Żądamy szacunku, bo IPN został powołany przez polski parlament, odpowiada przed polskim parlamentem i będzie odpowiadał przed kolejnymi polskimi parlamentami – powiedział w środę podczas konferencji prasowej w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL prezes IPN dr Karol Nawrocki.

– Ponad 20 lat temu Instytut Pamięci Narodowej (IPN) został powołany do tego, aby pielęgnować pamięć o Polsce i Polakach w XX w. W naszej misji przypominamy wszystkich tych, którzy szli drogami do polskiej niepodległości roku 1918, ale też tych, którzy budowali wolną i niepodległą II Rzeczpospolitą – przypomniał prezes IPN.

– W katalogu naszej pamięci, pamięci narodowej, tej, którą pielęgnuje IPN, są wszyscy ojcowie naszej niepodległości: od Józefa Piłsudskiego przez Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Ignacego Daszyńskiego, Wojciecha Korfantego do Wincentego Witosa – podkreślił

Zwrócił uwagę, że „IPN jest głosem tych Polaków, którzy w roku 1939 podjęli walkę z przedstawicielami dwóch systemów totalitarnych – niemieckiego narodowego socjalizmu i sowieckiego komunizmu”.

– Upominamy się i pielęgnujemy pamięć o największym podziemnym państwie świata. Polsce podziemnej, Armii Krajowej, Narodowych Siłach Zbrojnych i Batalionach Chłopskich. IPN jest głosem ofiar zamordowanych przez komunistów po roku 1945, po tym roku, kiedy Polska wolności nie odzyskała, a stała się wyłącznie na kolejne blisko pięć dekad sowiecką kolonią – przypomniał.

„IPN FUNKCJONUJE OD PONAD 20 LAT”

Dr Nawrocki zaznaczył, że „IPN funkcjonuje w tym zakresie działań od ponad 20 lat”. – Przeżywał kolejne parlamenty i kolejne okoliczności rządowe w Polsce. Teraz publicznie pojawiają się głosy o likwidacji IPN, na które chcemy dzisiaj odpowiedzieć i na które chcę także osobiście odpowiedzieć jako prezes IPN – mówił. – Szanując każdy głos Polaków oddany w ostatnich wyborach, szanując także te niewiele ponad 7 proc. głosów oddanych na postkomunistów w tych wyborach. Bo warunki życia w demokratycznym państwie wymagają tego, a Polska jest wolna i demokratyczna, czego ostatnie wybory były dowodem. Należy głosy szanować nawet partii, z którymi ideologicznie nasza instytucja, która bada system totalitarny, także ten czerwony, się nie zgadza – wyjaśnił.

– Ale żądamy także szacunku, bo IPN także został powołany przez polski parlament, odpowiada przed polskim parlamentem i będzie odpowiadał przed kolejnymi polskimi parlamentami – podkreślił prezes IPN.

EFEKTY DZIAŁAŃ INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

– W ramach prowadzonych postępowań stworzyliśmy projekt „Archiwum zbrodni”, który polega na analizie spraw zakończonych kilka czy nawet kilkanaście lat temu, jeszcze przez prokuraturę powszechną, a dotyczyły one przestępstw popełnionych w okresie stanu wojennego. Mamy już pierwsze efekty tego projektu – zaznaczył dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN prokurator Andrzej Pozorski.

– Prokurator podjął decyzję o przedstawieniu 31 zarzutów byłym funkcjonariuszom Służby Więziennej udziału w pobiciu 100 osób internowanych, które były osadzone w ośrodku odosobnienia w Kwidzyniu. Skierowaliśmy akt oskarżenia przeciwko funkcjonariuszom ZOMO, którzy dokonali pobicia osoby zatrzymanej, a która brała udział w demonstracji ulicznej w maju 1982 roku – mówił.

– To dzięki czynnościom procesowym, podjętym przez Prokuratora Generalnego w Polsce, w Niemczech, na Węgrzech, w Austrii ponad wszelką wątpliwość ustaliliśmy, że śmierć ks. Franciszka Blachnickiego, która miała miejsce 27 lutego 1987 roku, nastąpiła na skutek zabójstwa – podkreślił.

EUROPEJSKIE NAKAZY ARESZTOWANIA WOBEC SPRAWCÓW ZBRODNI

Prokurator Pozorski zwrócił uwagę, że w toku prowadzonego postępowania o zabójstwo Grzegorza Kukuczki, dokonanego w 1974 roku przez funkcjonariusza Stasi na przejściu granicznym w Berlinie Wschodnim, ustalono dane personalne tego funkcjonariusza i jego miejsce zamieszkania. – To umożliwiło nam wysłanie Europejskiego Nakazu Aresztowania. Co prawda strona niemiecka odmówiła nam wydania sprawcy tego zabójstwa, ale na podstawie materiałów Prokuratora IPN zostało wszczęte śledztwo. I w tej chwili został skierowany akt oskarżenia do sądu okręgowego w Berlinie – wyjaśnił.

– To dzięki prokuratorom IPN w ramach Europejskiego Nakazu Aresztowania zatrzymaliśmy i postawiliśmy przed polskim sądem byłego funkcjonariusza plutonu specjalnego ZOMO, który brał udział w pacyfikacji kopalni „Wujek” w 1981 roku – powiedział Andrzej Pozorski.

– Po raz pierwszy po przemianach ustrojowych podjęliśmy kompleksowe działania zmierzające do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej sprawców bezprawia sądowego stanu wojennego. Skierowaliśmy 61 wniosków o uchylenie immunitetu w stosunku do sędziów i prokuratorów. Wydaliśmy 130 postanowień o przedstawieniu zarzutów. Już skierowaliśmy 13 aktów oskarżenia – podkreślił dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, zastępca Prokuratora Generalnego IPN.

„ISTNIENIE IPN TO POLSKA RACJA STANU”

– W ciągu ostatnich lat IPN zidentyfikował ok. 500 ofiar totalitaryzmów. To powązkowska „Łączka”, cmentarz na Służewiu, więzienia na Rakowieckiej i Namysłowskiej i setki innych miejsc pamięci i kaźni Polaków odkrytych i przebadanych na terenie m.in. Białegostoku, Kielc, Poznania, Szczecina, Bydgoszczy, Gdańska i w całym kraju – powiedział zastępca prezesa i p.o. dyrektora Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN dr Krzysztof Szwagrzyk.

IPN jest największą w Polsce naukową instytucją zajmującą się historią Polski w XX wieku. Zatrudnia ponad 200 historyków, który pracują w Warszawie, 11 oddziałach i siedmiu delegaturach.

– Historycy IPN badają nie tylko dzieje państwa polskiego, ale zajmują się badaniem historii regionalnej, lokalnej. Czasem są jedynymi, którzy zajmują się dziejami lokalnych społeczności, które nie zawsze interesują ośrodki uniwersyteckie – wskazał zastępca prezesa IPN dr Karol Polejowski, podkreślając, że „pamięć i prawda są fundamentem, na którym jest budowana przyszłość narodu i państwa polskiego, a IPN jest instytutem przyszłości narodu”.

– Istnienie IPN to polska racja stanu – podsumował zastępca prezesa IPN dr Mateusz Szpytma.

PAP/ua