17 października na pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie zostanie otwarta wystawa multimedialna IPN „Patrioci. Żołnierze. Żydzi”. „Wielu z nich czuło się dziećmi jednej polskiej Ojczyzny” – podkreślił we wprowadzeniu do wystawy prezes IPN dr Karol Nawrocki.

Przygotowana przez Biuro Edukacji Narodowej IPN ekspozycja prezentuje sylwetki Żydów walczących o niepodległość i granice Polski w latach 1914–1921 oraz ich późniejsze losy.

– Wielu z nich czuło się dziećmi jednej polskiej Ojczyzny – podkreślił we wprowadzeniu do wystawy prezes IPN dr Karol Nawrocki.

W IMIĘ POLSKI WALCZYLI PRZECIW ZABORCOM

Od XVIII w. Żydzi uczestniczyli w walce przeciw trzem zaborcom. – W obronie ojczyzny równość u mnie popłaca i dlatego tak Żyd, chłop, szlachcic, ksiądz i mieszczanin równego są u mnie szacunku – mówił Tadeusz Kościuszko 24 marca 1794 r. na rynku krakowskim.

Warto wspomnieć o postaci płk. Józefa Berka Joselewicza (1765-1809) i utworzeniu żydowskiego pułku lekkokonnego, który walczył w 1794 r. na warszawskiej Pradze z wojskami rosyjskimi.

Żydowscy ochotnicy walczyli w Powstaniu Listopadowym i Styczniowym, a także w Polskiej Organizacji Wojskowej, Legionach i innych formacjach. W latach 1919-1921 żołnierze żydowskiego pochodzenia walczyli z bolszewickim agresorem w obronie Niepodległej.

WRZESIEŃ 1939 ROKU

Do walki z niemieckim najeźdźcą stanęli także we wrześniu 1939 r. Byli obecni we szeregach niemal wszystkich formacji konspiracyjnych Polskiego Państwa Podziemnego, a także w jednostkach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz w szeregach utworzonej w ZSRS armii Berlinga. Uczestniczyli też w Powstaniu Warszawskim i akcjach bojowych Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich oraz w innych organizacji podziemnych.

– Oni w dniach powstań i wojennych konfliktów stawali we wspólnym szeregu z tysiącami innych Polaków, by wbrew zaborczym imperializmom podjąć bój o miejsce Polski na mapie Europy – napisał prezes IPN.

– Większość spośród nich nie wywodziła się z rodzin zasymilowanych. Dowodziło to, że bycie patriotą, męstwo i poświęcenie Ojczyźnie nie wymagały wyrzeczenia się religii i tradycji żydowskiej. Polska była także ich ojczyzną – podkreślono w materiałach IPN dotyczących wystawy.

– Wstępowali w polskie szeregi, bo dyktowało im to ich poczucie obowiązku – pisze autor scenariusza ekspozycji, dr hab. Marek Gałęzowski.

WYSTAWA

– Nowy projekt edukacyjny BEN został stworzony w oparciu o nowoczesne rozwiązania w zakresie nauczania historii. Wystawa ma postać mobilnego pawilonu ekspozycyjnego. Dzięki interaktywnym ekranom i narracji lektora zwiedzający będą mogli zapoznać się z wieloma niezwykłymi i nieznanymi historiami bohaterów naszej wspólnej walki o niepodległość, a później jej obrony – zaznaczono.

Ekspozycja „Patrioci. Żołnierze. Żydzi” jest przygotowana w trzech wersjach językowych: polskim, angielskim i ukraińskim. Będzie czynna do 7 listopada 2022 r.

PAP/aKa