Nowatorskie widowisko muzyczne „7 x Westerplatte”, wystawy, wykłady, prelekcje, a także spotkanie przy Poczcie Polskiej i apel pamięci – to najważniejsze punkty obchodów 82. rocznicy wybuchu II wojny światowej, które przygotowano w Gdańsku na 1 września.

W środę 1 września Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku będzie otwarte dla zwiedzających w godz. 6:00-18:00. Wstęp na wystawę główną oraz ekspozycje czasowe będzie kosztował tego dnia 1 zł. Muzuem zapowiada rówież szereg wydarzeń upamiętniających wybuch wojny i bohaterskich obrońców Westerplatte.

Na godz. 9:00 zaplanowany został wernisaż wystawy „Kiedy się wypełniły dni…”. Przybliży ona sylwetki dziewięciu obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, poległych w trakcie bitwy trwającej pomiędzy 1 a 7 września 1939 roku. – Żołnierze ci zostali odnalezieni w 2019 roku w trakcie przeprowadzanych przez nas badań archeologicznych na Westerplatte – przypomina Hanna Mik-Samól, rzecznik prasowy Muzeum II Wojny Światowej. – Zwiedzający będą mogli zapoznać się z biogramami, jak i zobaczyć przedmioty odnalezione przy szczątkach obrońców.

O godz. 15:00 rozpocznie się pokaz filmu w reżyserii Stanisława Różewicza „Wolne miasto” z 1958 roku. To kronikarski, wsparty zdjęciami archiwalnymi zapis przebiegu obrony Poczty Polskiej w Gdańsku. W filmie ukazana jest sytuacja w Wolnym Mieście Gdańsku w przeddzień wybuchu wojny, jak i pierwszy, tragiczny dzień, gdy grupa pracowników przez 12 godzin bohatersko broniła placówki.

Pół godziny później rozpocznie się wykład naukowy dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr. hab. Grzegorza Berendta „Agresja III Rzeszy na Polskę przed Trybunałem w Norymberdze”, a na godz. 16:30 zaplanowana została prezentacja przygotowana wspólnie przez dyrektora muzeum oraz prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr Karola Nawrockiego „Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. Stan zaawansowania prac”.

(graf. Muzeum II Wojny Światowej)

WIDOWISKO „7 x WESTERPLATTE”

W środę 1 września o godz. 20:15 na placu przed Muzeum II Wojny Światowej zaprezentowane zostanie widowisko muzyczne „7 × Westerplatte”. Przedstawiona w siedmiu odsłonach opowieść, przy wykorzystaniu najnowszych rozwiązań wizualno-scenograficznych, przybliży nie tylko historię, ale przede wszystkim postawę grupy ponad 200 żołnierzy bohatersko broniącej Wojskowej Składnicy Tranzytowej.

– W szerszym ujęciu widowisko ukazywać będzie trudną historię, pełne grozy i tragizmu zaangażowanie Polaków oraz polskie doświadczenia podczas II wojny światowej – mówi Hanna Mik-Samól. – Dzięki zastosowanym technikom scenicznym oraz technologiom przekazu telewizyjnego opowiemy o życiu, bohaterskiej postawie, niezwykłej i heroicznej walce oraz śmierci polskich żołnierzy, wzbogacając wydarzenie o walor edukacyjny. Scenariusz odniesie się także do najnowszej historii – dodaje rzecznik.

UROCZYSTOŚCI MIEJSKIE I INNE

Przedstawiono też program miejskich uroczystości upamiętniających 82. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Wprowadzeniem w rocznicowy klimat będzie wystawa poświęcona majorowi Henrykowi Sucharskiemu, którą będzie można zwiedzać w Dworze Artusa. Inauguracja wystawy odbędzie się we wtorek 31 sierpnia wieczorem, ale ekspozycję można oglądać już od soboty 21 sierpnia.

– To okrągła, 50. rocznica sprowadzenia prochów Henryka Sucharskiego. Były one wystawione w Dworze Artusa i gdańszczanie mogli mu oddać hołd. Dlatego też upamiętniamy tę datę – mówi prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.

Na wystawie czasowej w Dworze Artusa można będzie zobaczyć między innymi rzeźbę, która towarzyszyła urnie mjra Sucharskiego, ale nie tylko. – Wystawa ma opowiadać o różnych obliczach majora – żołnierza i człowieka. Na wystawie zostały zgromadzone najcenniejsze pamiątki po Henryku Sucharskim znajdujące się w Gdańsku, a które w latach 80. były przekazywane do Wartowni nr 1 na Westerplatte – w tym kurtka mundurowa majora czy list do siostry pisany z w nocy 31 sierpnia na 1 września na kilka godzin przed wybuchem wojny – mówi dyrektor Muzeum Gdańska Waldemar Ossowski. Współorganizatorem wystawy jest Gdańska Biblioteka PAN.

Ogłoszenie programu uroczystości miejskich (fot. Radio Gdańsk/Aleksandra Nietopiel)

W środę 1 września o godz. 4:45 zabrzmi dzwon „Pokój i Pojednanie” w kościele św. Katarzyny w Gdańsku.

Z kolei harcerze zapraszają o godz. 9:00 na spotkanie pod tablicą na budynku Dyrekcji Kolei upamiętniającą Jana Ożdżyńskiego. Był on prawdopodobnie pierwszą ofiarą II wojny światowej w stolicy Pomorza. – Będziemy uczestniczyć we wszystkich uroczystościach w mieście, ale ta poranna jest dla nas szczególna. Będziemy wspominać wielkiego patriotę, harcmistrza, działacza społecznego. Zależy nam, by pokazać, że jako młode pokolenie jesteśmy blisko tych historii i chcemy pamiętać o tych osobach – mówi harcmistrzyni, Agnieszka Święcicka.

Kolejnym punktem obchodów będzie złożenie wieńców i zapalenie zniczy przy tablicy na budynku Victoriaschule, należącym dziś do Uniwersytetu Gdańskiego. To tam w dniach 1–15 września 1939 roku Niemcy torturowali i zamęczyli członków Polonii gdańskiej.

W południe na placu Obrońców Poczty Polskiej odprawiona zostanie uroczysta msza święta w intencji poległych pocztowców z modlitwą międzywyznaniową. Po jej zakończeniu zaplanowano apel pamięci, wystąpienia oraz złożenie wieńców u stóp pomnika.

O godz. 17:00 na cmentarzu na gdańskiej Zaspie zostaną złożone wieńce, w trakcie uroczystości przewidziano również modlitwę i przemówienia. Na zakończenie Cappella Gedanensis wykona pieśni patriotyczne.

mat. organizatorów/A. Nietopiel/tm/am