. Skład chemiczny oparów olejowych, które tworzą się przy podgrzewaniu oleju, to zbiór wielu cennych informacji. Dzięki pomiarom wykonywanym przy pomocy elektronicznego nosa, można ocenić m.in. jakość i świeżość używanego do smażenia oleju. Przez to proces oceny jakościowej znacznie się skraca – nie trzeba pobierać próbki substancji, przerywając proces smażenia i badać jej laboratoryjnie używając dodatkowych rozpuszczalników. Wystarczą odpowiednio skalibrowane czujniki elektronicznego nosa, który oceni czy proces smażenia jest zgodny ze standardami, czy jakość oleju jest odpowiednia.

Posłuchaj rozmowy Włodka Raszkiewicza z dr Tomaszem Majcharzakiem emitowanej w cyklu „Pomysłowy Włodzimierz”. Audycję nadajemy w środy po godzinie 14.00.

– Dr Tomasz Majchrzak z Wydziału Chemicznego. Fot. Dawid Linkowski/Politechnika Gdańska

Najważniiejsze w procesie oceny jakości oleju za pomocą elektronicznego nosa jest „wytrenowanie” czujników w taki sposób, aby poprawnie odczytywały i interpretowały substancje lotne, które wyczuwają. Nazywamy to uczeniem maszynowym. Precyzyjnie przygotowana baza danych – odpowiednio liczna i z odpowiednią liczbą zmiennych jest tutaj kluczowym elementem – wyjaśnia dr Tomasz Majchrzak.

Szybkość działania, nieinwazyjna analiza próbki i prostota pomiaru sprawiają, że elektroniczne nosy stają się realną alternatywą dla innych popularnych metod analizy zapachów. Mogą one znajdować zastosowanie nie tylko w przemyśle spożywczym do oceny i analizy żywności, ale również w monitoringu zanieczyszczenia środowiska naturalnego, przemyśle farmaceutycznym, medycynie (wykrywanie biomarkerów chorób), kosmetycznym czy wojskowym (do wykrywania gazów bojowych).