IPN jako jedyna instytucja w państwie polskim upomina się o ofiary totalitaryzmów komunistycznego i nazistowskiego, przywraca im tożsamość, chowa ich, wręcza noty identyfikacyjne ich rodzinom – mówił dr Karol Nawrocki podczas konferencji podsumowującej 22 lata istnienia Instytutu Pamięci Narodowej.

Podczas briefingu prezentującego dorobek IPN, który odbył się przed warszawskim budynkiem Instytutu, Nawrocki, podkreślił, że dla pracowników instytucji „najważniejsza jest pamięć”. – W IPN pracują pasjonaci historii, ludzie, którzy swoje zawodowe życie także od ponad 20 lat poświęcili tej instytucji i każdego dnia służą polskiej prawdzie historycznej i pamięci” – stwierdził.

„CZEKAJĄ, ABY MÓC POCHOWAĆ BLISKICH”

Archiwum IPN zawiera 93 kilometry akt, 39 milionów fotografii oraz 2,5 tys. nagrań wideo. Pracownicy instytutu zidentyfikowali 220 ofiar totalitaryzmów komunistycznego i nazistowskiego.

– IPN jako jedyna instytucja w państwie polskim upomina się, przywraca im tożsamość, chowa ich, wręcza noty identyfikacyjne ich rodzinom, które od ponad 80 lat czekają, na to, aby móc pochować swoich bliskich – powiedział Karol Nawrocki o ofiarach totalitaryzmów z lat 1939-56.

W bazie materiału genetycznego instytutu jest 3,2 tys. prób, do systemu CODIS wprowadzono 1,4 tys. profili genetycznych.

Co jest konkluzją misji Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej, to fakt, że IPN dysponuje unikalną, największą na świecie bazą genetyczną ofiar totalitaryzmów z lat 30., 40. i 50. XX wieku – powiedział w środę w Warszawie prezes Instytutu Karol Nawrocki.

PROJEKTY IPN

Jednym z istotnych projektów realizowanych przez IPN jest Centrum Informacji o Ofiarach II Wojny Światowej. Obsługuje ono 13 tys. zapytań rocznie.

W projekcie „Archiwum Pełne Pamięci” zgromadzono archiwalia od 1600 darczyńców z całego świata. – To jeden z najważniejszych projektów instytutu – powiedział Nawrocki.

W ciągu ostatnich lat IPN dokonał 596 upamiętnień, dokonał renowacji i odbudowy 75 upamiętnień oraz zrealizował 123 ekshumacje z grobów wojennych.

EDUKACJA HISTORYCZNA

Działania edukacyjne IPN to 9 tys. warsztatów i lekcji historii rocznie, 16 dużych projektów edukacyjnych i konkursów ogólnopolskich i 600 inicjatyw regionalnych i lokalnych własnych i realizowanych we współpracy z instytucjami zewnętrznymi. – Docieramy z przekazem historycznym tam, gdzie nie dociera żadna inna instytucja – tłumaczył Karol Nawrocki idee działań edukacyjnych dla lokalnych społeczności.

IPN W LICZBACH

IPN wydał 30 gier edukacyjnych, w tym 7 w wersji elektronicznej. W ciągu 22 lat złożono pół miliona oświadczeń lustracyjnych. Procesowej ocenie poddano 138 tys. z nich. Prokuratorzy pionu lustracyjnego IPN skierowali do sądów 2135 wniosków o wszczęcie postępowania lustracyjnego. Prokuratorzy instytutu przeprowadzili ponad 25 tys. postępowań karnych i skierowali 23 wnioski o tymczasowe aresztowanie. Wniesiono 387 aktów oskarżenia przeciw 579 osobom.

Pracownicy IPN uczestniczyli w 900 konferencjach naukowych w kraju i za granicą. Instytut wydaje cztery periodyki – trzy roczniki i półrocznik. Instytut wydał 3,5 tys. publikacji, w tym 150 w językach obcych.

CZYM SIĘ ZAJMUJE IPN?

IPN powołano w styczniu 1999 r. Do zadań IPN należy gromadzenie i zarządzanie dokumentami organów bezpieczeństwa państwa, sporządzonymi od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r., prowadzenie śledztw w sprawie zbrodni nazistowskich i komunistycznych, w tym zbrodni popełnionych na osobach narodowości polskiej lub obywatelach polskich innych narodowości, popełnionych w okresie od 8 listopada 1917 r. do 31 lipca 1990 r. Inne zadania Instytutu to prowadzenie badań naukowych oraz działalność w zakresie edukacji publicznej.

Ustawowym zadaniem instytutu jest także poszukiwanie miejsc spoczynku osób poległych w walkach o niepodległość i zjednoczenie Państwa Polskiego, poległych w walce z systemem totalitarnym lub wskutek represji totalitarnych i czystek etnicznych w latach 1917-1990.

IPN ma za zadanie prowadzenie działalności związanej z upamiętnianiem historycznych wydarzeń, miejsc i postaci w dziejach walk i męczeństwa narodu polskiego w kraju i za granicą oraz miejsc walki i męczeństwa innych narodów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od 8 listopada 1917 r. do 31 lipca 1990 r.

Ustawa o IPN przewiduje udostępnianie dokumentów zgromadzonych w archiwach służb specjalnych PRL osobom, o których organy bezpieczeństwa państwa zbierały informacje na podstawie celowo gromadzonych danych, w tym w sposób tajny.

PAP/jk