Nie miałam żadnej informacji o przeprowadzeniu kontroli operacyjnej wobec Krzysztofa Brejzy – stwierdziła na posiedzeniu komisji ds. Pegasusa Teresa Rutkowska-Szmydyńska, była prokurator regionalna w Gdańsku. Jak mówiła, o jej przeprowadzeniu dowiedziała się po wpłynięciu z niej materiałów.

Prokurator zaznaczyła ponadto, że o tzw. aferze fakturowej – w związku z którą inwigilowany miał być obecny europoseł KO Krzysztof Brejza – nie rozmawiała ani z ówczesnym szefem MS-prokuratorem generalnym Zbigniewem Ziobrą, ani z ówczesnym prokuratorem krajowym Bogdanem Święczkowskim.

W piątek, podczas czterogodzinnego posiedzenia, członkowie sejmowej komisji śledczej ds. Pegasusa przesłuchiwali Teresę Rutkowską-Szmydyńską, byłą prokurator regionalną w Gdańsku. Prokurator była pytana o kwestię tzw. afery fakturowej i w tym kontekście – o inwigilowanie Krzysztofa Brejzy (obecnie europosła KO) systemem Pegasus.

Chodzi o sprawę, jaka stała się głośna w Inowrocławiu, gdy prezydentem miasta był ojciec Krzysztofa Brejzy – Ryszard Brejza (obecnie senator KO). Tzw. afera fakturowa wybuchła pod koniec 2017 roku. Podawano, że w magistracie wystawiano fałszywe faktury. Nieprawidłowości wykryto w wydziale kultury, promocji i komunikacji społecznej, a po ich ujawnieniu Agnieszka Ch., która była naczelniczką tego wydziału, straciła pracę.

Według działającej przy Uniwersytecie w Toronto grupy Citizen Lab, Krzysztof Brejza, który w wyborach parlamentarnych w 2019 r. pełnił funkcję szefa sztabu wyborczego Koalicji Obywatelskiej był inwigilowany za pomocą oprogramowania Pegasus.

„NIE MIAŁAM INFORMACJI O KONTROLI OPERACYJNEJ WOBEC KRZYSZTOFA BREJZY”

W trakcie posiedzenia komisji śledczej, prok. Rutkowska–Szmydyńska przyznała, że to m.in. ona wyznaczyła Prokuraturę Okręgową w Gdańsku do kontynuowania postępowania w sprawie tzw. afery fakturowej, gdyż w jednostce tej „prowadzone są poważne śledztwa” i pracują tam „prokuratorzy z doświadczeniem zawodowym”. Dodała również, że w grudniu 2018 roku została telefonicznie poinformowana, iż treść wyjaśnień składanych przez podejrzaną Ch. w sprawie „wskazuje na prawdopodobieństwo popełnienia korupcji przez prezydenta (Ryszarda Brejzę – przyp.red.) i osobę związaną z nią rodzinnie”.

Prokurator powiedziała, że nie posiadała żadnej informacji o planowanym zastosowaniu w tym śledztwie kontroli operacyjnej. Jak mówiła, dowiedziała się o jej przeprowadzeniu dopiero po wpłynięciu materiałów z kontroli do prokuratury okręgowej od prok. Michała Kierskiego – jednego z prowadzących to postępowanie. Jak mówił, poprosiła go wówczas o ocenę nadesłanych materiałów pod względem ich legalności i możliwości wykorzystania w postępowaniu.

– Prok. Kierski do mnie przyszedł, poinformował mnie, że kontrola spełnia wszelkie wymogi legalności, że są wszystkie zgody. (…) Pan prokurator przyniósł mi orzeczenie sądu (…), z treści którego wynikało, że materiały pozyskane w toku kontroli i procedura związana z zastosowaniem tej kontroli jest zgodna z obowiązującym prawem – mówiła.

KOLEJNE PYTANIA KOMISJI

Rutkowska-Szmydyńska była pytana przez wiceszefową komisji, Joannę Kluzik–Rostkowską (KO) o jej ewentualny kontakt z ówczesnym ministrem sprawiedliwości-prokuratorem generalnym Zbigniewem Ziobrą (obecnie posłem PiS) oraz będącym wówczas prokuratorem krajowym Bogdanem Święczkowskim (obecnie prezesem TK).

Świadek komisji odpowiedziała, że „ani minister Ziobro, ani nikt z jego otoczenia nie pytał jej bezpośrednio o tę sprawę”. Natomiast z samym Święczkowskim – jak zapewniła – „nigdy nie zamienili ani jednego słowa na temat tej sprawy”. Dodała również, że jedyny kontakt z Ziobrą miała na konferencjach prasowych. Podkreśliła ponadto, że prywatne relacje utrzymuje „jedynie ze swoją najbliższą rodziną”.

Prokurator była również pytana przez wiceszefa komisji Patryka Jaskulskiego (KO) o spotkanie w sprawie tego śledztwa w Prokuraturze Krajowej, w którym udział brali m.in. wówczas pracujący przy śledztwie prokuratorzy: Michał Kierski oraz Aleksandra Rozmierska.

Podczas kwietniowych posiedzeń komisji śledczej ds. Pegasusa prok. Kierski zeznawał, że odczuwał naciski w sprawie prowadzonego postępowania. Z kolei prok. Rozmierska zeznawała, że na spotkaniu w PK odbywającym się w październiku 2019 roku wyraziła wraz z prok. Kierskim stanowisko, że w kwestii śledztwa „nie ma podstaw co do przestawienia Krzysztofowi Brejzie zarzutów”. Zgodnie z jej relacją, innego zdania miała być prok. Rutkowska-Szmydyńska, która na spotkaniu mówiła o prokuratorach „podniesionym tonem, zwracając się w osobach trzecich”.

Ponadto prok. Rozmierska wskazywała też, że sprawowany nad śledztwem nadzór prok. Rutkowskiej–Szmydyńskiej miał „bardzo zauważalny charakter władczy”.

W piątek prok. Rutkowska-Szmydyńska wyraziła zdziwienie kwietniowymi zeznaniami prok. Rozmierskiej. Jak mówiła, nie wydała tej prokurator „żadnego polecenia w tej sprawie”, a samą prok. Rozmierską w trakcie prac zespołu traktowała jak „partnera w postępowaniu i koleżankę prokuratora”. – Nie sprawowałam wobec niej opresyjnego nadzoru służbowego – podkreśliła.

Po czterech godzinach szefowa komisji Magdalena Sroka (PSL-TD) poinformowała, że reszta przesłuchania tego świadka odbędzie się na posiedzeniu niejawnym.

TZW. AFERA FAKTUROWA W INOWROCŁAWIU

Tzw. afera fakturowa w Inowrocławiu wybuchła w październiku 2017 r. gdy wyszło na jaw, że w magistracie wystawiano fałszywe faktury, które rzekomo pochodziły od firm mających w większości siedzibę w innych województwach.

O fałszywych fakturach zawiadomił prokuraturę ówczesny prezydent Inowrocławia Ryszard Brejza (ojciec Krzysztofa Brejzy). Łączna kwota szkody wyrządzonej Urzędowi Miasta Inowrocław oraz Centrum Kultury i Sportu Ziemowit w Kruszwicy przekroczyła 300 tys. zł. Agnieszka Ch. winą obarczała przede wszystkim Krzysztofa i Ryszarda Brejzów.

W końcu 2024 r. Prokuratura Okręgowa w Gdańsku umorzyła śledztwo prowadzone przeciwko Ryszardowi Brejzie wobec stwierdzenia, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego. – Ponadto postępowanie przygotowawcze zostało umorzone w sprawie podejrzenia przekroczenia uprawnień przez inne osoby, a także podejmowania się pośrednictwa w załatwieniu pracy w Urzędzie Miasta Inowrocławia w zamian za korzyść majątkową lub osobistą, jak również wydatkowania w związku z wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2019 r. środków finansowych jednego z komitetów wyborczych z naruszeniem limitów wydatków określonych dla komitetów wyborczych – informowała wtedy prokuratura.

Komisja śledcza ds. Pegasusa bada legalność, prawidłowość i celowość czynności podejmowanych z wykorzystaniem tego oprogramowania m.in. przez rząd, służby specjalne i policję od listopada 2015 r. do listopada 2023 r. Komisja ma też ustalić, kto był odpowiedzialny za zakup Pegasusa i podobnych narzędzi dla polskich władz. Według przekazanych dotąd, m.in. przez NIK, informacji Pegasus zakupiono jesienią 2017 r. dla CBA, ze środków w zasadniczej części (25 mln zł) z Funduszu Sprawiedliwości.

PAP/am