Dzień Niepodległości Stanów Zjednoczonych uczcili w Gdańsku członkowie Stowarzyszenia Godność. Jak co roku zebrali się pod pomnikiem św. Jana Pawła II i prezydenta Ronalda Reagana, by przypominać, że Polacy i amerykanie są powiązani wspólną historią w dążeniu do wolności. W uroczystościach udział wziął dr Daniel Czerwiński z Instytutu Pamięci Narodowej, który przypomniał, że odzwierciedleniem uniwersalnych wartości, o których warto pamiętać, była uchwalona w 1789 roku konstytucja USA:

– Spotykamy się dziś w rocznicę uchwalenia w 1776 roku Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych, która poprzez wojnę o niepodległość doprowadziła do tego, że w 1789 roku uchwalono konstytucję Stanów Zjednoczonych. Tak naprawdę był to pierwszy oświeceniowy akt tego typu, który wprowadzał oświeceniowe zasady wolności, równości i suwerenności narodowe.

Dr Czerwiński przypomniał także, że w Ameryce pamięta się o udziale Polaków w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych, a przede wszystkim roli Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego, którzy uznawani są za założycieli amerykańskiej armii.

USA A NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI

Prezes Stowarzyszenia Godność Czesław Nowak podkreślił, że amerykański prezydent Ronald Reagan wspierał Polaków w walce z komunizmem:

– Nie chcąc konfliktu ze Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich, Stany Zjednoczone godziły się na to, co stało się z Polską po II wojnie światowej. Przyszedł jednak w końcu prezydent Ronald Reagan, który razem z papieżem Janem Pawłem II wrócili do tematu wolności Polaków. (…) Pomnik, przy którym stoimy, i o którego stworzenie zabiegaliśmy, świadczy właśnie o tej historii.

FAJERWERKI, PARADY, SPOTKANIA

O specyfice święta obchodzonego 4 lipca opowiadała córka Czesława Nowaka, mieszkająca w Chicago Joanna Danieluk:

– To święto jest obchodzone i hucznie, i rodzinnie. Fajerwerków jest tyle, ile w czasie witania nowego roku. Dużo ludzi spotyka się z rodziną i znajomymi, organizowane są imprezy. Są też parady. Na każdym kroku widać ludzi, którzy podkreślają przywiązanie do flagi USA, zakładając ubrania w jej kolorach. To naprawdę piękne święto, w czasie którego czuć to coś, ducha Stanów Zjednoczonych.
„Dzień 4 lipca to najważniejsze amerykańskie święto państwowe nawiązujące do uchwalenia w 1776 roku w Filadelfii Deklaracji Niepodległości 13 brytyjskich kolonii, faktycznego powstania USA.

Pomnik znajdujący się w Parku Reagana w Jelitkowie (stworzony z inicjatywy Stowarzyszenia Godność), przed którym odbyła się uroczystość, nawiązuje do spotkania Jana Pawła II i Ronalda Reagana w Miami na Florydzie 10 września 1987 r. Było to jedno z symbolicznych spotkań osób, które w ogromnym stopniu, każda w odmienny sposób, przyczyniły się do obalenia komunizmu.

Stany Zjednoczone wspierały „Solidarność”. W wiele działań prezydent Reagan angażował się osobiście. Po wprowadzeniu stanu wojennego USA nałożyły na Związek Sowiecki i PRL sankcje gospodarcze, które miały zmusić komunistów do ustępstw wobec opozycji. Kilkanaście dni po wprowadzeniu stanu wojennego prezydent Reagan wyraził solidarność z polskim społeczeństwem poprzez zapalenie świeczki w oknie w Wigilię Bożego Narodzenia. Za jego przykładem poszły miliony Amerykanów. 30 stycznia 1982 r. Reagan ogłosił Dniem Solidarności z Polską, a 31 stycznia w Białym Domu odbył się specjalny pokaz filmu „Człowiek z żelaza”.

Kolejną, obok prezydenta Reagana wielką, międzynarodową ikoną walki z komunizmem jest św. Jan Paweł II. Pielgrzymka papieża z czerwca 1987 r. na Pomorze przełamała czas marazmu, społecznych frustracji drugiej połowy lat 80. Ojciec święty wlał nadzieję w serca ludzi walczących o niepodległość Polski, dał impuls do działania. Nieprzypadkowo rok po wizycie papieża wybuchły na Wybrzeżu strajki, które w konsekwencji doprowadziły do upadku systemu komunistycznego w Polsce.

Warto podkreślić, że dwukrotnie w ciągu naszej najnowszej historii, czyli w 1918 r. oraz właśnie w latach osiemdziesiątych – prezydentury Ronalda Reagana – zaangażowanie Stanów Zjednoczonych przyczyniło się do odzyskania przez Polskę niepodległości” – napisano w okazjonalnej nocie zapowiadającej spotkanie na stronie Gdańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.

Piotr Puchalski
Napisz do autora: p.puchalski@radiogdansk.pl